Za trzecim kamieniem

„III Forum Scientiae Cisterciense. Europejskie dziedzictwo kulturowe cystersów” zgromadziło przede wszystkim reprezentujących rozmaite dziedziny specjalistów zajmujących się tematyką cysterską, a także osoby na różne sposoby związane z cysterskimi czy pocysterskimi opactwami - jak choćby gospodynie miejsca obrad, siostry boromeuszki, opiekujące się pocysterskim obiektem w Trzebnicy.

Zebranych powitali 23 maja m.in. przełożona generalna zgromadzenia, s. Claret Król, burmistrz gminy Trzebnica - Marek Długozima, prof. Ewa Łużyniecka i arch. Krystyna Klamińska. Nie brakło prawdziwych cystersów - w tym prezesa Polskiej Kongregacji Cystersów, o. opata dr. Marka Chojnackiego z klasztoru w Krakowie-Mogile. Obecni byli goście z Czech i Francji. „Wiedzieć, to pamiętać” - mówił prof. Andrzej Wyrwa, przewodniczący Rady Koordynacyjnej Szlaku Cysterskiego w Polsce, zachęcając do pielęgnowania dziedzictwa cysterskiego.

Podczas pierwszych wykładów można było usłyszeć o związkach poszczególnych opactw ze sobą, o tajnikach ich architektury oraz założeniach ogrodowych. Prof. Małgorzata Milecka mówiła między innymi o ogrodach opactwa w Oliwie, w którym znajdował się kanał wodny nazywany „Drogą ku wieczności”. Zamykał go widok na odległe morze, a w okresie równonocy na osi kanału można było obserwować wschodzące słońce, symbol Chrystusa. M. Milecka przypomniała, że cystersi swoje klasztory wznosili zwykle w dolinach rzek, w zasobnych przyrodniczo miejscach, umiejętnie jednak się zabezpieczając przed żywiołem albo przez system zapór, albo wznosząc budynki na skraju terenu zalewowego. Ich ogrody pełne były wymownej symboliki.

Prof. Robert Kunkel przypomniał, że nazwa zakonu wywodzi się z łacińskiego określenia „za trzecim kamieniem milowym” - cystersi „zrodzili się” więc niejako z miejsca nienazwanego, pochodzą „znikąd”, jednak niezwykle się rozprzestrzenili, docierając również do Polski. Ukazał jak w kolejnych opactwach stopniowo rozwijały się poszczególne elementy architektury, zmierzając ku stylowi gotyckiemu.

Trzydniowe forum zwieńczone będzie „Majówką w ogrodach klasztornych”. Zobacz tutaj.