NSA: Darowizny kościelne bez limitu

Nieco prościej pisze o sprawie Rzeczpospolita: Wczorajsza uchwała pełnego, dwudziestoosobowego, składu Izby Finansowej definitywnie ucina wszelkie dotychczasowe spory. Daje też gwarancję jednolitego stosowania prawa w całym kraju. Darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą dokonane w latach 1995 - 2003 na rzecz kościelnych osób prawnych były wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńcy podatkiem dochodowym od osób fizycznych - orzekł wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny. Uchwała została podjęta na wniosek prezesa sądu i w związku z wątpliwościami w stosowaniu prawa. O jej wadze świadczy fakt, iż podjął ją pełny, dwudziestoosobowy, skład Izby Finansowej. Ośmiu sędziów zgłosiło jednak zdanie odrębne. Pokwitowanie i sprawozdanie Sędziowie musieli odpowiedzieć na zasadnicze pytanie: czy przy odliczaniu darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą należy stosować limit określony w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (czyli nie więcej niż 10 proc. dochodu), czy też nie. Zgodnie bowiem z ustawami o stosunku państwa do Kościołów i związków wyznaniowych nie ma limitu przy odliczaniu tego rodzaju darowizn. Ważne jest natomiast, aby obdarowany wystawił darczyńcy pokwitowanie odbioru pieniędzy oraz w ciągu dwóch lat od otrzymania darowizny złożył sprawozdanie o przeznaczeniu otrzymanej kwoty na tę działalność. Problemy z interpretacją przepisów zaczęły się od 1995 roku, gdy po nowelizacji z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zniknął fragment przepisu w sposób jednoznaczny uprawniający do odliczania darowizn kościelnych bez limitu (do końca 1994 r. art. 26 ust. 1 stanowił, że odliczeniu podlegają darowizny "do wysokości nieprzekraczającej 10 proc. dochodu lub bez ograniczenia, jeżeli wynika to z odrębnych ustaw"). Tym samym uznano, że także dla darowizn kościelnych obowiązujący jest limit 10 proc. dochodu. Tymczasem, jak podkreślił sędzia Marek Zirk-Sadowski, normy prawne określone w art. 55 ust. 7 oraz art. 40 ust. 7 wspomnianych wcześniej ustaw kościelnych "nie utraciły mocy obowiązującej". Dlatego nie ma do nich zastosowania 10-proc. limit odliczeń. Ponadto sędziowie wskazali, iż z takich samych ulg korzysta sześć innych Kościołów. Fiskus nie odpuści - Poczekamy na uzasadnienie orzeczenia i wówczas zastanowimy się, co robić, aby nikogo, a zwłaszcza budżetu państwa, nie narazić na stratę - powiedział "Rz" Stanisław Stec, wiceminister finansów i generalny inspektor kontroli skarbowej. - Sąd wskazał na obowiązek przedstawienia rozliczenia darowizn. Będziemy zatem sprawdzać, czy wymagane sprawozdania z wykorzystania tych pieniędzy przekazano darczyńcom. Byli podatnicy przekazujący cały swój dochód na cele charytatywno-opiekuńcze - podkreśla wiceminister Stec. Odpowiedzialność za wykładnię - Uchwała NSA ma znaczenie m.in. w aspekcie konstytucyjnym - podkreśla Irena Ożóg z SDP Ożóg i Stolarek. - Dzięki niej wszyscy podatnicy, niezależnie od miejsca zamieszkania i tego, na rzecz jakiego Kościoła robią darowiznę, będą wobec prawa traktowani jednakowo, z czym, niestety, nie mieliśmy dotychczas do czynienia. Sąd pośrednio wskazał też, że organy państwa dokonujące wykładni przepisów odpowiadają za tę wykładnię. Co dalej Uchwała powołuje się na art. 55 ust. 7 ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 40 ust. 7 ustawy z 4 lipca 1991 r. o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Jest wiążąca dla sądów administracyjnych. Ją też powinny mieć na uwadze organy podatkowe. Pytanie jednak, co mają zrobić podatnicy, których sprawy zakończyły się niepomyślnymi dla nich rozstrzygnięciami. I tu zdania ekspertów są podzielone. Jedni twierdzą, że nie ma podstaw do wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji. Według innych organy podatkowe powinny rozważyć możliwość wszczęcia postępowania, aby uwzględnić wczorajsze orzeczenie.