Izajasz Boner – kim był krakowski eremita, profesor, zakonnik „szczęśliwego wieku Krakowa”?

Jak wyglądało życie zakonne w XV w Polsce? Czy Izajasz Boner był ascetą? Jakie obowiązki pełnił w klasztorze?

Zakony XV-wiecznego Krakowa wewnątrz murów klasztoru, to zakłady nieustannej modlitwy, studium i ascezy chrześcijańskiej. Poza murami klasztoru zakonnicy prowadzili szeroką działalność charytatywną, zwłaszcza w okresie zarazy, która nawiedzała miasto bardzo często. Wtedy do zakonników należało nie tylko jednanie umierających z Bogiem, ale także oczyszczanie miasta z ciał zmarłych i grzebanie ich, aby zaraza się nie rozprzestrzeniała. Wielu z zakonników pozostających w mieście skazanych było na pewną śmierć. Tak życie stracił św. Szymon z Lipnicy. Św. Stanisław Kazimierczyk, który przeżył zarazę, założył pierwszą infirmerię na Kazimierzu. To był ewenement. W ten nurt życia klasztornego i społecznego włączali się augustianie, a wśród nich Izajasz Boner. Izajasz był nade wszystko augustiańskim eremitą.

Czy wiemy coś na temat Izajasza jako wykładowcy? Boner jako akademik.

W Akademii Krakowskiej Izajasz prowadził wykłady z Sentencji Piotra Lombarda, do których napisał komentarze przesiąknięte duchem augustianizmu. Był autorem dzieła O Trójcy Świętej. Przepisywał dzieła św. Tomasza z Akwinu. Stawał w obronie wiary katolickiej przeciw Janowi Husowi. Niestety ta spuścizna nie zachowała się. Najprawdopodobniej uległa zniszczeniu podczas pożaru klasztoru i kościoła w 1556 roku.

Jakie są świadectwa kultu sługi Bożego?

Ten kult jest nieprzerwany, choć w poszczególnych wiekach bywało różnie. W 1521 roku w Annales Poloniae Maciej Miechowita pisze, że chorzy, którzy przybywali do grobu Izajasza odzyskiwali zdrowie. Jan z Trzciany w 1544 roku zamieszcza Izajasza w grupie świętych Felix saeculum Cracoviae. Opowieść o Złotym wieku Krakowa podana przez Marcina Baroniusza upowszechnia opinię o tych krakowskich świętych. Zaczęto malować obrazy ku ich czci. Takie obrazy znajdowały się w kaplicy Collegium Maius w kościele Mariackim, w kościele św. Marka, a poza Krakowem - w kościele w Morawicy oraz w klasztorze franciszkanów w Alwerni. Od XVII wieku rozwinął się kult Izajasza przy jego grobie. Na ołtarzu gdzie spoczywały relikwie Izajasza, jak wynika z rejestrów Mszy, do czasów zaborów codziennie odprawiano Msze świętą. Szczególnie uroczyście obchodzono dzień 8 lutego, zwłaszcza po potopie szwedzkim. Na ten dzień ściany kaplicy św. Doroty obijano tkaninami, rano o godz. 7:00 biły dzwony w kościele św. Katarzyny. Jeden z profesorów Akademii Krakowskiej celebrował Mszę św. Osłabienie kultu Izajasza nastąpiło w okresie zaborów, by na nowo odżyć w połowie XIX wieku, a także podczas II wojny światowej oraz po jej zakończeniu. O beatyfikację Izajasza Bonera wystąpił w 1949 roku o. Walenty Mikołaj Gałowicz, przeor klasztoru. Powojenna historia augustianów była trudna do tego stopnia, że w roku 1950 doszło do zawieszenia zakonu w Polsce, co miało wpływ również na osłabienie kultu Izajasza Bonera.

J. E. Metropolita Krakowski ks. Franciszek Kardynał Macharski powołał w 1996 roku Komisję Historyczną w celu przygotowania materiałów dowodowych procesu kanonizacyjnego. W tym też roku opracowane dokumenty przesłano do Kongregacji do Spraw Świętych w Rzymie. Na jakim etapie obecnie jest proces beatyfikacyjny?

Akta procesu z 1996 roku znajdują się w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie. Wymagają opracowania w formie Positio causae, czyli dokumentu, który udowodni nieprzerwany kult Sługi Bożego i heroiczność cnót. Gdy taki dokument zostanie opracowany i poddany ocenie historyków, teologów oraz kardynałów i uzyska pozytywne oceny, możemy spodziewać się zatwierdzenia kultu przez Stolicę Apostolską i formalnej beatyfikacji. Jest to ostatni z grupy felix saeculum Cracoviae, który oczekuje na ten akt papieskiej aprobaty.