Rosja: Wiara i gospodarka

To tradycyjne już zgromadzenie Rosjan z kraju i zagranicy odbywało się w tym roku w świątyni Chrystusa Zbawiciela i w odróżnieniu od spotkań z lat poprzednich nie wzięli w nim udział ani patriarcha Aleksy II, ani prezydent Władimir Putin. Obaj nadesłali natomiast pozdrowienia dla uczestników obrad, życząc im owocnych dyskusji i wniosków. Uzasadniając wybór głównego tematu Soboru, jego wiceprzewodniczący, metropolita smoleński i kaliningradzki Cyryl powiedział, że "gospodarka jest strefą podwyższonego ryzyka etycznego i religijnego". Podkreślił też, że "czynnik materialny pod wieloma względami wyznacza kulturalny i duchowy poziom ludzi", bieda zaś wywołuje plagi społeczne. Kościół nie może więc pozostawać obojętny na procesy gospodarczy - dodał hierarcha. Uczestnicy zgromadzenia stanowczo sprzeciwiali się przypisywaniu prawosławiu szkodliwego wpływu na pracowitość i wydajność Rosjan. Wielu dyskutantów było oburzonych faktem, że stopa życiowa w krajach prawosławnych jest niższa niż np. w krajach protestanckich czy katolickich. Wiceprzewodnicząca Dumy Państwowej Lubow Sliska przedstawiła zebranym niektóre dane Unii Europejskiej z 1999 r.: ludność krajów słowiańskich stanowiła wówczas 5,2% mieszkańców kuli ziemskiej, ale łączna wartość ich globalnego produktu brutto (GPB) wynosiła jedynie 2,2 %. A wskaźnik GPB na jednego mieszkańca na przełomie tysiącleci w świecie słowiańskim był 10-krotnie niższy niż w krajach zachodnioeuropejskich - podkreśliła posłanka. Jednocześnie dodała, że klęski gospodarcze spadły na Rosję wtedy, gdy "zapomniano o normach etyki prawosławnej". Według metropolity Cyryla, zasady proponowane przez prawosławie, pod pewnymi względami pokrywają się one z wytycznymi protestantów, np. nie być leniem, ale należy się w jak największym stopniu przykładać do pracy, być skromnym w życiu i zadowalać się jedynie tym, co rzeczywiście jest niezbędne. Zasady te, opracowane w swoim czasie szczegółowo przez Maxa Webera, wielokrotnie cytowanego na Soborze, doprowadziły do powstania wielkich kapitałów na Zachodzie. Ale Kościół prawosławny przypomina też, że "jedynym legalnym właścicielem wszystkich bogactw ziemskich jest Bóg, a my jesteśmy tylko ich użytkownikami", toteż proponuje nie gromadzić zarobionych pieniądze, ale rozdawać je na potrzeby biednych - stwierdził rosyjski władyka prawosławny.