Czy wolno leczyć wbrew wierze?

Lekarza wiąże oświadczenie pacjenta, że nie wyraża on zgody na określony zabieg czy metodę leczenia. Nawet jeśli chodziłoby o ratowanie życia. Takie jednoznaczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w precedensowym postanowieniu 27 października 2005 r. Jest to pierwsza tego rodzaju sprawa na jego wokandzie - zaznaczył sędzia Jacek Gudowski uzasadniając werdykt. "Żadnej krwi" W wypadku drogowym w sierpniu 2004 r. poważne obrażenia odniosła Bogusława Ł., a jej mąż stracił w nim życie. Przy rannej, która była nieprzytomna, znaleziono "Oświadczenie dla służby zdrowia" z czerwonym nadrukiem: "Żadnej krwi". Bogusława Ł. kategorycznie sprzeciwiała się w nim przetaczaniu krwi pełnej i preparatów krwiopochodnych. Jednocześnie wyrażała zgodę na przyjęcie wszystkichleków niekrwiopochodnych. Wyjaśniała też swoje pobudki - płynęły dla świadków Jehowy z nakazu religijnego zapisanego w Biblii. Deklarowała rezygnację z wszelkich roszczeń w razie negatywnych skutków zastosowania się do jej życzenia. Oświadczenie spisane zostało na drukowanym formularzu na pół roku przed wypadkiem i podpisane przez dwu świadków z podaniem ich adresów i numerów dowodów osobistych. Takie same oświadczenia noszą przy sobie, z reguły w dowodzie tożsamości, inni świadkowie Jehowy. Sąd wyraża zgodę Lekarz ratujący Bogusławę Ł. powstrzymał się od transfuzji, mimo że jej stan tego wymagał. Wystąpił jednak natychmiast do sądu o wyrażenie zgody na przetoczeniekrwi. Sąd taką zgodę następnego dnia wyraził. Uznał oświadczenie za niewiarygodne, a transfuzję za konieczną i w pełni uzasadnioną. Zabiegu jednak nie przeprowadzono. Lekarze zastosowali lek zwiększający liczbę krwinek czerwonych dostarczony przez rodzinę Bogusławy Ł. Tym razem wszystko skończyło się szczęśliwie. Z decyzją sądu nie zgodził się syn Bogusławy Ł. i ona sama. Sąd II instancji nie rozpatrzył ich apelacji co do meritum. Tymczasem bowiem Bogusława Ł. wyszła ze szpitala, a więc - tłumaczył sąd - rozstrzygnięcie w tej kwestii nie było już potrzebne. Prawo do dwu instancji W kasacji zarzucono przede wszystkim naruszenie przepisów ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, statuujących zasadę zgody pacjenta na badania i leczenie i określających wyjątki od tej reguły. Pełnomocnik Bogusławy Ł. polemizował przed Sądem Najwyższym przede wszystkim ze stanowiskiem wyrażonym w uzasadnieniu zaskarżonego werdyktu, że jej oświadczenie nie mogło być uznane za wiarygodne z braku notarialnego poświadczenia podpisu. Zwracał uwagę, w żadnej ustawie nie ma klauzuli obligującej do ratowania życia wbrew woli pacjenta i stosowania w tym celu metody, na którą on się nie godzi.