KRRiT - młot na stereotypy

Fuszara wskazywała, że badania i monitoring mediów przeprowadzany przez różne organizacje i firmy, a także sygnały docierające do jej biura pokazują, że grupy narażone na dyskryminację m.in. ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, pochodzenie, religię, orientację seksualną, a także inne grupy mniejszościowe i marginalizowane, są postrzegane i przedstawiane w mediach w sposób stereotypowy lub wręcz dyskryminujący.

"Przedstawiciele i przedstawicielki tych środowisk oraz organizacje pozarządowe zwracają uwagę na często krzywdzący i fałszywy sposób ich przedstawiania oraz na mowę nienawiści w różnorodny sposób przejawiającą się na antenie" - podkreśliła Fuszara. W jej opinii niejednokrotnie utrudnia to porozumienie i integrację tych grup w życiu społecznym.

"Środowiska te nie są również w dostateczny sposób dopuszczane do głosu. Tematy dotyczące równości płci, niepełnosprawności, orientacji seksualnej, pochodzenia etnicznego i wyznania oraz wieku są zbyt rzadko podejmowane przez media" - dodała pełnomocniczka w piśmie do przewodniczącego KRRiT Jana Dworaka. Prosiła by Rada uwzględniła kwestie związane z równym traktowaniem i przeciwdziałaniem dyskryminacji w preferencjach programowych dla nadawców na 2016 r.

W odpowiedzi KRRiT poinformowała, że włączyła tę problematykę do swych rekomendacji dla nadawców publicznych. Jak powiedziała PAP rzeczniczka prasowa KRRiT Katarzyna Twardowska, Rada przeprowadzi analizę Zaleceń Komitetu Ministrów Rady Europy dotyczących równości płci oraz mediów, a następnie, na podstawie wniosków płynących z tej analizy, przygotuje odpowiedni plan działania; przeprowadzi także badania dotyczące udziału kobiet w mediach, a w przypadku skarg będzie reagować na przypadki przedmiotowego wykorzystywania kobiet w reklamach oraz stereotypizacji ich ról społecznych.

Twardowska dodała, że w ramach działań na rzecz równości płci w przekazie medialnym, przeciw stereotypizacji ról społecznych kobiet w mediach oraz na rzecz obecności kobiet we władzach spółek medialnych, KRRiT będzie współdziałała z Rzecznikiem Praw Obywatelskich jako niezależnym organem ds. wolności i praw człowieka i obywatela, z Pełnomocnikiem Rządu ds. Równego Traktowania oraz środowiskami kobiecymi.

KRRiT zamierza również - w ścisłej współpracy z biurem Fuszary oraz dostawcami audiowizualnych usług medialnych - realizować Krajowy Program Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2016, w którym jednym z celów jest przeciwdziałanie dyskryminacji w mediach ze względu na płeć, wiek, pochodzenie narodowe i etniczne, niepełnosprawność oraz orientację seksualną.

"Oczywiście nadawcy kształtują program samodzielnie, ale na mocy porozumień finansowo-programowych zawieranych z nadawcami publicznymi, również wynikających z ustawy o radiofonii i telewizji, KRRiT ma prawo ustalić preferencje i potem ocenić ich wykonanie" - zaznaczyła Twardowska.

To nie pierwsza inicjatywa Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji w mediach. Poprzedniczka Fuszary, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz w ramach projektu "Media Równych Szans" zorganizowała cykl szkoleń oraz konkurs dla dziennikarzy. Podczas konferencji podsumowującej ten projekt zaprezentowano wyniki monitoringu głównych wydań serwisów informacyjnych przeprowadzonego przez PRESS-SERVICE Monitoring Mediów w styczniu 2013 r.

Okazało się, że w serwisach informacyjnych zdecydowanie częściej pojawiają się wypowiedzi mężczyzn niż kobiet (76 proc. wobec 24 proc.); więcej jest też materiałów przygotowanych przez mężczyzn. W programach informacyjnych dominuje męski punkt widzenia - zdecydowanie częściej w serwisach decydowano się na głos mężczyzn niż kobiet: 76,41 proc. stanowiły wypowiedzi mężczyzn, a 23,59 proc. kobiet.

Choć wśród prowadzących serwisy panuje większa równowaga płci (w analizowanym okresie kobiety nawet stanowiły większość - 52,42 proc.), to jeśli chodzi o autorów emitowanych materiałów, przeważającą większość stanowili mężczyźni, którzy częściej niż kobiety byli autorami materiałów w serwisach informacyjnych. Co ciekawe, również w materiałach autorstwa dziennikarek wypowiedzi kobiet stanowią mniejszość.

Z kolei sonda prowadzona przez biuro pełnomocniczki pokazała, że kobiety stanowią znaczącą mniejszość wśród komentatorów bieżących wydarzeń i gości programów publicystycznych (ok. kilkunastu procent).