Pamiątki związane z powstańcem styczniowym i Sybirakiem św. Rafałem Kalinowskim i niepokazywaną wcześniej korespondencję Karola Wojtyły będzie można oglądać w muzeum, które w czwartek zostanie otwarte przy klasztorze oo. karmelitów w Czernej k. Krzeszowic w Małopolsce.
Liczący blisko 400 lat, malowniczo położony klasztor Karmelitów Bosych jest celem licznych pielgrzymek m.in. do słynącego łaskami wizerunku Matki Bożej Szkaplerznej.
Muzeum powstało w nowo wybudowanym Domu Pielgrzyma, a jego aranżacją zajęli się Barbara i Jarosław Kłaputowie, autorzy projektu urządzenia Muzeum Powstania Warszawskiego i Muzeum Domu Rodzinnego Jana Pawła II w Wadowicach.
"Kiedy wjeżdża się na górę, na której położony jest klasztor widok zapiera dech w piersiach: zatopione wśród bukowego lasu ruiny eremów, mosty, wąwozy, dróżki, kapliczki - wszystko ma swoją symbolikę i miejsce. Tchnie karmelitańską prostotą i pięknem. Jak w starych księgach +Karmel wznosi się ponad niepokoje życia, ponad burzliwe sztormy tego świata. Jest poza zasięgiem życia gorączkowego i ulegającego kaprysom+" - mówiła PAP Barbara Kłaput. "Najtrudniejszym wyzwaniem było więc znalezienie pomysłu na to, jak oddać urok tego niezwykłego miejsca, i nie zagubić jego duszy, a przy tym wszystkim nadać mu formę nowoczesnego, multimedialnego muzeum" - podkreśliła.
Przestrzeń ponad 350 m kw. podzielona została na trzy strefy. Zwiedzający wejdą do muzeum przez pomieszczenie zaaranżowane na kształt klasztornej biblioteki, pełnej starych ksiąg. Są tu także portrety fundatorki klasztoru Agnieszki Firlejowej z rodu Tęczyńskich oraz pierwszych karmelitów na ziemiach polskich.
Wśród woluminów, w przeszklonych i podświetlonych niszach umieszczono najcenniejsze obiekty m.in. XVII- wieczny trybularz, naczynia na oleje święte i ręcznie przepisywane modlitewniki. W tej części będzie można zobaczyć archiwalne dokumenty: akt fundacyjny klasztoru z 1631 r. i przywileje nadane karmelitom przez króla Jana Kazimierza w 1661 r.
Druga, największa i najważniejsza muzealna strefa ma przybliżyć zwiedzającym karmelitańską duchowość. W wyizolowanej przestrzeni ekspozycyjnej nawiązującej swoją formą do średniowiecznych, mnisich pustelni przypominane są postacie: proroka Eliasza oraz założycieli zakonu karmelitów bosych: św. Jan od Krzyża i św. Teresy z Avila. Na zewnętrznych ścianach "pustelni" widnieje spisana odręcznie reguła karmelitańska w jęz. polskim i łacińskim.
Wokół całej tej strefy zgromadzone zostały przedmioty związane z życiem za klasztornymi murami: misternie haftowane ornaty, stuły, kielichy, monstrancje, świeczniki, przenośne ołtarzyki, różańce, modlitewniki, dyscypliny służące do umartwiania się oraz rzeczy codziennego użytku: lampki oliwne, sztućce, nożyczki, przybory pisarskie, klauzurki, czyli klucze do drzwi wiodących do strefy objętej klauzurą, dzwonki, kołatki, tabliczki ze znakami, którymi bracia porozumiewali się w czasie milczenia.
Dzięki multimediom można zajrzeć do klasztornych kronik, a na mapie prześledzić historię zgromadzenia Karmelitów w Polsce.
"W tej strefie przypominamy o nowym etapie w historii klasztoru w Czernej, gdy już po likwidacji eremu w 1805 r., kościół pustelniczy został udostępniony dla ogółu wiernych. Od tego czasu zaczyna szerzyć się kult Matki Bożej Szkaplerznej i rodzi ruch pielgrzymkowy. Modlą się w tym miejscu uczestnicy narodowych powstań: styczniowego i listopadowego" - mówiła Barbara Kłaput.
