Katolicy chcą lustracji, zaznaczając jednocześnie, że nawet gdyby okazało się, iż jakiś duchowny miał w przeszłości kontakty ze służbami bezpieczeństwa, to nadal darzyliby go zaufaniem. Tak wynika z przeprowadzonego na zlecenie Niedzieli sondażu.
Badanie wykonał na 500-osobowej próbie wierzących i praktykujących katolików Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego. To pierwsze tego typu badania w Polsce, w których o sprawy lustracji duchownych zapytano samych katolików. Instytut zadał respondentom trzy pytania: Jaką ma Pan(i) opinię w sprawie lustracji? Jaki byłby stosunek Pana(i) do księdza, który miał w przeszłości jakieś kontakty ze służbami (UB, SB) PRL-u? W jaki sposób według Pana(i) media (prasa, radio, telewizja) przedstawiają fakty lustracji księży? Kogo pytano? Ks. prof. Witold Zdaniewicz, który kierował badaniami, wyjaśnia, że chodziło mu o zbadanie opinii katolików wierzących i praktykujących. Można o tych ludziach powiedzieć, upraszczając nieco, że stoją najbliżej Kościoła. W odpowiedzi na pierwsze pytanie 67 proc. opowiedziało się za potrzebą lustracji, trzech na dziesięciu miało odmienne zdanie, uważając, że jest ona zbędna. Mieszcząca się w granicach błędu statystycznego – 2 proc. – mniejszość jest przekonana, że lustracja może być szkodliwa. Czemu katolicy chcą lustracji? W badaniu pozornie nie dociekano tego, ale drugie pytanie z kwestionariusza pozwala się co najmniej domyślać motywacji respondentów. Wynika z tego, że ludzie chcą po prostu poznać prawdę. Nawet wtedy, gdy może być trudna. Z odpowiedzi na drugie pytanie wynika, że pragnienie poznania prawdy nie jest pochodną żądzy zemsty czy odwetu na tych, którzy zamieszali się w przeszłości w niejasne relacje z policją polityczną PRL-u. Katolicy deklarują, że nawet gdyby fakty ujawnione w procesie lustracyjnym były niepochlebne w stosunku do jednej czy drugiej osoby, to nie miałoby to wpływu na ich zaufanie do niej. Przygniatająca część – 84 proc. – uczestników ankiety ISKK stwierdziło, że informacje z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej nie miałyby wpływu na poziom ich zaufania do duchownych. Jedynie 15 proc. zadeklarowało, że wiedza płynąca z esbeckich teczek mogłaby wpłynąć negatywnie na ich zaufanie wobec swoich księży czy biskupów. Zaskakujące jest wysokie zaufanie, z jakim katoliccy respondenci odnoszą się do mediów, które wszak nie ukrywają, po której stronie barykady stoją w sprawie lustracji. Przy ostatnim pytaniu panowała wyjątkowa zgodność. Prawie wszyscy badani uważają, że media prawdziwie przedstawiają fakty lustracji księży. Z badań ISKK wynika także, że najczęściej za potrzebą lustracji opowiadają się osoby starsze (powyżej 61 lat) i raczej kobiety niż mężczyźni. Innym czynnikiem, który wpływa na prezentowaną opinię, jest wykształcenie. Analizując wyniki sondażu, z łatwością zauważymy następującą zależność: Im ktoś jest bardziej wykształcony, tym ma mniejsze zaufanie do procesu lustracji. Tylko 59 proc. osób z wyższym wykształceniem biorących udział w badaniu stwierdziło, że lustracja jest potrzebna, podczas gdy spośród badanych legitymujących się wykształceniem podstawowym i niższym nikt nie powiedział, że jest zbędna czy szkodliwa. Te dwie opcje wybrało z kolei czterech na dziesięciu respondentów z wyższym wykształceniem. Z ankiety wynika także, że wpływ na opinię w kwestii lustracji może mieć sytuacja zawodowa. Najczęściej za potrzebą takiego czy innego otwarcia archiwów IPN opowiadały się osoby bezrobotne albo będące na emeryturze.
Co powiedziałby terapeuta Kościołowi, gdyby on, jako pacjent, zawitał w jego gabinecie?
Andrzej Duda podkreślił, że niektóre wypowiedzi szefa MSZ wzbudziły jego niesmak.
Filip Dębowski podpowiadał uczestnikom Festiwalu Kariery 2024, jak zadbać o higienę cyfrową.