Budować świat zjednoczony

A miał ksiądz wgląd do swoich dokumentów w Polsce?

- Tak, byłem w Instytucie Pamięci Narodowej. Większość dokumentów na mój temat są to podania o wizy powrotne, które każdorazowo musiałem składać, kiedy jechałem do NRD albo do Włoch. Oprócz tego jest wymiana listów między szefem biura paszportowego w Wrocławiu i jego centralnym szefem w Warszawie. Ten z Wrocławia, kiedy dowiedział się, że staram się o kartę stałego pobytu, powiedział, że „kaktus mu na ręce wyrośnie, jeżeli ją mi wyda”. Groziło mu potem, że rzeczywiście mu ten kaktus wyrośnie, bo ten szef z Warszawy się zgodził. Widzę w tym szczególne wstawiennictwo Matki Boskiej Częstochowskiej, do której bardzo się w tamtym czasie modliliśmy.

Wróćmy do początków Ruchu. Kiedy Focolari powstało i w jakich okolicznościach?

- Ruch narodził się w 1943 r. w Trydencie na północy Włoch. Miasto przechodziło wtedy ciężkie bombardowania. W tym miejscu pełnym zniszczenia i bólu Chiara wraz z pierwszymi towarzyszkami zaczęła radykalnie żyć Ewangelią. W opisie Sądu Ostatecznego (Mt 25, 40) odkryła, że Jezus identyfikuje się z każdym człowiekiem i zrozumiała, że miłować Boga to przede wszystkim miłować brata. Chiara i jej pierwsze towarzyszki zaangażowały się na rzecz najbardziej potrzebujących. Uruchomiły wśród znajomych i przyjaciół szeroką komunią dóbr materialnych. Ubogim i cierpiącym przynosiły jedzenie, ubrania i lekarstwa. W krótkim czasie powstała wspólnota ok. 500 osób, w której – jak u pierwszych chrześcijan – nikt nie cierpiał niedostatku.

 Charyzmat Focolari zwie się też charyzmatem jedności. Dlaczego?

- Każdy człowiek zostawia jako testament to, co leży mu szczególnie na sercu. Również Jezus tak zrobił. Jego testamentem jest modlitwa skierowana do Ojca przed Swoją męką: „Ojcze spraw, aby stanowili jedno, tak jak My jedno stanowimy” (J 17,22). Chrystus prosi w niej, aby ludzie budowali relacje między sobą na wzór jedności między Osobami Boskimi. Drogą do budowania tej jedności jest przykazanie miłości Boga i bliźniego.

Natomiast Kościół nadał Ruchowi nazwę „Dzieło Maryi”, gdyż celem Focolari jest przynoszenie Jezusa światu.

Sercem Ruchu są świeckie wspólnoty życia konsekrowanego Fokolare. Kościół znał do tej pory powołanie do rodziny, do kapłaństwa lub zakonu, ewentualnie do dziewictwa w świecie. Jakie jest powołanie świeckiego konsekrowanego w Ruchu Focolari?

- Powołanie fokolarina jest nowością. Wzoruje się ono na Jezusie, który przez pierwsze 30 lat żył jako człowiek świecki, w środku świata. Jego działanie kapłańskie – np. odpuszczenie grzechów – zaczęło się później, kiedy zaczął prowadzić życie publiczne. Eucharystię ustanowił dopiero dzień przed swoją śmiercią. Fokolarino może być urzędnikiem, lekarzem, artystą, itd., ale podstawową jego cechą jest życie według Ewangelii. Żyje dla Boga jako człowiek świecki, pracując zawodowo pośród świata. Pozwala mu to docierać do środowisk, do których ksiądz nie ma łatwego dostępu. Jest to powołanie nowe i rewolucyjne, które – jak myślę – z czasem nabierze dużego znaczenia w Kościele również w Polsce.

Inną nowością Ruchu Focolari jest rola, jaką nadaje on kobiecie. Na czym ona polega?

- Kobieta zawsze miała swoją rolę w Kościele, ale do dziś jest to rola służebna. Owszem, można powiedzieć, że z mężczyznami jest podobnie. Występuje tu jednak jedna ważna różnica: mężczyźni są tam, gdzie podejmuje się decyzje, a kobiety nie.

W Dziele Maryi jest inaczej. Dzieje się tak dlatego, że jedność, którą Ruch stara się budować, czerpie swój nieosiągalny wzór w jedności Osób Trójcy Świętej, Osób równych, odrębnych i zjednoczonych w miłości wzajemnej. W Ruchu równość między kobietą i mężczyzną pielęgnuje się również w aspekcie autorytetu. Kobiety są też tam, gdzie podejmuje się decyzje. Mało tego, aby podkreślić maryjną istotę Ruchu, jego prezydentem jest statutowo zawsze kobieta. Po śmierci Chiary Dziełem kieruje Maria Voce „Emaus”.