Nowy patriarcha podkreślił więzi z Kosowem

"Kosowo jest naszą Jerozolimą", a "Serbia bez Kosowa nie jest Serbią" - mówił w przemówieniu patriarcha o terytorium, które większość Serbów uważa za swą historyczną kolebkę, a które ogłosiło niepodległość w 2008 roku.

Intronizacja 79-letniego patriarchy Ireneusza na 45. z kolei patriarchę odbyła się w obecności dostojników Cerkwi, przedstawicieli władz państwowych i innych wyznań oraz wiernych.

Wczorajsze wybory rozpoczęły się liturgią biskupią (archijerejską) w soborze katedralnym pod przewodnictwem strażnika Tronu Patriarszego, metropolity czarnogórsko-nadmorskiego Amfilochiusza, po czym uczestnicy Soboru Wyborczego odmówili modlitwę do Ducha Świętego w patriarszej kaplicy św. Symeona, którą zwykle rozpoczynają wszystkie ważne wydarzenia w życiu SKP.

Następnie rozpoczęło się właściwe posiedzenie, w którym prawo udziału miało 45 biskupów, z których 37 mogło ubiegać się o wybór. Warunkiem jest co najmniej 5-letni staż na stanowisku rzadcy diecezji, ponadto nie mogli kandydować biskupi pomocniczy (wikariusze).

Uczestnicy spotkania zaczęli zgłaszać różne kandydatury, z których ostatecznie wyłoniono trzech hierarchów z największą liczbą głosów (ponad połową spośród oddanych). Byli to wspomniany metropolita Amfilochiusz (Risto Radović; 71 lat) oraz dwaj imiennicy: Ireneusz – biskup baczki (Mirko Bulović; 53) i Ireneusz – biskup niszki (Miroslav Gavrilović; 79). Wówczas najstarszy stażem archimandryta Gabriel (Gavrilo; Vučković) z klasztoru Lepavina w Chorwacji wyciągnął zapieczętowaną kopertę z imieniem tego ostatniego i tym samym głową serbskiego prawosławia został najstarszy z trójki kandydatów. Było to tzw. głosowanie apostolskie.

Nowy patriarcha urodził się jako Miroslav Gavrilović 28 sierpnia 1930 w mieście Čačak w środkowej Serbii. Po ukończeniu gimnazjum ukończył seminarium teologiczne w Prizrenie (Kosowo) i Wydział Teologiczny w Belgradzie, po czym uzupełniał studia w Atenach. Odbył następnie służbę wojskową, po czym zaczął pracować jako wykładowca w swym dawnym seminarium w Prizrenie. W 1959 rozpoczął posługę mniszą w znanym klasztorze Rakovica koło Belgradu (spoczywają tam doczesne szczątki patriarchy Pawła), przyjmując imię Ireneusza (Irinej po serbsku). W październiku tegoż roku w cerkwi Ružica w Belgradzie został wyświęcony na diakona i wkrótce potem na prezbitera (kapłana).

W 1969 władze kościelne powołały go na dyrektora Szkoły Mniszej w monasterze Ostrog, skąd wkrótce wrócił do Prizrenu na stanowisko rektora tamtejszej szkoły teologicznej.

W 1974 nominacja mianowano go biskupem Moravicy i biskupem pomocniczym ówczesnego patriarchy serbskiego Germana (lub Hermana). W rok później został biskupem Niszu – diecezji położonej w północno-zachodniej części Serbii, graniczącej z Bośnią i Chorwacją. Na tym stanowisku zastał go obecny wybór na zwierzchnika SKP.

W pierwszej swej wypowiedzi po wyborze nowy patriarcha powiedział licznie zgromadzonym przed siedzibą Patriarchatu dziennikarzom, że była to „wola Boża i wola Świętego Soboru Biskupiego”. „Na ten zaszczytny i ciężki urząd zostałem wybrany przy pomocy braci biskupów, z którymi wspólnie będę dźwigał brzemię i wszystkie problemy Kościoła” – oświadczył Ireneusz.

Jest on znany ze swej otwartości ekumenicznej i gotowości do współpracy z przedstawicielami innych wyznań, co wśród serbskich hierarchów prawosławnych nie jest zbyt częste. Jeszcze przed swym wyborem zapowiedział on, że chciałby zaprosić Benedykta XVI do Serbii w 2013 r., gdy cały świat, zwłaszcza chrześcijański, będzie obchodził 1700. rocznicę sławnego Edyktu Mediolańskiego, wydanego przez cesarza Konstantyna, który w całym Imperium Romanum przyznawał wolność wyznania chrześcijanom. Nisz, czyli starożytny Naissus, jest miejscem urodzin cesarza.

Serbski Kościół Prawisławny skupia ok. 11 milionów wiernych w Serbii, innych byłych republikach jugosłowiańskich i w Kosowie; ma też diecezje w Stanach Zjednoczonych, Australii i Europie Zachodniej.