Co kryją archiwa IPN?

"W Instytucie Pamięci Narodowej edukacja będzie bardziej widoczna niż do tej pory. Chcemy, żeby to, co przygotowuje pion edukacyjny, który od 11 lat bardzo mocno pracuje i już ma ugruntowaną renomę, stało się bardziej popularne" - powiedział PAP dr Andrzej Zawistowski z Biura Edukacji Politycznej IPN. Podkreślił, że propozycje IPN mogą zainteresować nie tylko uczniów, studentów i nauczycieli, ale także miłośników historii najnowszej.

Wśród propozycji IPN jest projekt "Kamienie pamięci - historie żołnierzy wyklętych", którego celem jest utrwalanie sylwetek ludzi, walczących o niezawisłość Polski. Poprzednie edycje dotyczyły uczestników wojny obronnej 1939 r. i strajków sierpniowych 1980 r. "W tym roku bohaterami będą żołnierze wyklęci, czyli ci, którzy po 1945 r. przeciwstawiali się sowietyzacji Polski. To wyjście naprzeciwko ogłoszeniu przez parlament 1 marca Dniem Żołnierzy Wyklętych" - powiedział Zawistowski.

Uczestnicy będą musieli zebrać informacje o konkretnej osobie zaangażowanej w działania podziemia niepodległościowego w latach 1944/45-1956 oraz zgromadzenie wszelkich "śladów pamięci" pozostałych po tej postaci. Młodzież realizująca projekt powinna opracować atrakcyjny sposób prezentacji postaci oraz upowszechniania wiedzy o niej. Powstałe prace - portrety żołnierzy wyklętych - zostaną umieszczone na portalu internetowym Instytutu i utworzą wirtualną mapę pamięci.

"Co kryją archiwa IPN?" to lekcja archiwalna dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych z wykorzystaniem wybranych dokumentów z archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Lekcja składa się z dwóch części: w pierwszej uczniowie poznają zasady działania archiwum i proces postępowania ze zgromadzonymi tam dokumentami; druga część ma charakter warsztatowy i polega na analizie przykładowych dokumentów.

Z kolei projekt "Opowiem ci o wolnej Polsce - spotkania ze świadkami historii" ma na celu zainteresować młodzież najnowszą historią Polski. Dzięki spotkaniom ze świadkami historii uczniowie mają szansę poznać dzieje swojego regionu i losy osób, które przeciwstawiając się na różne sposoby nazizmowi i komunizmowi, przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Losy świadków służą do zrekonstruowania przebiegu wydarzeń, ukazują ich kontekst społeczny i pozwalają poczuć klimat przeszłości.

Projekt ten jest realizowany od 2007 r. przez IPN, Centrum Edukacji Obywatelskiej oraz Muzeum Powstania Warszawskiego. Jego rezultatem jest zebranie wielu relacji, z których najciekawsze zostały opublikowane w albumie "Migawki z przeszłości. Opowieści świadków historii".

IPN przygotował także materiały edukacyjne dla uczniów niesłyszących i niewidzących. Na płycie "Historia w filmie" umieszczono fragmenty filmów o najnowszej historii Polski, które zawierają napisy dla niesłyszących. Dla osób niewidomych zamieszczono audiodeskrypcję, czyli dodatkową ścieżkę dźwiękową, opisującą najważniejsze elementy obrazu filmowego, takie jak: scenografia, gra aktorów, kostiumy czy koloryt. Z kolei płyta "Solidarność - narodziny legendy" zawiera scenariusz o narodzinach NSZZ "Solidarność" oraz bogaty materiał źródłowy, na który składają się fragmenty dokumentów Biura Politycznego KC PZPR, wspomnienia i relacje, artykuły z tzw. drugiego obiegu. Druk powiększoną czcionką i alfabetem Braille'a umożliwia wykorzystanie materiału na zajęciach z uczniami niewidzącymi i słabowidzącymi.

Inne propozycje edukacyjne IPN to m.in. projekt "O tym nie można zapomnieć... - spotkania z kobietami, które przeszły piekło Ravensbrueck", akcja społeczno-edukacyjna "A teraz opowiem wam, jak to było naprawdę... Nauczyciele prawdziwej historii", konkursy "W kalejdoskopie pamięci" i "Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy...", przegląd filmowy "Echa Katynia", wystawy, gry i portale edukacyjne.

Ze szczegółową ofertą IPN można zapoznać się na stronach instytutu.