Rośnie napięcie między patriarchatami

Na Bliskim Wschodzie pogłębia się wewnątrzprawosławny spór kompetencyjny między starożytnymi patriarchatami Jerozolimskim i Antocheńskim. Jego przyczyną jest zbliżająca się chirotonia (sakra) archimandryty Makarego na egzarchę Kataru przez patriarchę jerozolimskiego Teofila, podczas gdy Antiocheńczycy uważają Półwysep Arabski za swój obszar kanoniczny.

Obecny patriarcha Teofil jako archimandryta [wyższy stopień w prawosławnej hierarchii zakonnej] był egzarchą Kataru. Okoliczność ta jest, według Kościoła Antiocheńskiego, dowodem uznania przez Jerozolimę zwierzchnictwa Antiochii nad tym obszarem, gdyż nie można być egzarchą na swoim terytorium kanonicznym. Kościół Jerozolimski stwierdził ze swej strony, że utworzenie podlegającej mu stolicy biskupiej w Katarze zostało uzgodnione z Antiochią jeszcze za rządów poprzedniego patriarchy Diodora (zm. 19 grudnia 2000)

Broniąc stanowiska swego Kościoła, przedstawiciel Patriarchatu Antiocheńskiego odwiedził niemal wszystkie lokalne Kościoły prawosławne, aby zapoznać je z zaistniałą sytuacją. Według Antiochii Jerozolima wchodzi „na cudzy obszar kanoniczny”.

Obecny spór prawny śledzą z uwagą inne patriarchaty, zwłaszcza Konstantynopolski, Moskiewski i Rumuński, które z różnych powodów są zainteresowane rozwojem wydarzeń w tym regionie. Ten pierwszy jako „pierwszy wśród równych” w światowej rodzinie prawosławnej poczuwa się do szczególnej odpowiedzialności za jej stan, ponadto obawia się, aby konflikt ten nie odbił się negatywnie na przygotowaniach do Soboru Wszechprawosławnego, koordynowanych właśnie przez Konstantynopol. Moskwa tradycyjnie popiera Antochię i liczy z kolei na jej wsparcie w zabiegach o osiągnięcie własnych celów w Ziemi Świętej. Z kolei Kościół rumuński sam pozostawał w ub.r. w konflikcie z Patriarchatem Jerozolimskim, gdy chciał wznieść własną świątynię w Mieście Świętym.

W ub. tygodniu zwierzchnik Kościoła Grecji arcybiskup ateński Hieronim odwiedził patriarchę Bartłomieja w jego siedzibie w dzielnicy Stambułu – Fanarze, aby omówić spór między obu patriarchatami. Jest bardzo prawdopodobne, że w najbliższym czasie Konstantynopol podejmie kroki na rzecz uregulowania go, w przeciwnym bowiem wypadku konflikt ten może się stać jednym z głównych tematów wspomnianego Soboru Wszechprawosławnego (jeśli do niego dojdzie, co w tej chwili nie jest jeszcze pewne), uniemożliwiając podjęcie innych, zaplanowanych wcześniej zagadnień.