Rafalska: Polska unijnym liderem w walce z ubóstwem

We wtorek przypada Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem. Z tej okazji w resorcie rodziny i pracy przyznano wyróżnienia w ramach I Edycji Konkursu o nagrodę im. Profesor Elżbiety Tarkowskiej dla dziennikarzy i naukowców, którzy zajęli się tematem ubóstwa i wykluczenia społecznego. Laureatami zostali dziennikarze Jakub Kapiszewski i Marek Chądzyński za tekst w "Dzienniku Gazecie Prawnej" pt. "Zaczyna się od wstydu. Skąd się wzięła polska bieda?" oraz Paulina Bunio-Mroczek (Uniwersytet Łódzki) za pracę pt. "Wczesne rodzicielstwo - zagrożenie czy szansa?".

"Według informacji Eurostatu Polska jest na pierwszym miejscu w Unii Europejskiej w walce z ubóstwem. To wcale nie znaczy, że pokonaliśmy ubóstwo. Pewna skala tego zjawiska ciągle jest" - powiedziała Rafalska na konferencji prasowej.

Jak podkreśliła, w 2016 r. odnotowano znaczący spadek ubóstwa skrajnego oraz relatywnego. Z przywołanych przez szefową MRPiPS danych wynika, że w 2016 r. w skrajnym ubóstwie żyło prawie 5 proc. Polaków, wobec 7 proc. w 2015 r.

Szefowa MRPiPS zwróciła uwagę, że spadek ubóstwa w Polsce odnotowano w rodzinach wielodzietnych (z trójką lub więcej dzieci) w gospodarstwach domowych z osobami niepełnosprawnymi, wśród mieszkańców wsi i miast poniżej 20 tys. mieszkańców. Dodała, że spadek ubóstwa zauważono także w gospodarstwach, w których żyją osoby z niskim poziomem wykształcenia.

Rafalska zaznaczyła, że największy spadek ubóstwa odnotowano w gospodarstwach z dziećmi do 18 roku życia. "Nie odnotowano spadku ubóstwa w tych gospodarstwach, w których nie było dzieci na utrzymaniu. Najwyższa stopa ubóstwa jest w woj. warmińsko-mazurskim, podkarpackim, lubuskim, świętokrzyskim i wielkopolskim" - oświadczyła. Zwróciła uwagę, że wysokie ubóstwo w woj. wielkopolskim jest zaskoczeniem, ponieważ tam odnotowuje się niską stopę bezrobocia.

Rafalska podkreśliła, że pozytywne dane na temat ubóstwa nie oznaczają, że w Polsce uporano się z tym problemem. "Mówienie o ubóstwie to często temat, który polityków parzy, który jest gdzieś odsuwany, jest wstydem polityki społecznej. Trzeba mieć dużo odwagi i otwartości w podejmowaniu tego tematu, nam tej odwagi nie brakuje" - oświadczyła.

Minister mówiła, że dzieci, które cierpią biedę, są naznaczone na całe życie. "Są w kręgu zamkniętego ubóstwa, które powielają pewne sytuacje" - zaznaczyła. "Dzieci, młodzież i osoby starsze zawsze powinny być pod szczególną ochroną państwa, w tym dzieci z niepełnosprawnościami" - dodała.

Z kolei wicepremier Piotr Gliński powiedział, że ubóstwo jest problemem, z którym musimy wciąż walczyć, opanowywać i minimalizować. "Jesteśmy bardzo dumni z tego, że wskaźniki pokazują, iż ubóstwo w Polsce jest w tej chwili nie tak powszechne, jak było jeszcze kilka lat temu. Te straszliwe wskaźniki Eurostatu, które mówiły, że prawie 30 proc. polskich dzieci żyje w sferach zagrożenia ubóstwem, w tej chwili są zdecydowanie mniejsze i to bardzo dobrze" - powiedział Gliński podczas konferencji w MRPiPS.

Zwrócił uwagę, że dobre wskaźniki nie oznaczają, że "możemy spocząć na laurach". "Będziemy dalej - już bardziej subtelnymi, bardziej adresowanymi indywidualnie narzędziami - walczyć z ubóstwem. Bo 500 plus to wielki program cywilizacyjny i kulturowy. On przyniósł bardzo wiele dobrego, natomiast musi być uzupełniony przez inne działania systemowe i kompleksowe. To nie jest kwestia jednego narzędzia, ale także wielu innych, np. tego, co będzie od 1 stycznia - czyli rozwój organizacji pozarządowych, także z nowym impulsem ekonomicznym (...) powinien sprzyjać minimalizacji tego problemu społecznego" - zaznaczył Gliński.

Odnosząc się do patronki nagrody, powiedział, że Tarkowska była prekursorem problematyki ubóstwa w polskiej socjologii. "Miałem ten zaszczyt, że poznałem Elżbietę 41 lat temu, zdążyłem jeszcze być jej studentem (...). To podejście Tarkowskiej do kwestii ubóstwa - wydawałoby się - głównie związanej z ekonomią, podstawami materialnymi życia, było szczególne, ponieważ ona widziała ubóstwo przez pryzmat kultury przede wszystkim" - podkreślił Gliński.

Z okazji przypadającego Międzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem, Eurostat opublikował dane na temat biedy w Unii Europejskiej. Wynika z nich, że w 2016 r. 117,5 mln obywateli UE (23,4 proc.) było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Ryzyko ubóstwa i wykluczenia społecznego w ostatnich latach najbardziej spadło w Polsce - z 30,5 proc. w 2008 r. do 21,9 proc. w 2016. r. Na kolejnych miejscach znalazły się: Łotwa (spadek o 5,7 pkt. proc.) i Rumunia (spadek o 5,4 pkt. proc.).