Oddajcie nam niedziele

W sejmie odbyła się konferencja „Wolna Niedziela” organizowana z inicjatywy Parlamentarnego Zespołu Członków i Sympatyków Ruchu Światło-Życie, Akcji Katolickiej oraz Stowarzyszenia Rodzin Katolickich wspólnie z Akcją Katolicką w Polsce, NSZZ "Solidarność" - Sekcją Pracowników Handlu, Ruchem Światło-Życie oraz Legnickim Społecznym Ruchem Świętowania Niedzieli. Uczestniczyli w niej m.in. członkowie "Solidarności", ubrani w czarne koszulki z napisem „Oddajcie nam niedziele”.

- W tzw. katolickiej Polsce ochrona niedzieli jest dość skromna: państwa Unii Europejskiej - Austria i Niemcy, ale także laicka Francja - prześcigają nas w tym aspekcie. W kilkunastu innych krajach handel w niedzielę jest ograniczony. W Polsce teoretycznie kodeks pracy stanowi, że niedziela jest dniem wolnym, ale w praktyce ustanawia wiele wyjątków, przede wszystkim w handlu - powiedziała prof. Aniela Dylus, przypominając, że w polskim parlamencie już kilkakrotnie próbowano przywrócić niedzieli wymiar świąteczny, ale regulacje nie przechodziły przez Sejm albo były wetowane, na przykład przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

Według prof. Anieli Dylus, regulacje w tej kwestii są jednak potrzebne. Nie tylko dlatego, że dziś prawo pracowników do świętowania jest łamane, a nacisk menedżerów powoduje, iż w obawie o pracę ludzie bez szemrania pracują niemal we wszystkie niedziele.

- Wszyscy jesteśmy konsumentami, a otwarte w niedziele sklepy nie mobilizują, by zadbać o sprawunki w inne dni tygodnia. Prawny zakaz handlu byłby sojusznikiem pomagającym właściwie organizować gospodarstwa domowe i sprzyjałby zachowaniu norm etycznych i religijnych - mówiła profesor politologii. Według niej, wśród argumentów na rzecz zakazu handlu i ochrony świątecznego charakteru niedzieli zdarzają się jednak nietrafione.

- Dla ludzi wierzących niedziela jest dniem świętym. Ale teologiczne racje obowiązujące wierzących nie powinny być przywoływane w debacie wokół prawnej ochrony niedzieli, bo żyjemy w państwie neutralnym religijnie i światopoglądowo. Państwo jest zobowiązane do ochrony niedzieli przede wszystkim jako wartości służącej człowiekowi, chroniącej go przed uprzedmiotowieniem i komercjalizacją. Niedziela ma wartość kulturową i ma charakter integracyjny - argumentowała prof. Dylus, dodając że w czasach konkurencji i pośpiechu najbardziej nośną racją dla wprowadzenia dnia wolnego jest konieczność odpoczynku. W niedzielę bowiem człowiek przestaje być "czynnikiem gospodarczym i funkcją, ma szansę zrelatywizować rangę codziennych trosk i nabrać dystansu do efektów swojej pracy i doświadczyć harmonii". - To nie oznacza, że musimy rezygnować z treści należących do kultury, na przykład chrześcijańskiej idei zbawienia, ale trzeba treści religijne umieć przetłumaczyć na wartości etyczne - mówiła.

- Epidemia ciągle trwa: ludzie chcą kupować w niedziele i chodzić do centrów handlowych, bo - jak mówią - napełniają koszyki i relaksują się. Bez zmiany społecznego nastawienia wobec niedzieli kolejne próby regulacji prawnych mogą się nie powieść. Trzeba umieć atrakcyjnie pokazać wartość wolnej od handlu i pracy niedzieli - powiedziała profesor, podając przykłady akcji popularyzujących ideę wolnej od pracy niedzieli i przyznając, że być może najbardziej skuteczna w tej sprawie byłaby strategia małych kroków, którą można by rozpocząć od wprowadzenia jednej lub dwóch wolnych niedziel w miesiącu.