Zofia Romaszewska zrezygnowała z funkcji kanclerza Kapituły Orderu Odrodzenia Polski i z członkostwa w niej. Z zasiadania w Kapitule zrezygnował także Ryszard Bugaj.
Romaszewska swą decyzję tłumaczy tym, że poglądy prezydenta Bronisława Komorowskiego na wzorce osobowe i obywatelskie, rozbiegają się z jej przekonaniami.
Podobnie o przyczynach swej rezygnacji wypowiadał się w rozmowie z PAP Bugaj. "Nie traktuję tego (rezygnacji) jako jakiegoś ostrego protestu, ale dystansu w stosunku do tych wyborów, które obserwuję w zachowaniu prezydenta" - powiedział.
Kapituła OOP - napisała Romaszewska z piśmie przesłanym we wtorek PAP - jest ciałem honorowym powoływanym przez prezydenta. Jak podkreśliła, prezydent "dobiera jej członków kierując się ich obiektywizmem, niezależnością i dorobkiem całego życia", a zadaniem Kapituły jest "promowanie wartości moralnych i postaw obywatelskich, które mogą stanowić wzorce osobowe dla polskiego społeczeństwa".
Romaszewska zaznaczyła, że została powołana do Kapituły decyzją prezydenta Lecha Kaczyńskiego, "którego hierarchię wartości w powyższych sprawach, a także politykę historyczną w znacznej części podzielała".
"Wydaje się, że obecne poglądy prezydenta Bronisława Komorowskiego na to, jak powinny wyglądać w Polsce promowane za pomocą odznaczeń wzorce osobowe i obywatelskie, rozbiegają się, z moimi przekonaniami, zaś toczenie w tej sprawie sporów byłoby gorszące i dezawuowałoby wysokie odznaczenie państwowe. Z tego względu zdecydowałam o ustąpieniu z pełnionych honorowo funkcji" - oświadczyła.
Romaszewska powołana została w skład Kapituły OOP w czerwcu 2007, natomiast funkcję kanclerza Kapituły pełniła od początku lutego 2009 r. Jak poinformowała, decyzję o rezygnacji z zasiadania w Kapitule OOP podjęła z dniem 28 września.
Bugaj - który powołany został do Kapituły w października 2008 r. - zrezygnował z zasiadania w niej przed kilkoma dniami. Napisał w tej sprawie list do prezydenta w formie e-mailowej.
"Gdy zasiada się w Kapitule Orderu, która z natury rzeczy musi brać pod uwagę w swoich decyzjach pewne uwarunkowania etyczne, to bardzo istotna jest bliskość na poziomie wartości do osoby prezydenta, który ostatecznie przyznaje odznaczenia. Nie kryję, że mam tutaj rozbieżność ze sposobem, w jaki pan prezydent ocenia różne rzeczy" - mówił Bugaj.
Zaznaczył też, że jego ostatnie doświadczenia związane z zasiadaniem w Kapitule były "niedobre".
"Wniosków była straszna ilość, wszystkie je niemal hurtowo podpisywał obecny marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna" - relacjonował Bugaj. Tymczasem - jak mówił - gdy Kapituła sięgała do dokumentów, to dość często natrafiała w biografiach niektórych osób na zdarzenia, które powinny wykluczyć je z możliwości odznaczenia.
Wśród tych zdarzeń Bugaj wymienił m.in. "bardzo mocne zaangażowanie we wspieranie reżimu komunistycznego. "Zdarzali się ludzie, którzy funkcjonowali w organach ORMO (Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej), egzekutywach PZPR" - mówił.
Bugaj dodał, że zrezygnował z zasiadania w Kapitule OOP także dlatego, by nowy prezydent mógł ukształtować Kapitułę zgodnie ze swoimi preferencjami. "Traktuję to odejście jako ułatwienie dla jego decyzji" - dodał.
W skład Kapituły OOP wchodzi dziewięć osób. Tworzą ją Wielki Mistrz Orderu i ośmiu członków. Prezydent z tytułu swego wyboru na ten urząd staje się Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczy jego Kapitule.
Członków Kapituły powołuje prezydent spośród Kawalerów Orderu Odrodzenia Polski na pięć lat. Kapituła wybiera ze swego grona Kanclerza Orderu i Sekretarza Kapituły. Kanclerz Orderu zastępuje Wielkiego Mistrza jako przewodniczącego Kapitule.
Według informacji umieszczonej na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta obecnie w skład Kapituły wchodzą: prezydent Bronisław Komorowski, Marta Olszewska, Bohdan Hieronim Cywiński, Krzysztof Andrzej Kuba, Jerzy Kropiwnicki, Sławomir Kazimierz Radoń; jest jeden wakat. Do niedawna w tym gronie była również Romaszewska oraz Bugaj.
Ostatnio uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń państwowych odbyła się 17 września. Prezydent wręczył wówczas ordery i odznaczenia 72 osobom - Polakom i cudzoziemcom - zasłużonym we wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce.
Order Odrodzenia Polski - ustanowiony w 1921 r. - nadawany jest za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu, a zwłaszcza za wybitne osiągnięcia w działalności publicznej podejmowanej z pożytkiem dla kraju.
Zofia Romaszewska - żona wicemarszałka Senatu Zbigniewa Romaszewskiego - z wykształcenia jest fizykiem, w czasach PRL działała w opozycji demokratycznej, w 1976 r. organizowała zbiórki pieniędzy dla represjonowanych robotników z Radomia i Ursusa. Współpracowała z Komitetem Obrony Robotników, wraz z mężem kierowała Biurem Interwencyjnym KSS KOR, była też redaktorką działu "Praworządność" w "Biuletynie Informacyjnym" KSS KOR.
Od września 1980 r. działała w Solidarności, kierowała m.in. Komisją Interwencji Regionu Mazowsze. W stanie wojennym działała w podziemnych strukturach "S", współorganizowała Radio "S". W lipcu 1982 r. została aresztowana i skazana na trzy lata więzienia. Rok później - na mocy amnestii - została zwolniona.
W latach 1989-1994 kierowała Biurem Interwencji Kancelarii Senatu, w latach 1991-93 była sędzią Trybunału Stanu. W maju 2010 r. Romaszewska rekomendowana była przez PiS na Rzecznika Praw Obywatelskich. Działa od lat na rzecz przestrzegania praw człowieka. Orderem Odrodzenia Polski odznaczona została w 2006 r.
Bugaj to były opozycjonista antykomunistyczny, doktor habilitowany nauk ekonomicznych. Był posłem na Sejm X (kontraktowy), I i II kadencji oraz przewodniczącym Unii Pracy. W wyborach prezydenckich w 2005 r. publicznie poparł kandydaturę Lecha Kaczyńskiego. Później był jego doradcą.
40-dniowy post, zwany filipowym, jest dłuższy od adwentu u katolików.
Kac nakazał wojsku "bezkompromisowe działanie z całą stanowczością", by zapobiec takim wydarzeniom.