Najważniejszy od lat szczyt NATO

W piątek, w drugim dniu szczytu, przywódcy państw NATO mają podjąć decyzje dotyczące wzmocnienia obecności wojskowej na wschodniej flance Sojuszu w obliczu polityki Rosji na Ukrainie oraz o utworzeniu sił reagowania o wysokiej gotowości (tzw. szpicy).

W pierwszej sesji obrad na temat Afganistanu udział wezmą przywódcy 28 państw Sojuszu oraz 27 krajów partnerskich NATO, które uczestniczyły w dobiegającej końca misji Międzynarodowych Sił Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF) w Afganistanie.

Od 2015 r. w Afganistanie pozostać ma wojskowa misja szkoleniowa, której personel miałby liczyć około 14 tysięcy osób. Trzon misji mają stanowić Amerykanie, którzy zobowiązali się pozostawić w Afganistanie siły w liczbie 9,8 tys. żołnierzy. Siły te nie będą zaangażowane w żadne działania bojowe. Ich zadaniem ma być szkolenie afgańskiego wojska, które całkowicie przejmie odpowiedzialność za bezpieczeństwo swojego kraju.

Z powodu przedłużającego się kryzysu politycznego po nierozstrzygniętych wyborach prezydenckich Afganistan ciągle nie przyjął jednak podstawy prawnej, koniecznej do uruchomienia nowej misji NATO od początku przyszłego roku. Jak podkreślają natowscy dyplomaci, aby misja szkoleniowa mogła rozpocząć się od początku przyszłego roku, umowa o współpracy Afganistanu z nową misją musi być przyjęta najpóźniej w październiku.

Po dyskusji o Afganistanie, około 17.45 rozpocznie się spotkanie Komisji NATO-Ukraina z udziałem ukraińskiego prezydenta Petra Poroszenki. Oczekuje on od Sojuszu technicznej i doradczej pomocy wojskowej.

NATO zamierza powołać fundusz powierniczy, którego środki miałyby pomóc w reformie i modernizacji ukraińskiego sektora obrony i bezpieczeństwa. Chodzi m.in. wsparcie w zakresie reformy struktur dowódczych, logistyki i cyberbezpieczeństwa. Na szczycie padną zapewne deklaracje o finansowym udziale państw członkowskich w tym funduszu.

Według źródeł dyplomatycznych kolację przywódców po pierwszym dniu szczytu w Newport zdominuje zapewne temat ofensywy sunnickich dżihadystów z Państwa Islamskiego i sprzymierzonych z nimi sunnickich bojowników z innych ugrupowań, którzy opanowali większość terytorium Iraku na północy i zachodzie. Pod koniec czerwca ugrupowanie dżihadystyczne Islamskie Państwo Iraku i Lewantu (ISIL), walczące w Iraku i Syrii, przemianowało się na Państwo Islamskie i ogłosiło utworzenie na opanowanych terenach kalifatu.

Polskiej delegacji na szczyt w Newport przewodniczy prezydent Bronisław Komorowski.