Sprawa Magnickiego

Sprawa Magnickiego powróciła w centrum debaty publicznej po tym, jak w grudniu ub. roku Kongres USA podjął uchwałę zakazującą wjazdu do Ameryki 60 wysokim funkcjonariuszom państwowym Federacji Rosyjskiej. To ludzie z samych szczytów władzy – jeden z dyrektorów Federalnej Służby Bezpieczeństwa, naczelnicy departamentów MSW, prokuratorzy, adwokaci, sędziowie, szefowie urzędów podatkowych. Reprezentują elitę władzy, na której ciąży odpowiedzialność za śmierć Magnickiego. Rosja odpowiedziała na to barbarzyńską ustawą zakazującą adopcji przez rodziny amerykańskie niepełnosprawnych i chorych dzieci, którymi w Rosji nikt nie chce się zajmować. Sprawa Magnickiego będzie kiedyś materiałem na film sensacyjny, ale w jego scenariuszu nie trzeba będzie niczego wymyślać. Wszystko bowiem zdarzyło się naprawdę.

Rewizja w Hermitage

Siergiej Magnicki pracował w moskiewskim oddziale amerykańskiej kancelarii prawnej Firestone Duncan, która obsługiwała brytyjską firmę Hermitage Capital Management, jeden z największych w Rosji funduszy inwestycyjnych. Został on założony przez Amerykanina Billa Browdera, wnuka jednego z liderów amerykańskich komunistów z lat 30. i 40. ub. wieku. Fundusz Hermitage specjalizował się w obsłudze obywatelskiego akcjonariatu takich gigantów jak Gazprom. 4 czerwca 2007 roku do biura Hermitage w Moskwie wkroczyło kilkudziesięciu funkcjonariuszy milicji pod dowództwem ppłk. Artjoma Kuzniecowa z wydziału ds. przestępczości podatkowej. Formalnym powodem najścia było oskarżenie o utajenie należności podatkowych. W trakcie przeszukania zabrano nie tylko oryginalną dokumentację funduszu, ale także dokumenty firm, w których Hermitage miał swoje udziały, oraz ich oryginalne pieczątki. Było to tym bardziej dziwne, że nakaz rewizji dotyczył tylko dokumentacji Hermitage. Szefostwo funduszu poprosiło wtedy kancelarię Firestone Duncan o pomoc prawną i tak w sprawę został wciągnięty 36-letni prawnik i audytor Siergiej Magnicki. Od początku niejasne były motywy rewizji, która dla firmy Hermitage nie wiązała się z żadnymi konsekwencjami. Jak się okazało – do czasu.

Wyrok w Petersburgu

W październiku 2007 r. do firmy zadzwonił urzędnik z Sądu Arbitrażowego w Petersburgu z informacją, że toczy się postępowanie w sprawie trzech spółek, w których Hermitage miał udziały większościowe. Spółki były oskarżane przez nieznaną nikomu firmę Pluton z Kazania na podstawie fikcyjnych umów o sprzedaży-kupna dwuletnich obligacji oraz innych papierów skarbowych. Po sprawdzeniu ujawniono, że nie tylko umowy, ale także pełnomocnictwa adwokatów rzekomo występujących przed Sądem w Petersburgu w imieniu Hermitage były sfałszowane.

Gdy Magnicki pojechał do Petersburga, aby zapoznać się z dokumentacją, okazało się, że w tym czasie firmy zmieniły właścicieli, co było możliwe tylko przy wykorzystaniu oryginalnej dokumentacji zabranej w czasie rewizji w biurze Hermitage. Pomimo wskazania na te wszystkie uchybienia i fałszerstwa wyrok Sądu Arbitrażowego w Petersburgu zezwalał na przejęcie tych trzech firm, rzekomo za długi, przez firmę Pluton. Na jej czele – jako dyrektor zarządzający – stał kryminalista Wiktor Markiełow, w przeszłości skazany za nieumyślne zabójstwo oraz oszustwa finansowe. Miał jednak hojnych sponsorów. Kiedy siedział w więzieniu, na jego nazwisko została zarejestrowana firma z kapitałem założycielskim miliona dolarów, a później on sam stanął na czele właśnie firmy Pluton, która bez problemu przejęła trzy byłe spółki funduszu Hermitage.

Początkowo Magnicki, jak i pozostali prawnicy sądzili, że celem operacji była próba – poprzez opanowanie spółek córek – dobrania się do zysków funduszu. Okazało się jednak, że rok wcześniej Hermitage pozbył się swoich w nich udziałów. Nadal bez odpowiedzi pozostawało więc pytanie, czemu to wszystko służyło. Jedno było pewne – z żelazną konsekwencją ciemne siły posługiwały się dokumentami zabranymi w czerwcu 2007 r. w czasie rewizji w biurze Hermitage.