Sposób przyjmowania Komunii św. ulegał przemianom w historii Kościoła. Jak
uczy Sobór Watykański II zmiany liturgiczne są procesem naturalnym.
Takie myślenie stanęło m.in. u podstaw powrotu zapomnianych praktyk i odrzucenia pewnych naleciałości. Jedną z naleciałości było odseparowanie czynności ofiarniczych Mszy św. od przyjmowania Komunii św. Taki rozdźwięk wiązał się również z przemianami duchowości. Zaczęła zanikać świadomość kapłaństwa powszechnego wiernych, którzy zostali uznani za oddzielonych od świata sacrum. Świętość stała się domeną duchownych, którzy jako doskonalsi mieli pełniejszy przystęp do Boga. Tym czasem laikat, co podkreśla słowo "świeccy" pozostawał w przestrzeni profanum, rzadko mając dostęp do sacrum. Reformę liturgii i teologii Kościoła podjął Sobór Watykański II. Obok zmian pryncypiów liturgicznych, przywracał też naukę o godności kapłańskiej, królewskiej i prorockiej wszystkich wiernych. Przypomniany przez teologię posoborową wymiar Mszy św. jako ofiary pod postacią uczty przyczynił się do powrotu bardziej wspólnotowego wymiaru Eucharystii, obecnego w pierwszych wiekach po Chrystusie.
Aktualne prawodawstwo
Aktualne dokumenty kościelne dotyczące dyscypliny liturgicznej wskazują na możliwość udzielania Komunii św. na rękę. Może to być równoprawny i równie godny sposób przyjmowania Ciała Pańskiego. Taka praktyka jest stosowana w większości krajów świata. Jednocześnie, jak czytamy w tychże dokumentach, nikomu nie wolno zabronić przyjmowania Eucharystii bezpośrednio do ust.
Obowiązujące w Kościele powszechnym III wydanie Mszału rzymskiego we wstępie mówi wyraźnie: "Jeżeli udziela się Komunii świętej tylko pod jedną postacią chleba, kapłan każdemu z przyjmujących ukazuje uniesioną nieco Hostię, mówiąc: 'Ciało Chrystusa'. Przystępujący do Komunii świętej odpowiada: 'Amen' i przyjmuje Najświętszy Sakrament do ust lub, jeśli jest to dozwolone, na dłoń, według swego uznania. Przystępujący do Komunii spożywa całą świętą Hostię tuż po jej przyjęciu (n. 161)".
"Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego", które zawiera ten przepis, obowiązuje w Polsce od początku Wielkiego Postu (25 lutego) 2004 r. Sposób przyjmowania Komunii jest zatem uzależniony od osobistej decyzji wiernego w ramach form dozwolonych w danym Kościele lokalnym.
Watykańska instrukcja z 23 kwietnia 2004 r. "Redemptionis sacramentum", poświęcona jak czytamy w jej podtytule "niektórym sprawom dotyczącym Najświętszej Eucharystii, których należy przestrzegać i unikać", także dopuszcza Komunię św. na rękę: "Chociaż każdy wierny zawsze ma prawo według swego uznania przyjąć Komunię świętą do ust, jeśli ktoś chce ją przyjąć na rękę, w regionach, gdzie Konferencja Biskupów, za zgodą Stolicy Apostolskiej, na to zezwala, należy mu podać konsekrowaną Hostię. Ze szczególną troską trzeba jednak czuwać, aby natychmiast na oczach szafarza ją spożył, aby nikt nie odszedł, niosąc w ręku postacie eucharystyczne. Jeśli mogłoby zachodzić niebezpieczeństwo profanacji, nie należy udzielać wiernym Komunii świętej na rękę (n. 92)". Wymienione niebezpieczeństwa nie przekreślają godności, osadzonej przede wszystkim w duchowym wymiarze człowieka, przyjęcia Eucharystii na dłoń.
Więcej na następnej stronie