Podwyższenie pensum i powiązanie wynagrodzeń nauczycieli z płacą minimalną

We wtorek minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek poinformował na konferencji prasowej o tym, że przesłał do stron zespołu do spraw statusu zawodowego nauczycieli propozycje kierunkowe do rozmów. Podkreślił, że są to propozycje, a nie "żadne decyzje", a dyskusja na ich temat ma się rozpocząć 18 maja na spotkaniu zespołu.

Jak mówił celem jest uatrakcyjnienie zawodu nauczyciela poprzez zwiększenie wynagrodzenia i etosu pracy nauczyciela.

W dokumencie przesłanym stronom zespołu: związkom zawodowym i korporacjom samorządowym, do którego dotarła PAP znalazły się propozycje dotyczące m.in. czasu pracy nauczycieli, systemu wynagrodzenia, awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli.

Wśród propozycji znalazło podwyższenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli (z wyjątkiem nauczycieli wychowania przedszkolnego) o 2 godziny.

"Zwiększenie pensum będzie się wiązało z ruchami kadrowymi, w związku z powyższym proponuje się w 3-letnim okresie przejściowym zastosowanie działań osłonowych dla nauczycieli, dających możliwość elastycznego przechodzenia na nowy system. Rozwiązania kadrowe będą uwzględniały decyzję nauczyciela o zwiększeniu pensum z jednoczesnym wzrostem wynagrodzenia lub zachowanie dotychczasowego wymiaru pensum i ustalenie proporcjonalnego wynagrodzenia zasadniczego" - czytamy w dokumencie.

Zaproponowano określenie wymiaru zajęć dodatkowych poza pensum (np. zajęć rozwijających zainteresowania), "które obowiązkowo realizowaliby nauczyciele przedmiotów, które wymagają mniej czasu na przygotowanie się do zajęć lub sprawdzanie prac pisemnych: nauczyciel wychowania fizycznego, nauczyciel plastyki i nauczyciel muzyki" na 2 godziny tygodniowo. Zaznaczono, że rozliczenie tych godzin mogłoby być w systemie np. rocznym, kwartalnym czy miesięcznym, a nie tygodniowym.

Wśród części dokumentu dotyczącej wynagrodzeń nauczycieli zaproponowano m.in. uzależnienie wysokości wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, odejście od rozliczania średnich wynagrodzeń nauczycieli, likwidację jednorazowego dodatku uzupełniającego, przejście do powszechnego sposobu naliczania wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i przesunięcie uwolnionych środków na podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli.

Zaproponowano też by na składniki wynagrodzenia nauczycieli składało się: wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wysługę lat, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw, wynagrodzenie za pełnienie powierzonych funkcji (ewentualne rozszerzenie funkcji uprawniających do dodatku), dodatek za warunki pracy, dodatek motywacyjny, inne składniki wynikające ze stosunku pracy (nagrody, w tym nagrody jubileuszowe i nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, odprawy, dodatkowe wynagrodzenie roczne, dodatek za pracę w porze nocnej) oraz zupełnie nowy dodatek za specjalizacje zawodowe.

MEiN proponuje także określenie, w drodze rozporządzenia, kwotowych minimalnych stawek dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz przesunięcie środków wypłacanych dotychczas na świadczenia "na start" przy jednoczesnym zwiększeniu wynagrodzenia nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie, ustalenie wysokości dodatku wiejskiego w stałej kwocie, niezależnej od posiadanego stopnia awansu zawodowego, a nie jak dotychczas, jako proc. od wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stopniach awansu.

Jeśli chodzi o awans zawodowy zaproponowano zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego poprzez likwidację stopnia nauczyciela kontraktowego. Etapy rozwoju zawodowego po proponowanej zmianie to: okres wprowadzenia do zawodu nauczyciela (co najmniej 4 lata pracy), nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany. Utrzymane miałby być rozwiązania dotyczącego uzyskiwania tytułu honorowego profesora oświaty.

MEiN proponuje wprowadzenie wystandaryzowanego egzaminu zewnętrznego po okresie wprowadzenia do zawodu, obejmującego część praktyczną i teoretyczną, warunkującego uzyskanie mianowania; odbiurokratyzowanie ścieżki awansu zawodowego, w tym odejście od staży, oraz położenie większego nacisku na umiejętności praktyczne nauczycieli; umożliwienie nauczycielom dyplomowanym zdobycia dwóch specjalizacji zawodowych; w okresie przejściowym umożliwienie nauczycielom kontraktowym, z zaawansowanym stażem wynikającym z obecnego systemu awansu, przyspieszenia uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.

W dokumencie znalazły się również propozycje dotyczące oceny pracy nauczycieli. Zaproponowano określenie przypadków, w których wymagana byłaby określona ocena pracy: przed uzyskaniem każdego stopnia awansu zawodowego oraz stopnia specjalizacji zawodowej, przy ubieganiu się o pełnienie określonych funkcji, a także brak obligatoryjnych terminów dokonywania oceny pracy poza ww. przypadkami oraz określenie w rozporządzeniu szczegółowych kryteriów oceny pracy nauczyciela, odnoszących się do kryteriów głównych określonych w ustawie.

Podczas wtorkowej konferencji prasowej minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek przypomniał, że 29 kwietnia odbyło się spotkanie zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty. Dodał, że wówczas zapowiedziano kolejne spotkanie - stacjonarne 18 maja w resorcie nauki.

"Zapowiedzieliśmy wówczas, że tydzień przed tym spotkaniem (...) prześlemy na adresy mailowe zarówno związków zawodowych, jak i organizacji samorządowców nasze propozycje kierunkowe rozmów. Powtarzam ze szczególnym naciskiem - kierunkowe propozycje rozmów" - powiedział Czarnek.

Wskazał, że chodzi o bardzo ważną dyskusję na temat uatrakcyjnienia zawodu nauczyciela poprzez zwiększenie wynagrodzenia i zwiększenia etosu pracy nauczyciela. "Temu służą nasze propozycje" - podkreślił.

O przesłanych propozycjach mówił na konferencji także wiceminister edukacji i nauki Dariusz Piontkowski. "Propozycje, które zostały wysłane do organizacji związkowych oraz do korporacji samorządowych dotyczą całościowo zmian dotyczących pragmatyki zawodowej nauczycieli" - powiedział Piontkowski. "Ponieważ te elementy nazwane pragmatyką zawodową nauczycieli składają się z kilku rożnych obszarów - one są ze sobą powiązane - trzeba o nich rozmawiać łącznie" - dodał wiceminister.

"Mamy nadzieję, że to spotkanie 18 maja będzie rzeczywiście spotkaniem merytorycznym, rozpocznie cykl rozmów, bo trudno się spodziewać, że po jednym, nawet kilkugodzinnym spotkaniu wszystkie kwestie uzgodnić" - powiedział Piontkowski.