Freski z "Małachowianki"

Dobiegają końca prace konserwatorskie malowideł ściennych w Liceum Ogólnokształcącym im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku, najstarszej szkole w Polsce.  Autorem dzieł m.in. o tematyce sakralnej jest malarz Władysław Drapiewski (1876-1961).

Malowidła w auli szkoły, gdzie wcześniej, na przełomie XIX i XX wieku mieściła się kaplica, odsłonięto spod tynków w październiku 2012 r. wraz z rozpoczęciem prac konserwatorskich.

Drapiewski, twórca m.in. polichromii w płockiej bazylice katedralnej w latach 1904-14, wykonał malowidła w "Małachowiance" - bo tak obecnie od nazwiska patrona nazywana jest szkoła - ok. 1912 r.

W latach 70. XX wieku, gdy ówczesne władze PRL nie zgodziły się by w budynku państwowej placówki eksponowane były treści o charakterze religijnym, malowidła znajdujące się na ścianach pokryto warstwą tynku. Dzięki zastosowaniu materiałów niskiej jakości malowidła ścienne nie zostały zniszczone. Wtedy też wymieniono i wzmocniono strop auli. Z tego powodu nie przetrwały malowidła znajdujące się na suficie.

"Po dwóch latach kończymy prace konserwatorskie przy malowidłach. W auli będziemy do końca czerwca. Po przerwie, w trakcie której na podłodze ułożony zostanie parkiet, powrócimy do auli w drugiej w połowie sierpnia. To będzie czas na wykonanie już tylko drobnych prac kosmetycznych, polegających na przykład na odkurzeniu czy uzupełnieniu niewielkich uszkodzeń warstwy malarskiej" - powiedziała PAP konserwator dzieł sztuki Małgorzata-Paździora-Sattler, nadzorująca i prowadząca prace konserwatorskie.

W trakcie konserwacji malowideł odkrytych na ścianach auli, odtworzono jednocześnie niezachowaną ich część, znajdującą się wcześniej na suficie.

"Projekt rekonstrukcji tego fragmentu malowideł wykonałam w oparciu o materiały źródłowe, w tym dokumentację fotograficzną z lat. 30. XX wieku. Malowidła na suficie zostały odtworzone w większej części. Tam, gdzie nie można było ustalić pierwotnego ich wyglądu, powstały nowe, nawiązujące do stylistyki Władysława Drapiewskiego. W tym przypadku inspiracją były polichromie jego autorstwa, znajdujące się w płockiej katerze, a także liczne poszukiwania materiałów źródłowych w bibliotekach" - dodała Paździora-Sattler.

Malowidła na suficie auli z powodów technicznych zostały odtworzone i uzupełnione na wtórnym podłożu z płyt kartonowo-gipsowych, wzmocnionych i pokrytych farbami, imitującymi fakturę tynku. Przyznała, że prace konserwatorskie, zarówno przy malowidłach ściennych, jak i tych na suficie, były trudne, wymagające niekiedy specjalnych zabiegów.

"Konserwacja zachowanych malowideł na ścianach była bardzo trudna i pracochłonna. Tynki, na których zostały one wykonane były bardzo utlenione, niespójne i odspojone od podłoża. Konieczne było ich podklejenie, impregnacja i wzmocnienie strukturalne. Duże ubytki tynku wymagały rozległych i skomplikowanych retuszy i uzupełnień warstwy malarskiej. Wymagająca była też rekonstrukcja malowideł na suficie. Rzadko zdarza się by taka duża powierzchnia malowideł była odtwarzana" - wyjaśniła Paździora-Sattler.

Dodała, że zmiana podłoża malowideł na suficie wymusiła zmiany formatu kompozycji i jednocześnie rozbudowanie poszczególnych ich partii.

Liceum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego otrzymało tę nazwę w 1921 r. Szkoła powstała w 1180 r. Jest jedną z najstarszych w Europie, działającą nieprzerwanie od chwili założenia. Zachowały się m.in. fragmenty murów średniowiecznej kolegiaty św. Michała Archanioła, XV-wieczna wieża i budynek z XVII wieku.

Wykładowcami szkoły byli m.in.: św. Andrzej Bobola (ok. 1591-1657) i Wojciech Szweykowski (1773-1838) - pierwszy rektor Uniwersytetu Warszawskiego. W szkole uczyli się: prezydent II RP Ignacy Mościcki (1867-1946) i Tadeusz Mazowiecki (1927-2013) - pierwszy premier III RP.