Mała wioska, gdzieś w północno-zachodniej Polsce, na terenach znanych głównie z sentymentu do PRL i głosowania na SLD. Pod sklep podjeżdża traktorem młody chłopak. Ma na sobie koszulkę z nadrukiem „Chwała bohaterom”. I gołym okiem widać, że jest z niej dumny… Tę scenkę opisuje Jarosław Szarek, historyk z IPN, przez lata zajmujący się popularyzacją wiedzy o żołnierzach wyklętych. – Zrozumiałem wtedy, jak wiele w ostatnich latach w Polsce się zmieniło. Ten chłopak zrobił trzy ważne rzeczy: zdobył gdzieś tę koszulkę, zaczął ją nosić i wyraźnie traktuje ten fakt jako rodzaj manifestacji przywiązania do patriotycznych wartości – wylicza Szarek.

W polskiej popkulturze niewątpliwie doszło do przesilenia i ma to związek z upowszechnieniem przez lata skrywanej prawdy o żołnierzach (niegdyś) wyklętych. Młodzi ludzie, dotąd „buntownicy bez powodu”, przestali kopiować zachodnie wzory, bo znaleźli we własnej historii coś, co też jest prześladowane, nielegalne i potępiane: polski patriotyzm. Pedagogika wstydu promowana w oficjalnych mediach przyniosła odwrotny skutek. „Bezwstydnie” nosi się dziś na koszulkach wizerunki narodowych bohaterów, po których miał zaginąć wszelki ślad. Młodzież śpiewa o nich piosenki i maluje graffiti. Mamy prawdziwą eksplozję mody na patriotyzm.