Chile: Jan Paweł II zapobiegł wojnie

W ostatnich dniach w Chile i Argentynie zorganizowano kilka ceremonii ku czci Jana Pawła II. Na najbardziej uroczystej z nich, 2 maja, argentyński okręt wojenny "Patagonia" oddał honorową salwę, a obecni na pokładzie parlamentarzyści obu krajów wrzucili do morza wieniec kwiatów. W ten sposób upamiętniono 20-lecie "papieskiego pokoju", który uchronił oba państwa przed wojną. "Dzięki Janowi Pawłowi II my, Chilijczycy i Argentyńczycy, wiemy, że pokój nie jest tylko brakiem wojny, lecz procesem, który należy ciągle budować. Polski papież pozostawił nam dziedzictwo, o którym nigdy nie zapomnimy" - stwierdził m.in. inicjator uroczystości, argentyński poseł Jorge Argüello. Wojna chilijsko-argentyńska była naprawdę blisko. Oba państwa zerwały stosunki dyplomatyczne. W grudniu 1978 roku armie obu państw postawione były w stan najwyższej gotowości bojowej i okopanych po obu stronach granicy żołnierzy dzieliły zaledwie setki metrów. Poszło w sumie o drobiazg - trzy bezludne wysepki Lennox, Picton i Nueva znajdujące się w kanale Beagle na samym południu obu państw. Ówczesny argentyński dyktator gen. Jorge Rafael Videla wymyślił sobie, że ustanawiający chilijsko-argentyńską granicę traktat z 1881 roku jest źle interpretowany i te trzy punkciki na mapie powinny znajdować się w granicach jego państwa, a nie u sąsiada. Wszystkie przewidziane prawem międzynarodowym próby pokojowego rozwiązania konfliktu zakończyły się fiaskiem. Videla odrzucił wyniki arbitrażu ONZ, który potwierdził ważność układu z 1881 roku i przynależność wysepek do Chile. Argentyńczyk tłumaczył obywatelom, że nie może uznać mediacji, w której brali udział m.in. dyplomaci brytyjscy. "To przecież nasi wrogowie, którzy okupują argentyńskie Malwiny!" - argumentował w telewizyjnym przemówieniu. Videla odrzucił też propozycję mediacji amerykańskiego prezydenta Jimmy'ego Cartera. Argentyński dyktator zatwierdził już nawet datę rozpoczęcia wojny - argentyńskie wojska wkroczyć miały do Chile o 3 rano, 23 grudnia 1978 roku! Dzień wcześniej do akcji wkroczył zupełnie niespodziewanie Watykan. Jan Paweł II, poproszony o interwencję przez Cartera, osobiście zadzwonił do Videli i powiedział, że jest gotów zrobić wszystko, aby nie dopuścić do wybuchu wojny. Papież dodał, że jego specjalny wysłannik, włoski kardynał Antonio Samore jest już w drodze do Buenos Aires, a informacja o gotowości Stolicy Apostolskiej do mediacji rozesłana już została do wszystkich akredytowanych w Watykanie mediów... Był to wręcz mistrzowski ruch - Videla podający się za głęboko wierzącego katolika i afiszujący się swoją wiarą zwierzchnikowi Kościoła nie mógł odmówić. Kardynał Samore w Buenos Aires pojawił się 26 grudnia. Ten 73-letni Włoch, uważany za jednego z najbardziej doświadczonych watykańskich dyplomatów, wspomina: "Spokojnie sobie siedziałem w watykańskiej bibliotece, gdy nagle wezwany zostałem do Papieża. Ekscelencja natychmiast jedzie do Argentyny i Chile i zrobi wszystko, aby zapobiec wojnie - usłyszałem". W ciągu tygodnia włoski kardynał aż pięciokrotnie spotykał się w cztery oczy z Videlą i dwukrotnie poleciał do Chile na rozmowy z prezydentem Pinochetem. Po każdej takiej rozmowie dzwonił do Watykanu, a następnie odprawiał mszę świętą i spotykał się z dziennikarzami.