Boży kierunek

Sprawa domaga się jasnego odniesienia nie tylko do zasad ludzkiej ekonomii, ale do wskazówek Bożej ekonomii zbawienia zawartych w Dekalogu i nauczaniu Kościoła. Pamięć ludzka jest wybiórcza, a człowiek wybiera zgodnie z tym, co mu pasuje w danej sytuacji jako bardziej korzystne. Uczestnictwo we wspólnocie Kościoła domaga się jednak poszukiwań w kierunku dobra innych oraz pogłębiania tego, czym jest dla człowieka świętowanie.

Jezus jako prawdziwy czciciel Ojca wiernie przestrzegał dnia szabatu. Ewangelia ukazuje Go, jak przychodzi do synagogi, aby karmić się słowem Boga. Jednocześnie Jezus dokonuje cudu uzdrowienia, wyjaśniając zgromadzonym, że służba bliźniemu i czyn miłosierdzia w żaden sposób nie naruszają spoczynku szabatu. Wydarzenia te zapowiadają misterium śmierci i zmartwychwstania Jezusa, w których dopełni się dzieło odkupienia człowieka. W ten sposób dzień zmartwychwstania (już niedziela, a nie sobota) stał się dla chrześcijan dniem Pańskim, a więc pierwszym ze wszystkich dni i świąt.

Kościół przypomina nam, odwołując się do Dekalogu, jak ważne miejsce w życiu i rozwoju duchowym chrześcijan zajmuje niedziela. Tę prawdę wyjaśnia pierwsze przykazanie kościelne, którego aktualne sformułowanie brzmi: „W niedziele i w święta nakazane uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych”. To przykazanie kościelne stanowi dobry komentarz do trzeciego przykazania Bożego: „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”. I wymaga od wiernych święcenia dnia, w którym wspomina się Zmartwychwstanie Pańskie, a także najważniejszych świąt liturgicznych, w które czcimy tajemnice Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i Świętych. Zgodnie z dekretem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 4 marca 2003 r., świętami nakazanymi są w Polsce uroczystości: Narodzenie Pańskie (25 grudnia), Świętej Bożej Rodzicielki (1 stycznia), Objawienie Pańskie (Trzech Króli – 6 stycznia), Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (Boże Ciało), Wniebowzięcia NMP (15 sierpnia) i Wszystkich Świętych (1 listopada). W parafiach odprawiana jest w te dni specjalna Msza św. „za parafian”.

W pierwszym przykazaniu kościelnym chodzi zatem o podkreślenie prawdy dzisiaj często zapominanej, że Bóg ma prawo do naszego czasu i do nas samych. Kościół, znając ludzką słabość, z góry określa specjalne dni przeznaczone na spotkanie człowieka z Bogiem, podaje też sposób na to spotkanie. Chodzi przede wszystkim o uczestnictwo w celebracji eucharystycznej, gromadzącej wspólnotę chrześcijańską. Należy także powstrzymać się od tych wszystkich prac i zajęć, które utrudniają: oddawanie Bogu czci, przeżywanie radości właściwej dniowi świątecznemu oraz korzystanie z należytego odpoczynku duchowego i fizycznego. Wydaje się, że akurat to zagadnienie jest zupełnie lekceważone przez znaczną część katolików. Istnieją więc „prace konieczne”, jak: praca lekarza, kierowcy autobusu, nadzór nad siecią energetyczną, prosty obrządek zwierząt w gospodarstwie czy praca w zakładach o ruchu ciągłym.
Bardzo poważnym naruszeniem tego przykazania są jednak wszelkie działania, gdzie pierwszym i jedynym argumentem jest chęć zysku „za wszelką cenę”. Podobnie rzecz się ma z pracami, które równie dobrze możemy wykonać w innym czasie. Szczególnym grzechem stają się te rodzaje „niekoniecznej” aktywności człowieka, które uniemożliwiają mu wzięcie udziału w niedzielnej Eucharystii. Nakazowi uczestniczenia we Mszy Świętej czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim (nie tylko rzymskim), bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego.

W liście „O świętowaniu niedzieli” (1998) św. Jan Paweł II wzywa, aby uczniowie Jezusa – odnawiając się nieustannie przez cotygodniową pamiątkę Paschy – stawali się „coraz bardziej wiarygodnymi głosicielami zbawczej Ewangelii i aktywnymi budowniczymi cywilizacji miłości” (nr 87). I o to przecież w tym wszystkim chodzi!