"Amor Polonus, czyli miłość Polaków"

"Amor to pojęcie odnoszące się nie tylko do zmysłowości, ale i do duchowości, nie tylko do uczucia prowadzącego do połączenia kobiety i mężczyzny. Kryją się za nim także inne rodzaje miłości" - tak tytuł wystawy tłumaczył w piątek na konferencji prasowej jeden z jej twórców prof. Zdzisław Żugulski junior.

"Na wystawie koncentrujemy się na trzech aspektach miłości: Amor Feminae, Amor Familiae i Amor Patriae, czyli na relacjach łączących kobietę i mężczyznę, uczuciach rodzinnych oraz na miłości do ojczyzny" - dodała współautorka wystawy prof. Teresa Grzybkowska.

"Pokazanie dwóch pierwszych rodzajów miłości wydaje się bardzo naturalne. Eksponowanie miłości ojczyzny może się wydawać w pierwszej chwili przesadne, ale w Polsce byliśmy wiele w razy w sytuacji, gdy było to bardzo ważne" - zaznaczyła Grzybkowska. "Pokazując ją pokazaliśmy momenty zwycięstwa i chwały, ale także bohaterów, którzy dali największy dowód miłości, nie wahali się poświęcić życia dla ojczyzny" - dodała.

Na wystawie zgromadzono ponad 250 obiektów, w tym ponad 70 obrazów. Obok nich znalazły się rzeźby, grafiki, przedmioty rzemiosła artystycznego - fragmenty uzbrojenia, ubiory, instrumenty muzyczne i kobierce. Pochodzą one z ponad 30 placówek muzealnych w kraju i za granicą oraz z kolekcji prywatnych.

Pokaz poświęcony "miłości ojczyzny" otwiera szkic Jana Matejki do obrazu "Bitwa pod Grunwaldem", a symbolicznie kończy portret marszałka Józefa Piłsudskiego pędzla Jacka Malczewskiego. Wśród dzieł wystawionych znalazły się też tak unikalne obiekty jak: jedwabny atłasowy, haftowany jedwabiem żupan w stylu moskiewskim należący do hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego oraz jego szabla, tzw. tarcza wróżebna Jana III Sobieskiego, który ją otrzymał, gdy wyruszał na wyprawę wiedeńską, strzemię od siodła wielkiego wezyra Kara Mustafy, czy paradna kurtka mundurowa generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Znalazły się tam także m.in. portret króla Jana III w wieńcu laurowym i portret Tadeusza Kościuszki autorstwa Karola Schweikarta.

W części poświęconej "miłości kobiety" nie zabrakło portretów: Barbary Radziwiłłówny, Marii Walewskiej i Napoleona. Znalazły się tam też wizerunki: Adama Mickiewicza i Maryli Wereszczakówny, Zygmunta Krasińskiego i Delfiny Potockiej, Cypriana Kamila Norwida i Marii Kalergis, a także niepospolitych kobiet: Izabeli Lubomirskiej, Józefiny z Mniszchów Potockiej, Katarzyny z Branickich Potockiej. W części tej prezentowane są też akty kobiece: "Odpoczynek" Wojciecha Gersona i studium "Fryne" Artura Grottgera. Znalazły się tam również atrybuty kobiece takie jak wachlarze czy toaletka królowej Marii Kazimiery.

"Miłość rodzinną" obrazują m.in. antyczna "Głowa Niobe" z Nieborowa, rzeźba Antonio Canovy okazująca Henryczka Lubomirskiego (adoptowanego syna Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej) ukazanego jako Amora, a także obrazy: portret Marii Kazimiery jako Wenus-Genetrix - założycielki rodu Sobieskich, czy portret dzieci artysty pędzla Jana Matejki.

Wystawa potrwa do 15 sierpnia. Towarzyszyć jej będzie bogaty program edukacyjny i artystyczny: lekcje muzealne, warsztaty (m.in. poświęcone miłosnej magii związanej z jedzeniem), koncerty muzyki dawnej oraz przedstawienia (oparte m.in. na tekstach Jana Andrzeja Morsztyna, Jana Potockiego i Stanisława Herakliusza Lubomirskiego).