Polska: Komentarze po decyzji papieża o zdjęciu ekskomuniki

O. Jacek Prusak SJ podkreślił, że decyzja papieża nie jest dla niego zaskoczeniem – Benedykt XVI nie krył sympatii dla tradycjonalistycznego nurtu w Kościele. Poza tym, zadaniem papieża jest utrzymywanie jedności w Kościele katolickim, przerzucania mostów ponad podziałami. – "Jeśli jest szansa na przezwyciężenie ostatniej schizmy w Kościele, to nie dziwi mnie, że Benedykt XVI próbuje ją przezwyciężyć" – powiedział. Przyznał, że większość lefebrystów nie zmieni od razu swojej negatywnej postawy wobec Soboru Watykańskiego II. – "Mają negatywny stosunek do tego, że świat się zmienia i ich sposób myślenia nie zmieni się z tygodnia na tydzień, ale teraz mogą się poczuć lepiej w Kościele" – uważa o. Prusak. Nie kryje on, że problemem mogą być poglądy lefebrystów na temat Holokaustu, ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego. – "Myślę jednak, że lefebryści nie są już tacy sami jak za czasów abp. Lefebvre’a – powiedział o. Prusak. – Ich ruch w kierunku jedności z Biskupem Rzymu jest pozytywny, widzę w tym dobro, choć na owoce trzeba będzie jeszcze poczekać" – dodał. Podkreślił, że nie należy się bać, że lefebryści – którzy nie są bardzo liczną grupą jeśli wziąć pod uwagę cały Kościół katolicki – zmienią oblicze Kościoła. – "Jasne jest, że Kościół nie może wrócić do czasów przedpoborowych" – uważa jezuita. Zaznaczył, że obecnie na obu stronach ciąży obowiązek pogłębiania jedności. To wielki dzień katolickiej jedności chrześcijan w Kościele - napisał z kolei w komentarzu dla KAI Paweł Milcarek. Decyzja papieska, ogłoszona w Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan, to także pewne kryterium szczerości realnego ekumenizmu: czy teraz wszyscy będziemy potrafili się cieszyć tym gestem jedności? Warto uświadomić sobie dokładnie treść tego aktu prawnego: z dniem dzisiejszym anulowano dekret z 1988, który deklarował, że na biskupów-lefebvrystów spadła automatycznie ekskomunika w wyniku nieposłuszeństwa wyświęcenia biskupów bez zgody papieża. Stolica Apostolska stwierdza, że nie ma dziś przesłanek, by sądzić, iż taka automatyczna ekskomunika rzeczywiście wtedy zaszła. Nie jest to więc ani anulowanie ekskomuniki (ona zachodzi lub nie niezależnie od dekretów dawniejszych lub obecnych), ani tym bardziej rehabilitacja postępowania lefebvrystów od 1988 czy samego abp. Lefebvre'a. Stwierdzono natomiast, że obecnie nie ma podstaw, by twierdzić, że lefebvryści rzeczywiście podpadają pod ekskomunikę. Tworzy to bardziej otwartą i bardziej katolicką atmosferę oceny działań abp. Lefebvre’a, bez zaczerniania osobistego dramatu tego wybitnego hierarchy. Teraz przed nami nowe wyzwania. Z dokumentu wynika, że Rzym przyjął za dobrą monetę swoistą deklarację doktrynalnego minimum w wykonaniu bp. Bernarda Fellay, przełożonego Bractwa Św. Piusa X. Od tego minimum katolickiego zrozumienia trzeba teraz przejść do wyjaśnienia zapalnych punktów w interpretacji dziedzictwa Vaticanum II – bo o to chodzi w sporze toczącym się od dziesiątków lat. Ponadto, lefebvryści muszą zrobić wysiłek przewartościowania swego stosunku do realnego papieża i realnego Kościoła powszechnego, z jego brakami i dobrami. Liczymy na nową intensywność duszpasterstwa księży „piusowych”, obliczoną już nie tylko na swoich prawomyślnych wiernych. Dużo zależy od lokalnych biskupów: czy w praktyce potrafią oderwać się od powtarzania kliszy o „złych schizmatykach”, a zauważą szansę wykorzystania dynamizmu gorliwych kapłanów, którzy w niektórych obszarach są ostatnią szansą na katolickie duszpasterstwo.