Stare, ale aktualne

Chodzi o wypowiedź kardynała Joachima Meisnera podczas medytacji w Bazylice św. Pawła za Murami. Wśród wielu znanych, ale jakby ostatnio zapomnianych prawd o wartości sakramentu pokuty, które przypomniał kardynał, zwraca uwagę jego diagnoza: to zaniedbanie sakramentu pojednania skutkuje obecnym kryzysem Kościoła i kapłaństwa.

Najprawdopodobniej rację mają ci, którzy twierdzą, iż kryzys towarzyszy Kościołowi samego początku; jest on niejako wpisany w istotę chrześcijaństwa. Tak, bo przecież Kościół jest wspólnotą ludzi świętych i grzesznych. Więcej, każdy chrześcijanin dostrzega w samym sobie pragnienie świętości, a jednocześnie boleśnie doświadcza własnych ułomności. Ciągła niezgoda na bylejakość jest motorem dążenia do stawania się na wzór Najświętszego Boga. Ale to właśnie dlatego tak niebezpieczną dla Kościoła jest pojawiająca się w niektórych krajach tendencja odchodzenia od sakramentu pokuty i pojednania na rzecz nabożeństw pokutnych.

Pomijając już nawet fakt, że sakrament pokuty prócz odpuszczenia grzechów daje łaskę umacniającą w dobrym, brak indywidualnego wyznania grzechów pozbawia grzeszników możliwości skonfrontowania swojej postawy z obiektywną prawdą o tym, jak należy żyć.

Bywają ludzie, którzy czują się wielkimi grzesznikami, choć mają na sumieniu jedynie drobiazgi. Bywają i tacy, których sumienie nie rusza nawet wtedy, gdy popełniają wielkie draństwa. Spowiednik pomaga penitentowi spojrzeć na siebie w prawdzie. I ma sposób, by lekceważącym zło wstrząsnąć: to odmowa udzielenia rozgrzeszenia.

Spowiednik nie może rozgrzeszyć, gdy widzi, że penitent nie żałuje swoich czynów. A nie żałuje, jeśli nie ma w nim woli poprawy. Dotyczy to także kapłanów. W drastycznych i powtarzających się przypadkach – a takimi niewątpliwie są przypadki molestowania przez księdza małoletnich - powinno się to wiązać wręcz z nakazem porzucenia tych form pracy duszpasterskiej, które są okazją dla grzechu. Ale gdy ksiądz się nie spowiada, a rozgrzesza się przed Bogiem sam, nie ma mu kto powiedzieć, że trzeba tak radykalnego kroku.

Wyniesieni na piedestał, księża bywają często bardzo samotni. Spowiedź, w której mogą – także w tych mniej bulwersujących sprawach – skonfrontować swoją postawę z osądem innego kapłana, i to w obecności działającego w sakramencie Boga, jest niezwykle istotna.  Bez spowiadających się kapłanów ludowi Bożemu brakuje dobrych i doświadczonych przewodników. A to nie sprzyja wychodzeniu z kryzysu.