Nauczyciele z Warszawy i Myślenic laureatami Nagrody im. ks. Stanisława Musiała

W pierwszej kategorii uhonorowano historyka z Warszawy Roberta Szuchtę, w drugiej - działaczkę społeczną i nauczycielkę z Myślenic Agnieszkę Cahn.

Robert Szuchta jest historykiem, nauczycielem w jednym z warszawskich liceów, współtwórcą podręczników do nauczania historii. Jest autorem fundamentalnej - i mającej charakter popularyzatorski - pracy "1000 lat historii Żydów polskich. Podróż przez wieki". We wstępie do niej pisał: "Nie ma historii Żydów bez historii Polski, tak jak i nie ma historii Polski bez historii Żydów polskich. Ani my, Polacy, ani współcześni Żydzi nie zrozumiemy własnej historii, jeśli nie poznamy historii polskich Żydów. To awers i rewers tej samej monety".

Dorobek R. Szuchty obejmuje także kilkadziesiąt artykułów poświęconych historii oraz metodyce nauczania o Holocauście. Swoją wiedzę i pasję przekazuje również podczas wykładów i spotkań. Jest też współautorem - wraz z Piotrem Trojańskim - pierwszego w Polsce programu nauczania o historii, kulturze i zagładzie Żydów oraz książki pomocniczej do nauczania historii "Holokaust - zrozumieć dlaczego". W ostatnich dniach ukazała się nowa publikacja tych samych autorów pt. "Holokaust. (Nie)odrobiona lekcja historii", stanowiąca przebudowaną i uzupełnioną wersję pierwotnego podręcznika.

Robert Szuchta jest członkiem Rady Programowej Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii "Otwarta Rzeczpospolita". Współpracuje z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz z wieloma instytucjami edukacyjnymi w Polsce i na świecie. "Cała jego działalność jest nakierowana na to, by rzetelna wiedza na temat historii polskich Żydów mogła docierać do szerokiego grona odbiorców. W dobie dezinformacji tacy edukatorzy, nauczyciele, popularyzatorzy historii są szczególnie potrzebni, by pomagać rozumieć świat" - głosi komunikat kapituły.

Agnieszka Cahn jest działaczką społeczną, animatorką, nauczycielką, badaczką historii myślenickich Żydów i teolożką. Od lat pracuje na rzecz przywracania pamięci o żydowskich mieszkańcach Myślenic, ale także na rzecz przełamywania stereotypów i budowania dialogu. Jest pomysłodawczynią i współzałożycielką Stowarzyszenia "Wspólnota Myślenice", które podejmuje różnorodne inicjatywy w tej dziedzinie. Wśród przykładów można wymienić m.in. organizację cyklu wydarzeń poświęconych problemowi tolerancji i dialogu "Myślenice Obojga Narodów" czy kilkuletni projekt "Wielokulturowe Myślenice", budujący postawy dialogu poprzez spotkania, wystawy czy koncerty. To dzięki staraniom stowarzyszenia myśleniccy Żydzi zamordowani w czasie wojny zostali upamiętnieni tablicą, pod którą już od prawie 20 lat organizowane są obchody w rocznicę deportacji.

Działalność A. Cahn to także filmy dokumentalne, broszury edukacyjne, dwujęzyczny spacerownik "Myślenice. Ślady żydowskiego miasteczka", liczne artykuły, wydarzenia, spacery i wykłady czy współtworzenie bazy ofiar Holocaustu z Myślenic i okolic. Laureatka łączy zaangażowanie w sprawy upamiętniania myślenickiej społeczności żydowskiej z życiem w Cambridge, gdzie jest dyrektorką chederu reformowanej synagogi Beth Shalom. Odpowiada tam m.in. za koordynację programu edukacyjnego dla szkół nie-żydowskich odwiedzających synagogę i prowadzi zajęcia dotyczące judaizmu. Jak widać, działania na rzecz tolerancji i dialogu podejmuje niezależnie od miejsca i okoliczności.

Uroczystość wręczenia nagrody odbędzie się w piątek 1 marca na Uniwersytecie "Ignatianum" w Krakowie. W przeddzień uroczystości, 29 lutego, zostanie tam również zorganizowane sympozjum naukowe pt. "Synagoga i Eklezja - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość". Program przewiduje dwa główne panele, z których pierwszy będzie poświęcony relacjom między judaizmem i chrześcijaństwem, a drugi - praktycznym aspektom dialogu pomiędzy obiema religiami. W wydarzeniu wezmą udział m.in. prof. Abraham Skorka, kard. Grzegorz Ryś, s. dr Katarzyna Kowalska, ks. prof. Henryk Pietras SJ, prof. Stanisław Krajewski, ks. Manfred Deselaers, prof. Łukasz Sroka, Janusz Poniewierski i Henryk Woźniakowski.

Nagrodę ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze". Jej fundatorami są Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Laureatów wybiera kapituła, której przewodniczy rektor UJ.

Ksiądz Stanisław Musiał SJ (1938-2004) był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Był autorem ważnej książki piętnującej grzech antysemityzmu pt. "Czarne jest czarne". Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.