Od 2 marca 2020 roku będzie dostępna dla naukowców zgromadzona w Tajnym Archiwum Watykańskim dokumentacja dotycząca pontyfikatu Piusa XII( 1939-58) – ogłosił dziś Papież Franciszek. Ojciec Święty spotkał się z pracownikami Tajnego Archiwum Watykańskiego.
Papież oświadczył ogłaszając swe postanowienie w sprawie otwarcia archiwów: "Podejmuję tę decyzję po wysłuchaniu opinii moich najbliższych współpracowników, w duchu spokoju i zaufania, pewien tego, że poważne i obiektywne badania historyczne będą w stanie ocenić we właściwym świetle i przy właściwym podejściu krytycznym momenty chwały tego papieża, a także bez wątpienia również chwile wielkich trudności, pełnych udręk decyzji, ludzkiej i chrześcijańskiej roztropności".
"Mogą one wydawać się powściągliwością, lecz były to jednak próby - z ludzkiego punktu widzenia także bardzo trudne - utrzymania w okresach gęstych mroków i okrucieństwa płomyka inicjatyw humanitarnych, ukrytej, ale aktywnej dyplomacji, nadziei pokładanej w możliwe otwarcie serc" - dodał Franciszek odnosząc się do potajemnych działań podejmowanych przez Watykan i samego Piusa XII w latach wojny.
Papież zapewnił: "Kościół nie boi się historii, lecz ją kocha i chciałby kochać ją bardziej i lepiej tak, jak kocha Boga". "A zatem z taką samą ufnością moich poprzedników otwieram i powierzam badaczom to dziedzictwo dokumentów" - dodał Franciszek. W ten sposób nawiązał do tego, że część archiwów została już wcześniej udostępniona.
Franciszek przypomniał, że postać papieża, który przewodził Kościołowi w jednym z "najsmutniejszych i najmroczniejszych momentów XX wieku" była przedmiotem wielu badań naukowych i była "często dyskutowana czy nawet krytykowana, można by rzecz z pewnym uprzedzeniem i przesadą".
Pius XII (1876-1958) kierował Kościołem w latach 1939-58, a więc pierwsze lata jego pontyfikatu (został wybrany papieżem w dniu swoich 63. urodzin – 2 marca) przypadły na czas II wojny światowej. I właśnie jego postawa w tym czasie budziła najwięcej zastrzeżeń, gdyż zarzucano mu milczenie, a nawet obojętność wobec cierpień ofiar tej tragedii dziejowej, a zwłaszcza Żydów. Tymczasem podejmował on wiele działań, choć w większości w ukryciu, aby ratować ten naród, polecił m.in. otwarcie wszystkich klasztorów rzymskich, łącznie z klauzurowymi, i udzielać w nich schronienia Żydom, których następnie przerzucano za granice, głównie do Ameryki Łacińskiej. Gdy zmarł 9 października 1958 w Castel Gandolfo, ówczesna minister spraw zagranicznych, a później premier Izraela Golda Meir napisała w depeszy kondolencyjnej: "Opłakujemy wielkiego sługę pokoju".
Stolica Apostolska już wcześniej otworzyła swe archiwa, aby zbadać i uporządkować dokumenty na temat Piusa XII i jego postawy w latach 1939-45. Wynikiem tych działań jest 12 tomów o łącznej liczbie 7998 stron „Studiów i dokumentów Stolicy Apostolskiej dotyczących II wojny światowej” (po francusku). Wraz z innymi monografiami autorstwa naukowców i bezpośrednich świadków tamtych wydarzeń rzuciły one światło na roztropność i miłość tego papieża, ukazując zarazem niesprawiedliwość stawianych mu zarzutów.
Pius XII urodził się 2 marca 1876 w Rzymie jako syn Filippo Pacellego i Virginii z d. Graziosi. Na chrzcie otrzymał imiona Eugenio Maria Giuseppe. Jego rodzina była od dawna blisko związana z Kurią Rzymską, gdyż jego ojciec był przez szereg lat dziekanem adwokatów konsystorialnych, a brat Francesco był doradcą prawnym Stolicy Apostolskiej i członkiem Komisji Watykańskiej, która przygotowywała ostateczną wersję Układów Laterańskich (w 1929).
Święcenia kapłańskie przyszły papież przyjął 2 sierpnia 1899, po czym od razu rozpoczął pracę w służbie dyplomatycznej Stolicy Apostolskiej. Pracował w ówczesnej Kongregacji Nadzwyczajnych Spraw Kościelnych (poprzedniczce dzisiejszego Sekretariatu Stanu), której w latach 1914-17 był sekretarzem, następnie był nuncjuszem apostolskim w Bawarii (1917-20) i w Niemczech (1920-29).
