Kościół prawosławny: Historia inwigilacji

W tekście, który wykazuje niejednoznaczność postaw i stopień wpływu służb komunistycznych na funkcjonowanie Cerkwi. Omawia dyskryminację tej wspólnoty w czasach II Rzeczypospolitej i działania wprost agresywne, jak akcja burzenia cerkwi, które budziły sprzeciw polskich i światowych elit. Zaznacza, że część z nich, jak np. ta na placu Saskim w Warszawie, była znakiem rosyjskiego panowania. Wspomina o staraniach o autokefalię, którą Kościół Prawosławny w Polsce otrzymał dwukrotnie: raz od patriarchy Konstantynopola w 1924 r., drugi raz z Moskwy - już po wojnie. Opisuje dzieje wojenne, sprzeciw i ugodę wobec Niemców ówczesnego metropolity Dionizego. Wspomina tych prawosławnych, którzy zginęli w Katyniu, Oświęcimiu czy pod Monte Cassino. Od początku lat 50-tych opis zamienia się w historię inwigilacji i współpracy. W 1951 r. na czele Cerkwi w Polsce stanął przybyły z Moskwy bp Makary - prawdopodobnie agent KGB, zmuszony ostatecznie do wyjazdu w roku 1960. Po nim chwilowo rządził bp Tymoteusz, który szybko zmarł. Jego następcą został bp Stefan Rudyk ("lojalny wobec władz państwowych" - TW "Fidelis"). Jego sekretarzem został obecny metropolita Sawa (TW "Jurek"). "W 1989 r. cały sobór biskupów stanowili biskupi zarejestrowani jako TW." - czytamy w artykule. Byli jednak tacy biskupi i księża, których stać było na sprzeciw. Jednym z nich był abp łódzki i poznański Jerzy (Aleksy Korenistow, z pochodzenia rosyjski arystokrata). Dwukrotnie był strażnikiem tronu metropolitalnego, metropolitą jednak nigdy nie został. Jego postawa sprawiła, że ta kandydatura nie mogła być przez SB rozpatrzona pozytywnie (w opinii SB abp Jerzy chciał "odegrać rolę prawosławnego Wyszyńskiego").