Poważna część zbiorów to pamiątki związane z Rafałem Kalinowskim - powstańcem styczniowym, zakonnikiem, przeorem w Czernej. Jest jego ornat, Ewangeliarz, metalowy pas pokutny, szalik, którego używał na zesłaniu. Swoje pamiątki: różańce, modlitewniki, obrazy pozostawili w klasztorze także inni zesłańcy na Sybir, także ci, którzy zostali wywiezieni w l. 40 XX wieku.
Trzecia strefa muzeum jest poświęcona współczesności. Twórcy ekspozycji przypominają o męczennikach czerneńskich: zastrzelonym podczas okupacji przeorze klasztoru bł. Alfonsie Marii Mazurku i nowicjuszu br. Franciszku Powiertowskim oraz o ojcach Anzelmie Gądku i Rudolfie Warzesze, wobec których otwarto procesy beatyfikacyjne. Opisują skomplikowane losy byłego AK-owca o. Romualda Warakomskiego i o. Daniela Rufeisena, Żyda - konwertyty, który właśnie w Czernej przygotowywał się do kapłaństwa.
"Tym, co z pewnością zainteresuje zwiedzających jest korespondencja Karola Wojtyły z jego spowiednikiem z lat młodości karmelitą o. Leonardem Kowalówką. Na wystawie przypominamy związki św. Jana Pawła II z karmelitami, z którymi zetknął się w młodości - jeszcze w Wadowicach. Papież wielokrotnie potwierdzał wpływ Karmelu na swą formację intelektualno-duchową. Podkreślał też potrzebę eksponowania duchowości i tradycji karmelitańskiej w Kościele. Podczas swojego pontyfikatu wyniósł na ołtarze sześcioro nowych świętych z Karmelu, a beatyfikował dwadzieścioro nowych błogosławionych wywodzących się z tego zakonu" - przypomina Barbara Kłaput.
Karmelici bosi osiedlili się w Polsce na początku XVII wieku. Należą do tzw. zakonów żebrzących, w których najważniejsze jest ubóstwo i prostota życia, ale prowadzą także życie kontemplacyjne. W Czernej powstał erem ufundowany przez wojewodzinę krakowską Agnieszka z Tęczyńskich Firlejową. Dwa razy w roku część braci udawała się do odrębnych pustelni. Klasztor czerneński pełnił funkcję eremu ponad 170 lat, do początku XIX wieku.
Obecnie w klasztorze w Czernej jest 21 zakonników.
Przeor klasztoru o. Leszek Stańczewski mówił PAP, że utworzenie muzeum wiąże się z coraz większym ruchem pielgrzymkowym. "Skłoniło nas to do tego, by w inny sposób opowiedzieć o duchowości Karmelu, o historii tego miejsca i prostocie naszego życia. Trudno było robić to podczas kazań czy zamkniętych rekolekcji. Muzeum ma opowiedzieć o burzliwych dziejach klasztoru i o tym, czym my żyjemy: o kontemplacji, sensie i sile modlitwie, bo w obecnych czasach zatrzymanie się, wyciszenie, refleksja są bardzo potrzebne" - mówił o. Stańczewski.
Utworzenie muzeum zostało sfinansowane z środków własnych zakonu. Placówka będzie czynna przez cały rok.
Rusza również pilotażowy program przekazywania zasiłków na specjalną kartę płatniczą.
Tornistry trafią do uczniów jednej ze szkół prowadzonych przez misjonarki.
Caritas rozpoczęła zbiórkę na remont Ośrodka dla osób w kryzysie bezdomności w Poznaniu.
"Nikt (nikogo) nie słucha" - powiedział szef sztabu UNFICYP płk Ben Ramsay. "Błąd to kwestia czasu"
Wydarzenie mogło oglądać na ekranach telewizorów ponad 500 milionów ludzi na całym świecie.