Kraj specjalistów

Większość z nas – tak przynajmniej wynika z badania „Wiedza i postawy obywateli europejskich wobec nauki i technologii” – bo aż 54% uważa, że nauka jest nam niepotrzebna w życiu codziennym albo nie ma wpływu na nasze codzienne życie. Połowa z nas twierdzi, że „lasery działają poprzez skupianie fal dźwiękowych”, a „wirusy są produkowane w laboratoriach rządowych, aby kontrolować naszą wolność”.

Przekładając z polskiego na nasze… Przed laty, gdy widok konia, ciągnącego dwa wozy z sianem (na szczęście nie było „ekologów”, a dziś rzadko który z nich wie, że wóz z sianem to sporo więcej niż dwanaście osób na fasiągu do Morskiego Oka) nie był rzadkością. Pamiętam, przyjechaliśmy z Kosarzysk. Podwórko małe, zatem trzeba było nadrzucić tył, by wrzucić siano nad stołówkę. Zaproponowałem najsilniejszym z chłopaków, by pokazali moc swoich mięśni. Oczywiście wóz ani drgnął. Ściągnąłem pawróz (drąg przyciskający siano od góry), podłożyłem pod tylną oś i kilkoma ruchami nadrzuciłem wóz ku ścianie. Przecierali oczy ze zdumienia. Wyjaśniłem: tu nie trzeba siły, wystarczy fizyka. Pamiętałem, choć w drugiej klasie liceum przekomarzałem się z panią profesor, proszącą, bym obliczył przyspieszenie i tarcie przedmiotu zjeżdżającego po równi pochyłej, że gdy będę chciał wyrzucić w domu szafę, nie będę budował równi i bawił się w obliczenia, tylko po prostu tworzę okno.

Zasady fizyki (nie pobożność!) wykorzystuję, tłumacząc młodym ministrantom tajniki przygotowania węgielków do kadzielnicy, zapalania woskowych świec na ołtarzu czy korzystania z mikrofonu pojemnościowego. Używane powszechnie „wydaje mi się” czy „tak uważam” nie zdaje egzaminu. Jedynie fizyka.

Na przełomie tygodnia obserwowaliśmy wysyp specjalistów od poszukiwań. Dziwiło, że wielu nie pojawiło się na miejscu. Może lepiej, bo sprawa, wbrew pozorom nie jest taka prosta. Zwłaszcza w lasach na zboczach Ostrej i Mogielicy. Znam tamte tereny dość dobrze. Bywało, wybierałem drogę na skróty i w pewnym momencie zastanawiałem się, gdzie jestem. Miałem jednak przewagę nad prowadzącymi poszukiwania: nie musiałem obawiać się, że zza kolejnego krzaka czy jaru ktoś będzie do mnie strzelał (tu, oprócz roztropności, wchodzi w grę znajomość prawa). A jeśli chodzi o używanie kamery termowizyjnej – znów fizyka: różne dane potrafi pokazać, penetrując rozgrzany słońcem las bukowy (takie dominują na Ostrej).

Podobnie na kościelnym podwórku. Ostatnie tygodnie obfitowały wysypem specjalistów od papieża Leona. Kim jest, co zrobi, jaki będzie jego stosunek do dziedzictwa poprzednika. Wielu zapowiadało jeśli nie zerwanie, to przynajmniej ewolucję. Czytam homilie, pierwsze orędzia, przemówienia do poszczególnych grup i zerwania nie widzę. Jest kontynuacja. Czego przykładem jest wczorajsze Orędzie na X Światowy Dzień Modlitw o Ochronę Stworzenia czy opublikowany dziś specjalny formularz mszalny na tę okazję. „Borgo Laudato Si” w Castel Gandolfo dalej będzie istnieć, choć papież wybiera się tam na wakacje, a tym co go niepokoi jest brak „świadomości, iż niszczenie przyrody nie dotyka wszystkich w ten sam sposób: podeptanie sprawiedliwości i pokoju oznacza uderzenie przede wszystkim w najuboższych, zmarginalizowanych i wykluczonych (…) Nadszedł już doprawdy czas, aby słowa poprzeć czynami. ‘Życie powołaniem do bycia obrońcami dzieła Bożego, jest istotną częścią życia uczciwego, nie zaś czymś opcjonalnym, ani też drugorzędnym elementem doświadczenia chrześcijańskiego’”.

Przypomnijmy na koniec definicję, jaką podaje Słownik języka polskiego: specjalista to „człowiek odznaczający się gruntownym znawstwem w jakiejś dziedzinie, biegły w jakiejś specjalności”. Czyli ktoś mający wiedzę i nie mylący jej z „uważam” czy „tak myślę”. Nie będąc nim czasem warto zamilknąć, powiedzieć: nie mam wiedzy na ten temat, sprawdzę, poszukam. Raz, by nie udawać kogoś, kim się nie jest, dwa – by się nie ośmieszyć.