Kolejny projekt "na wypadek śmierci"

Po śmierci w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem prezesa NBP Sławomira Skrzypka jego obowiązki przejął faktycznie pierwszy wiceprezes Piotr Wiesiołek, jednak formalnie nie jest to uregulowane w dotychczasowej ustawie o NBP.

Piotr Wiesiołek dwa dni po przejęciu obowiązków prezesa NBP przewodniczył posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej (zgodnie z prawem, szef NBP jest przewodniczącym Rady). Członkowie RPP uznali, że ma on prawo do zwoływania posiedzeń i głosowania przy podejmowaniu uchwał. Pojawiły się jednak opinie niektórych konstytucjonalistów, że Wiesiołek nie może przewodniczyć RPP i zwoływać posiedzeń Rady, czy też brać udziału w głosowaniach, bo nie pozwala mu na to ani ustawa o NBP, ani konstytucja. Według nich wszystkie uchwały przegłosowane z udziałem Wiesiołka mogą być nieważne.

PO chce, by nowela zaczęła obowiązywać od dnia ogłoszenia, co pozwoli - jak napisano w uzasadnieniu do projektu, z którym zapoznała się PAP - na stosowanie jej przepisów "do stanów faktycznych".

Projekt przygotowany przez PO precyzuje, że po upływie 6-letniej kadencji prezesa NBP, pełni on swoje obowiązki do czasu przejęcia ich przez nowa osobę wybraną na to stanowisko. Natomiast w przypadku śmierci prezesa, jego rezygnacji lub odwołania "pierwszy zastępca prezesa NBP pełni obowiązki prezesa NBP do czasu objęcia obowiązków przez nowego prezesa".

Obecna ustawa precyzuje, że kadencja prezesa NBP wygasa po upływie okresu sześcioletniego, w razie śmierci, złożenia rezygnacji lub odwołania, jednak kwestię przejmowanie jego obowiązków reguluje tylko jeden przepis, który brzmi: "Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP - pierwszy zastępca Prezesa NBP".

Projekt - jak napisali wnioskodawcy w uzasadnieniu - doprecyzowuje "reguły zastępowania prezesa NBP w odniesieniu do poszczególnych przyczyn zakończenia kadencji dotychczasowego piastuna tego organu". "Projekt zawiera rozwiązania pozwalające na płynne wykonywanie zadań ciążących na organach Narodowego Banku Polskiego po upływie kadencji prezesa NBP, a przed objęciem obowiązków przez nowego prezesa NBP. Ciągłość działań Narodowego Banku Polskiego jest konieczna dla zagwarantowania bezpieczeństwa finansowego państwa i stabilności polityki pieniężnej" - podkreślono.

Zgodnie z ustawą o NBP prezesa tej instytucji powołuje (i odwołuje) Sejm na wniosek prezydenta.

W obecnej sytuacji - po tragicznej śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego - prawo zgłoszenia kandydata na stanowisko prezesa NBP ma marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, który przejął obowiązki prezydenta. Komorowski deklarował jednak, że w tej sprawie nie będzie pośpiechu; zamówił ekspertyzy prawne dotyczące rozwiązania sytuacji w NBP.

W czwartek Komorowski powiedział dziennikarzom, że jednym z rozwiązań sugerowanych w ekspertyzach jest właśnie "nowelizacja ustawy o NBP i silniejsze umocowanie wiceprezesa".