Międzypokoleniowy związek pomiędzy ADHD a demencją

Badania przeprowadzili naukowcy z Karolinska Institutet w Szwecji. "Odkrycia sugerują, że istnieje wspólny wkład genetyczny i/lub środowiskowy związek między ADHD a demencją. Teraz potrzebujemy dalszych badań, aby zrozumieć leżące u podstaw (tego związku) mechanizmy" - powiedział pierwszy autor badania, Le Zhang, doktorant na wydziale epidemiologii medycznej i biostatystyki Karolinska Institutet.

ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) to zaburzenie neurorozwojowe charakteryzujące się brakiem skupienia uwagi, impulsywnością i nadpobudliwością. Dotyczy około 3 proc. dorosłych na całym świecie.

W ostatnich dziesięcioleciach znacznie wzrosła liczba nowych rozpoznań ADHD w związku z rosnącą świadomością i wiedzą na temat tego zaburzenia. Jednak istnieje tylko ograniczona liczba niewielkich badań dotyczących rozwoju demencji u osób z ADHD, często ze sprzecznymi wynikami.

Naukowcy z Karolinska Institutet chcieli zbadać, jak często demencję diagnozowano u starszego pokolenia osób z ADHD. Badanie objęło ponad dwa miliony osób urodzonych w Szwecji w latach 1980-2001, z których u około 3,2 proc. zdiagnozowano ADHD. Korzystając z krajowych rejestrów, naukowcy powiązali te osoby z ponad pięcioma milionami biologicznych krewnych, w tym rodzicami, dziadkami, wujkami, ciotkami i zbadali, w jakim stopniu u tych krewnych rozwinęła się demencja.

Jak się okazało, rodzice osób z ADHD mieli o 34 proc. wyższe ryzyko demencji niż rodzice osób bez ADHD. Ryzyko choroby Alzheimera, najczęstszego typu demencji, było o 55 proc. wyższe u rodziców osób z ADHD. Osoby z ADHD częściej miały rodziców z demencją o wczesnym początku niż o późnym początku.

Autorzy wskazują, że bezwzględne ryzyko demencji dla rodziców było niskie: w okresie obserwacji demencję zdiagnozowano tylko u 0,17 proc. rodziców.

W przypadku krewnych drugiego stopnia osób z ADHD (dziadków, wujków, ciotek) zależność była mniej wyraźna (na przykład dziadkowie osób z ADHD mieli o 10 proc. wyższe ryzyko demencji w porównaniu z dziadkami osób bez ADHD).

Choć tego rodzaju badania statystyczne nie pozwalają na określenie związku przyczynowo-skutkowego, autorzy proponują kilka hipotez, które pozwoliłyby zweryfikować przyszłe badania.

"Można sobie wyobrazić, że istnieją nieodkryte warianty genetyczne, które przyczyniają się do obu cech lub ogólnorodzinne czynniki ryzyka środowiskowego, takie jak status społeczno-ekonomiczny, które mogą mieć wpływ na to powiązanie - mówi Zheng Chang z Karolinska Institutet. - Innym możliwym wyjaśnieniem jest to, że ADHD zwiększa ryzyko chorób fizycznych, co z kolei prowadzi do zwiększonego ryzyka demencji".