Czy globalizacja może być etyczna?

Prof. D. Salvatore z Nowego Jorku zauważył, że na proces globalizacji składają się cztery elementy: globalizacja upodobań (wprowadzenie identycznego produktu w jednakowym czasie w różnych częściach świata), globalizacja produkcji (produkcja dóbr składająca się z komponentów wyprodukowanych na różnych rynkach światowych), globalizacja rynku pracy (możliwość zarządzania firmą z dowolnego miejsca) i globalizacja finansów (szybki i znaczny przepływ środków finansowych). Wyraźnie widać, że w tak postrzeganej globalizacji nie ma miejsca na wartości etyczne. Przypomnijmy fragment orędzia Jana Pawła II na XXXI Światowy Dzień Pokoju z 1 stycznia 1998 r. Ojciec Święty wskazuje w jakim sposób powinien przebiegać proces globalizacji. Stwierdza on, że „globalizacja ekonomii i finansów jest już rzeczywistością, coraz wyraźniej widoczne są też skutki szybkiego rozwoju technik informatycznych (…) Zadaniem jest zatem troska o to, aby globalizacja dokonywała się w klimacie solidarności i by nie prowadziła do marginalizacji”. Trzeba przyznać, że nie da się uniknąć zjawiska globalizacji. Poprzez galopujący postęp informatyczny i finansowy stała się ona procesem bardzo dynamicznym i nieuniknionym. Można jej jednak nadać właściwy kierunek sprawiając, by nie prowadziła do wykluczenia biednych społeczeństw kosztem bogatych, ale do ich realnego rozwoju. Dobrze ukierunkowana globalizacja przy mądrej polityce światowej, może przyczynić się do wzrostu produkcji poszczególnych państw. Taki wnioski wysunął prof. D. Salvatore. Odnosząc się do sytuacji światowego kryzysu ekonomicznego i finansowego wspólnie zastanawiano się nad jego przyczynami i konsekwencjami. Przytoczono wiele propozycji, sugestii i przemyśleń. To oczywiście problem bardzo złożony wymagający dogłębnych analiz i refleksji. G. Escobar, ambasador Kolumbii przy Stolicy Apostolskiej zauważył, że wszystkie kryzysy światowe (w tym także wojny) są ściśle związane z upadkiem wartości etycznych. Dzisiaj – jak tłumaczył – bardzo mocno podkreśla się tolerancję jako nadrzędną wartość życia. Ona jednak prowadzi do obojętności – obojętności względem innych, a nawet względem siebie. Co robić? Potrzebne jest zrewidowanie ludzkiego życia, przeorganizowanie systemu ekonomicznego i finansowego, w którego centrum byłby człowiek, a nie spekulacja i zysk za wszelką cenę. W podobnym tonie brzmiały słowa Benedykta XVI podczas środowej audiencji generalnej 22.04.2009, który omawiając życie św. Ambrożego Autperta powiedział: „ten święty napisał traktat o zgubnych skutkach chciwości (De cupiditate), a obecny kryzys gospodarczy dowodzi, iż to właśnie zachłanność jest źródłem wszelkich przywar i wszelkiego zła”. Jedyną i pewną drogą do wyjścia z kryzysu wydaje się być powrót do właściwego obrazu człowieka, do takiej antropologii, która będzie promowała godność osoby ludzkiej. Mądrość życia polega na dokonaniu właściwego wyboru: musimy zdecydować co pozostawić, co porzucić. Zaś kluczem do prawdziwego szczęścia jest uświadomienie sobie, że wszyscy jesteśmy pielgrzymami.