Jak przerobić skansen w nowoczesne gospodarstwo

Spotkanie "Prywatyzacja i prywatna przedsiębiorczość na Białorusi. Możliwości międzynarodowego wsparcia" organizowane jest przez MSZ, Fundację Solidarności Międzynarodowej, Giełdę Papierów Wartościowych i Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE).

Dwudniowe seminarium otworzą w poniedziałek po południu w warszawskich Łazienkach szef MSZ Radosław Sikorski, a także unijny komisarz ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa Stefan Fuele. Wydarzenie jest organizowane w ramach nowego instrumentu UE wobec Białorusi - Europejskiego Dialogu na rzecz Modernizacji.

"Chcemy pokazać, że Polska, Unia Europejska ma doświadczenie i może się z Białorusią podzielić" - mówił w piątek dziennikarzom dyrektor Departamentu Wschodniego MSZ Artur Michalski.

Do Warszawy zostali zaproszeni eksperci z Białorusi związani zarówno ze środowiskami niezależnymi, jak i władzami białoruskimi. Michalski wyjaśnił, że chodzi o zastanowienie się nad sposobami przeprowadzenia reform na Białorusi, które prędzej, czy później będą musiały zostać w tym kraju wdrożone.

Zastrzegł, że Warszawa, czy Bruksela nie może niczego narzucić, bo Białorusini sami zdecydują, w jaki sposób będą przeprowadzali reformy. Zadeklarował jednak, że możemy im w tym pomóc.

"Chcemy stworzyć możliwość spotkania ekspertów z Białorusi, niezależnych ekspertów, ale również tych otwartych ekspertów ze strony rządowej. My się nie zamykamy, jeśli ktoś chce przyjechać, może przyjechać" - podkreślił.

Według nieoficjalnych informacji PAP z resortu spraw zagranicznych większość osób związanych z władzą w Mińsku odmówiło jednak wzięcia udziału w spotkaniu.

Białoruś zaplanowała w tym roku kolejną falę prywatyzacji. Władze zapowiadają sprzedaż przedsiębiorstw o wartości 2,5 mld dolarów, w tym zakładów przetwórstwa ropy Naftan. Jednak według rozmówcy PAP na razie mamy do czynienia raczej z zapowiedziami niż realnymi działaniami.

Białoruski rząd - zdaniem dyplomaty - obawia się bowiem zależności od Rosji, a w obecnych realiach trudno byłoby zapraszać zachodnich inwestorów. Warszawskie seminarium ma "przygotować grunt" pod ewentualną prywatyzację, gdy na Białorusi "zmieni się klimat".

Źródło PAP tak definiuje ideę spotkania: skoro do reform gospodarczych nie można przygotować Białorusinów w ich kraju, robimy to u nas, z tymi, którzy do nas przyjadą.

W spotkaniu wezmą udział m.in. przedstawiciele Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) i Komisji Europejskiej. Wykład ma wygłosić były wicepremier, twórca polskich przemian gospodarczych lat 90. Leszek Balcerowicz.

Głównym adresatem seminarium jest białoruskie społeczeństwo obywatelskie, ale organizatorzy są też otwarci na średni szczebel urzędniczy.

Według polskich dyplomatów zaproszenie przedstawicieli władz Białorusi miało ten walor, że gdyby oni przyjechali, to mogliby się spotkać i porozmawiać na neutralnym gruncie. Według źródła PAP, resort starał sie wybierać spośród jednostek związanych z władzą w Mińsku ludzi myślących w sposób "promodernizacyjny". "Władza białoruska to nie jest monolit. Chcemy drążyć tę skałę" - wyjaśniło źródło PAP.

Rozmówca PAP podkreślił także, że problem więźniów politycznych uniemożliwia niektóre działania, ale - jak dodał - jest wiele obszarów, w których można jednak rozwijać współpracę z Białorusią.

Michalski mówił, że Polska, a także Unia Europejska muszą reagować ostro na przetrzymywanie więźniów politycznych, ale nie należy tego mylić z przyjazną polityką wobec Białorusinów, czyli chęcią niesienia im pomocy. "UE nie ma możliwości powstrzymania się przed krokami restrykcyjnymi, ponieważ ludzie siedzą w więzieniach (...), ale jesteśmy szczególnie zainteresowani rozwijaniem pozytywnego wymiaru polityki wobec Białorusi" - podkreślił.

Warszawskie spotkanie będzie pierwszym z cyklu seminariów poświęconych różnym sektorom, które na Białorusi wymagają reformy. Kolejne mają się odbywać zarówno w Mińsku, jak i innych miastach europejskich.

Zwieńczeniem dwudniowych debat w naszym kraju ma być przyjęcie katalogu rekomendacji dotyczących zmian gospodarczych. "Gdy warunki będą sprzyjały, będzie można do tego sięgnąć" - wyjaśnił rozmówca PAP.