Mianowany arcybiskupem tytularnym 20 kwietnia 1917, przyjął sakrę 13 maja tegoż roku – w dniu 1. objawienia Matki Bożej Fatimskiej, której był później wielkim czcicielem. Na konsystorzu 16 grudnia 1929 Pius XI włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego, a 9 lutego 1930 mianował go swoim sekretarzem stanu. 1 kwietnia 1935 kard. Pacelli został jeszcze dodatkowo kamerlingiem Świętego Kościoła Rzymskiego. 2 marca 1939 objął najwyższy urząd w Kościele katolickim.
Jego pontyfikat przypadł na bardzo trudny okres w dziejach Kościoła i świata – II wojnę światową, a następnie zimną wojnę między Wschodem a Zachodem. Pius XII, wychowany w duchu cywilizacji chrześcijańskiej, przede wszystkim katolickiej, był świadkiem jej upadku w wielu częściach świata wskutek pojawienia się ideologii totalitarnych, które m.in. doprowadziły do najstraszniejszych wojen w dziejach ludzkości i do wielkich prześladowań Kościoła na rozległych obszarach.
Na jego rządach cieniem położyło się jego milczenie na temat okrucieństw wojennych, zwłaszcza przypisywany mu przez Żydów, ale dopiero począwszy od lat sześćdziesiątych, a więc już po jego śmierci, brak stanowczej reakcji w obliczu holokaustu. Chociaż sprawy te wielokrotnie wyjaśniała i prostowała Stolica Apostolska, środowiska żydowskie i lewicowe nadal je wysuwają. Uważa się, że pod jego wpływem przyjął chrześcijaństwo Wielki Rabin Rzymu, znany biblista prof. Izrael Zolli, który na chrzcie przyjął imię Piusa XII – Eugenio. Natomiast w dniu śmierci Piusa XII - 9 października 1958 r. - minister spraw zagranicznych Izraela Golda Meir napisała: "Opłakujemy wielkiego sługę pokoju".
Pius XII miał na swym koncie wiele osiągnięć. Za jego pontyfikatu znacznie rozszerzyła się działalność międzynarodowa i dyplomatyczna Stolicy Apostolskiej, wzrosła liczba państw, które nawiązały z nią stosunki dyplomatyczne. Jako czciciel i propagator kultu maryjnego i orędzia fatimskiego 31 października 1942, w pełni działań wojennych, powierzył ludzkość Niepokalanemu Sercu Maryi, którego święto wyznaczył na 22 października. 1 listopada 1950 ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny; na mocy encykliki „Ad Caeli Reginam” z 11 października 1954 ustanowił uroczystość Maryi Królowej a cały ten rok był Rokiem Maryjnym.
Pius XII na dwóch konsystorzach (18 II 1946 i 12 I 1953) kreował łącznie 56 kardynałów, w tym dwóch Polaków: Adama Stefana Sapiehę i Stefana Wyszyńskiego. Mianował ponadto 42 biskupów polskich – pierwszym z nich był późniejszy męczennik bł. Michał Kozal (1893-9143), mianowany już 10 czerwca 1939, ostatnim – bp Michał Blecharczyk (1908-65), 6 lipca 1958. Dwa dni wcześniej – 4 lipca 1958 papież mianował trzech innych biskupów dla Kościoła w Polsce, w tym Karola Wojtyłę.
Papież Pacelli doskonale zdawał sobie sprawę z zagrożeń systemu komunistycznego. Dlatego mianował w krajach zdominowanych przez Związek Sowiecki młodych i mężnych przywódców Kościoła: Stefana Wyszyńskiego w Polsce (w chwili nominacji miał 47 lat); Josefa Berana w Pradze (w chwili nominacji miał 58 lat); Józsefa Mindszenty’ego w Budapeszcie (w chwili nominacji miał 53 lata). Dzięki niemu, pomimo cofnięcia uznania przez wielkie mocarstwa uznania dla rządu Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie, Stolica Apostolska utrzymywała z nim stosunki dyplomatyczne.
Papież Pacelli zmarł po krótkiej chorobie w swej letniej rezydencji w Castel Gandolfo 9 października 1958. 18 listopada 1965, w czasie ostatniej sesji Soboru Watykańskiego II, Paweł VI ogłosił oficjalnie rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Piusa XII (wraz z Janem XXIII). Proces posuwał się wolno, gdyż papież w ciągu swego długiego pontyfikatu pozostawił po sobie obszerną spuściznę (m.in. 43 encykliki), ostatecznie jednak 19 grudnia 2009 Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót sługi Bożego.
Żadne daty nie zostały ustalone, dlatego nie mogły być zmienione.
Putin od 2023 r. jest objęty nakazem aresztowania przez MTK.
"Minerałów będzie tyle, że nie będziecie wiedzieli co z nimi zrobić".