Błogosławiony za integralnym rozwojem

Właśnie dzisiaj rozpoczął się tam doroczny Europejski Kongres Duszpasterstwa Akademickiego, zorganizowany przez Komisję ds. Katechezy, Szkół i Uniwersytetów Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE). Prymas Anglii wygłosił na nim wykład wprowadzający.

Przypomniał ubiegłoroczną wrześniową podróż Benedykta XVI do Wielkiej Brytanii i jego wypowiedzi nt. wychowania oraz zadań i obowiązków zarówno uczniów, jak i rodziców, a także nauczycieli i wychowawców. Papież zwracał wówczas uwagę na potrzebę równomiernego uwzględniania w nauczania wymiaru fizycznego, cielesnego i duchowego, na konieczność wychowywania zarówno dobrych chrześcijan, jak i obywateli.

W tym kontekście abp Nichols przywołał przykład i dokonania kard. Jana Henryka Newmana, którego papież beatyfikował właśnie podczas swego pobytu na Wyspach. Obecny błogosławiony był przez pewien czas „tutorem”, czyli wychowawcą uczniów Kolegium Oriel w Oksfordzie. Wyróżniał się wówczas troską nie tylko o wychowanie i nauczanie swych podopiecznych, ale także o ich rozwój moralny i duchowy, co – jak zaznaczył mówca – nie było w owym czasie szczególnie popularne.

Zdaniem arcybiskupa, kluczowe znaczenie dla lepszego zrozumienia dokonań i postawy przyszłego kardynała i błogosławionego jako nauczyciela i wychowawcy było uwzględnianie w procesie wychowania dorobku klasyków – poetów, filozofów i historyków starożytnego Rzymu i Grecji. Uważał on bowiem, że przyczynia się to do „umocnienia, wydoskonalenia i wzbogacenia potencjału intelektualnego”. Jednocześnie opowiadał się za nauczaniem współczesnych dziedzin wiedzy, nauk ścisłych, a także filozofii i teologii.

Newman postrzegał zresztą teologię nie tyle jako samo uczucie, ile jako przedmiot prawdy, skupiającej dążenia ludzkie w ich szerokim odniesieniu do Boga – podkreślił autor referatu. Dodał, że angielski kardynał był zwolennikiem wychowania całościowego, nastawionego na rozwój fizyczny i zdobywanie wiedzy, jak i duchowy i moralny, którego ważnym składnikiem było uwzględnianie myśli klasycznej. Przy tym dotyczyło to wychowania i nauczania na poziomie szkolnym i uniwersyteckim – podkreślił prymas Anglii.

Zwrócił uwagę, że również Jan Paweł II w swej konstytucji apostolskiej o uniwersytetach katolickich „Ex corde Ecclesiae (z 15 sierpnia 1990) odwoływał się nieraz do myśli kard. Newmana, cytując wielokrotnie jego wypowiedzi. Papież wspominał o tym w dzisiejszym kontekście kryzysu uczelni wyższych, wynikającego z kryzysu prawdy i z wyobcowania oraz z kryzysu współczesnego, technologicznego społeczeństwa, w którym jednostka jest sprowadzona do statusu narzędzia. Przy takim podejściu uczelnie są postrzegane raczej jako produkty użyteczne z punktu widzenia produkcji niż jako placówki sprzyjające nauczaniu – ostrzegał ponad 20 lat temu Ojciec Święty.

Arcybiskup Westminsteru powtórzył słowa Benedykta XVI z jego pobytu w Anglii, iż zgodnie z tradycją katolicką obiektywne normy, kierujące wszelkimi działaniami, dadzą się pogodzić z rozumem, niezależnie od ich treści. „Wiara i rozum działają razem: wiara pomaga oczyszczać i rzuca światło na wykorzystanie rozumu do odkrywania obiektywnych zasad moralnych, rozum zaś pomaga poprawiać zniekształcone formy religii, powstające wtedy, gdy niedostateczną uwagę zwraca się na oczyszczającą i tworzącą rolę rozumu poza religią” – przypomniał prelegent. „Religia nie jest więc problemem do rozwiązania dla ustawodawców, ale stanowi żywotny wkład do narodowej debaty” – dodał.

Kongres Europejskiego Duszpasterstwa Akademickiego rozpoczął się w Monachium 27 stycznia i potrwa do 30 bm. W tym czasie zebrani – biskupi, księża i świeccy, związani z tą formą apostolatu – wymienią doświadczenia, wysłuchają świadectw i referatów nt. sytuacji studentów, wykładowców i posługi duszpasterskiej wśród nich w różnych krajach naszego kontynentu. W obradach bierze udział ponad 60 osób, wśród nich czterej Polacy: bp Marek Jędraszewski – przewodniczący sekcji uniwersyteckiej w Komisji ds. Katechezy CCEE oraz ks. Marek Spyra i świeccy: prof. Wojciech Świątkiewicz i dr Jacek Błażewicz; dwaj ostatni wygłoszą na kongresie referaty.