Malaria ciągle zabija!

Składają się na nią nie tylko zapobieganie ukąszeniom komarów przenoszących malarię, ale też profilaktyczne stosowanie skutecznych leków przeciwmalarycznych.

Według dr. Piotra Kajfasza z Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie, co roku 30 tys. osób z rejonów niemalarycznych zostaje zarażonych malarią i przywozi ją do swojego ojczystego kraju. Połowę z tego stanowią Europejczycy. "W Polce niemal co roku ktoś umiera na malarię" - mówił specjalista podczas spotkania zorganizowanego w ramach obchodów Światowego Dnia Malarii. Podkreślił, że często są to ludzie młodzi, wykształceni, którzy mają rodzinę lub planują ja założyć.

Statystyki wskazują, że od 1984 r. potwierdzono na terenie naszego kraju 23 śmiertelne przypadki malarii "importowanej" z tropiku (dane te nie uwzględniają zgonów Polaków na malarię poza granicami państwa).

Jak przypomniał dr Kajfasz, dotychczas nie opracowano skutecznej szczepionki przeciw malarii. Prawidłowa profilaktyka przeciwmalaryczna polega zatem na stosowaniu metod, które ograniczają ukłucia komarów przenoszących malarię (środki odstraszające komary, tzw. repelenty, moskitiery, środki owadobójcze) oraz na przyjmowaniu leków przeciwmalarycznych dobranych przez lekarza zależnie od regionu, w który podróżujemy.

Malaria jest chorobą pasożytniczą. Wywołuje ją pierwotniak - zarodziec malarii z rodzaju Plasmodium - przenoszony przez samice komara widliszka (rodzaj Anopheles). W momencie ukłucia zarażony owad wprowadza do krwi człowieka komórki zarodźca w postaci inwazyjnej. Te atakują najpierw komórki wątroby, a następnie czerwone krwinki, które ostatecznie niszczą. Rozpadowi krwinek towarzyszą takie objawy, jak dreszcze, wysoka gorączka (nawet do 41 st. C), zlewne poty, uczucie niepokoju.(Rzadko do zarażenia zarodźcem malarii dochodzi w inny sposób, np. na skutek przetoczenia zainfekowanej krwi, za pośrednictwem zanieczyszczonych strzykawek czy igieł.)

Choroba występuje w wielu krajach świata - od Afryki, przez Azję Południową i Oceanię, po Amerykę Południową. "Niedawno malaria wróciła do Europy" - powiedział dr Kajfasz. Przypomniał, że w 2011 r. w południowo-wschodniej Grecji zdiagnozowano 63 przypadki choroby.

"Wprawdzie komary przenoszące malarię są aktywne głównie od zachodu do wschodu słońca, ale już te, które przenoszą dengę (potencjalnie śmiertelna wirusowa gorączka krwotoczna - PAP) wieczorem. Dlatego środki ochrony powinniśmy stosować 24 godziny na dobę" - podkreślał dr Kajfasz.

Przypomniał też, że w godzinach popołudniowych warto stosować ubiór zakrywający jak największą powierzchnię ciała o jasnych kolorach. Ciemny strój emituje ciepło, które przyciąga komary.

Przed zaśnięciem najlepiej jest pozbyć się wszystkich komarów z pomieszczenia, jeśli jest w nim wentylator włączyć go, trzeba też sprawdzić szczelność siatek w oknach, moskitier i spryskać je środkiem owadobójczym.

Jak ocenił dr Kajfasz, stosowanie leków przeciwmalarycznych jest bezpieczne jeśli zostaną one przepisane przez lekarza posiadającego wiedzę na temat rejonów występowania malarii, oporności zarodźca na leki w różnych rejonach oraz po zebraniu dokładnego wywiadu medycznego i przebadaniu pacjenta.

Dlatego, najlepiej na 6-8 tygodni przed wyjazdem zgłosić się do lekarza chorób zakaźnych, medycyny morskiej i tropikalnej, certyfikowanego centrum medycyny podróży lub stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Jak oceniają lekarze, lekiem skutecznym, a zarazem najwygodniejszym w stosowaniu i mającym najmniej działań niepożądanych jest preparat zawierający dwie substancje: atowakwon z proguanilem.

Dr Kajfasz podkreślił, jeśli choć profilaktyczne stosowanie leków przeciw malarii znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania, to nigdy nie można być tego pewnym w 100 proc. Dlatego, każde zachorowanie, które ma miejsce do 2 miesięcy po powrocie z rejonu malarycznego i którego objawy mogą świadczyć o malarii wymaga konsultacji ze specjalistą chorób zakaźnych lub medycyny podróży.