SDP wzywa do uwolnienia dziennikarzy aresztowanych na Białorusi

"Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich z oburzeniem przyjmuje kolejne wyroki i kary finansowe nakładane przez władze białoruskie na dziennikarzy relacjonujących protesty uliczne w Mińsku, Homlu, Witebsku, Orszy, Bobrujsku i innych miastach" - napisano w oświadczeniu ZG SDP. Podkreślono, że SDP "za niedopuszczalne uznaje też zastraszanie dziennikarzy i ich rodzin, w szczególności grożenie odebraniem dzieci, co miało miejsce w przypadku dziennikarki Biełsatu". "Wzywamy do natychmiastowego uwolnienia dziennikarzy przebywających w więzieniach i aresztach oraz do zaprzestania kolejnych aresztowań. Przypominamy władzom białoruskim, że relacjonowanie wydarzeń mających miejsce na Białorusi jest prawem i obowiązkiem dziennikarzy, a interwencja policji i innych służb, które uniemożliwiają dziennikarzom wykonywanie ich pracy, jest poważnym naruszeniem zasady wolności mediów" - podkreśliło Stowarzyszenie.

Od połowy lutego w różnych miastach Białorusi dochodziło do protestów przeciwko tzw. podatkowi od pasożytnictwa, który muszą płacić osoby nie pracujące dłużej niż pół roku. Początkowo protesty, nawet nieuzgadniane z władzami, były tolerowane, jednak wraz z ich nasileniem rozpoczęły się zatrzymania i kary dla organizatorów i uczestników akcji. W czasie protestu w Mińsku z okazji Dnia Wolności 25 marca zatrzymano ok. 700 osób. Większość zatrzymanych zwolniono bez podejmowania kroków prawnych, ale ponad 100 osób zostało skazanych na areszt i ukaranych grzywnami. 

Jak poinformowały w czwartek niezależne organizacje, od początku marca na Białorusi zatrzymano w związku z protestami społecznymi 921 osób, 228 z nich sądy wymierzyły kary aresztu, 150 - grzywny; na areszt skazano ośmiu dziennikarzy, wobec 121 władze naruszyły prawo. Białoruskie sądy wymierzyły kary uczestnikom protestów społecznych i akcji obywatelskich, głównie protestów przeciwko tzw. dekretowi o pasożytnictwie i akcji w obronie Kuropat. Na przełomie lutego i marca trwał protest przeciwko budowie centrum biurowego naprzeciwko uroczyska w Kuropatach, gdzie spoczywają ofiary masowych represji mińskiego NKWD z lat 30. i 40. XX wieku.

Bilans opublikowany w czwartek na stronie internetowej niezależnego Centrum Praw Człowieka Wiasna obejmuje okres 3-29 marca. Średni okres kary aresztu administracyjnego wymierzanego przez sądy to 10 dni, a średnia kara grzywny wyniosła 511 rubli (ok. 1200 zł).

***

Tymczasem Andrej Bandarenka, obrońca praw człowieka z Mohylewa, któremu groził drugi wyrok w sprawie karnej za złe zachowanie w więzieniu, został w czwartek uniewinniony przez sąd. 

Człowiek, który założył zajmującą się ochroną praw osób skazanych organizację Platforma i kierował nią, w 2014 r. został skazany na cztery lata więzienia za chuligaństwo. Następnie w ramach amnestii okres odbywania kary skrócono mu do trzech lat. 31 marca Bandarenka kończy odsiadywać wyrok. W środę rozpoczął się jednak w mohylewskim sądzie kolejny proces karny, w ramach którego zarzucano Bandarence złośliwe naruszanie więziennej dyscypliny. Za leżenie na pryczy w nieodpowiednich porach, próbę rozmowy z inną skazaną osobą w trakcie konwojowania i niezłożenie meldunku na temat porządku w celi groziła mu kara pozbawienia wolności do dwóch lat. Prokurator w trakcie procesu zażądał dla niego kary roku pozbawienia wolności w więzieniu o zaostrzonym rygorze. Sędzia zdecydował jednak o uniewinnieniu Bandarenki.

Osoby obecne na sali sądowej, wśród których byli m.in. obrońcy praw człowieka, zareagowały na ogłoszenie wyroku oklaskami.

Bandarenka powiedział, że decyzja sądu była dla niego nieoczekiwana. Działaczka praw człowieka Tacjana Rewiaka, cytowana przez "Biełorusskije Nowosti", oceniła, że wyrok uniewinniający był możliwy dzięki presji społeczności międzynarodowej i nagłośnieniu sprawy. "To po prostu nieprawdopodobne! W naszej sytuacji, kiedy z dnia na dzień zapadają wyroki skazujące" - powiedziała.