Moskiewska strategia Watykanu

Sprawę opisuje Gazeta Wyborcza: Tygodnik Swiet Jewangielia (Światło Ewangelii) został zamknięty przed Bożym Narodzeniem przez abp. Paolo Pezziego. Pismo przed 13 laty założył jego poprzednik - abp Tadeusz Kondrusiewicz, który ze stanowiska metropolity moskiewskiego odszedł jesienią ub.r. Tym samym zakończyła się historia gazety, która ma za sobą m.in. dość egzotyczne spory z moskiewskim wydawnictwem odmawiającym druku katolickiego tygodnika bez zgody władz Cerkwi czy też odpieranie licznych ataków o prozelityzm (przeciąganie prawosławnych Rosjan do Kościoła katolickiego). Urzędnicy Patriarchatu Moskwy i Wszechrusi w nieoficjalnych rozmowach zdecydowanie zaprzeczają, jakoby zamknięcie jedynej katolickiej gazety było wynikiem ich nacisków. Ale wielu moskiewskich katolików uważa, że zniknięcie Swieta Jewangielii to efekt nadgorliwości katolickich biskupów, którzy w imię zbliżenia ekumenicznego z Cerkwią wycofują się z życia publicznego i zamieniają Kościół we wspólnotę mniejszości narodowych funkcjonującą na prawach gościa. Te kompromisy miałyby być ceną za rychłe spotkanie Benedykta XVI z patriarchą Aleksijem II oraz - ten pomysł jest bliski papieżowi - podjęcie przez nich wspólnej walki o zachowanie chrześcijańskiego charakteru Europy. Obecna taktyka Watykanu to odwrócenie polityki sprzed kilku lat, kiedy pomimo protestów Cerkwi i ostrzeżeń rosyjskiego MSZ Jan Paweł II stworzył w Rosji cztery katolickie diecezje. Ponadto Watykan przez wiele lat opierał się żądaniom usunięcia z Moskwy abp. Kondrusiewicza, którego polskie korzenie wzmacniały u prawosławnych hierarchów fobie przed ekspansją katolicyzmu w Rosji. Dlatego niedawne odwołanie Kondrusiewicza zostało uznane przez wielu katolików za symbol "uległości wobec dyktatu patriarchatu". Pracownicy prawosławnej komisji ds. dialogu międzychrześcijańskiego nie kryją zadowolenia z nominacji nowego katolickiego biskupa Moskwy, którego kandydatura została uzgodniona zarówno z Kremlem, jak i z patriarchatem. Abp Pezzi stara się unikać oskarżeń o prozelityzm, za który - przy złej woli - można uznać każdą działalność społeczną i ewangelizacyjną. Swojej przyszłości nie są teraz pewni działacze ośrodków katolickich w Moskwie (m.in. stowarzyszenia rodzin), a kuria odmawia odpowiedzi, czy w przyszłości zamierza wydawać jakąkolwiek prasę w Rosji. Dmuchając na zimne, Episkopat blokuje nawet informacje o chuligańskich incydentach, np. niedawnym podpaleniu katolickiej kaplicy niedaleko kozackiej stanicy na południu Rosji. Czy warto płacić tak wysoką cenę za przyszłe zbliżenie Moskwy i Watykanu? Część moskiewskich katolików nie kryje rozczarowania. Zdaniem niektórych obserwatorów jego wyrazem była znacznie zmniejszona frekwencja na mszach bożonarodzeniowych w moskiewskiej katedrze. Jednocześnie rosyjska Cerkiew na razie nie odpowiada zbytnią gotowością do kompromisu - przed miesiącem metropolita Kiryłł, który jest odpowiedzialny za stosunki z katolikami, przypomniał, że Moskwa nigdy nie pogodzi się z istnieniem katolickich diecezji w Rosji. A podczas jesiennego spotkania katolików i prawosławnych w Rawennie rosyjska delegacja nie cofnęła się przed skandalem i z hukiem opuściła obrady w proteście przeciw zaproszeniu przedstawicieli Cerkwi estońskiej, która po rozpadzie ZSRR przestała uznawać zwierzchność moskiewskiego patriarchatu. Pesymiści obawiają się, że Cerkiew może wkrótce odświeżyć postulaty z początku lat 90., kiedy żądała od katolików w Rosji odprawiania mszy wyłącznie w językach mniejszości narodowych i po łacinie, lecz nie po rosyjsku. - Aż tak bardzo Watykan nie ustąpi - zapewnia rosyjski działacz katolicki.