Bóg jest pomysłowy

Mówiąc o swojej konwersji ks. Halík wyznaje, że miała ona kilka faz: pierwsza była związana z czasami studenckimi, gdy w drugiej połowie lat sześćdziesiątych zgłębiał tajniki filozofii pod kierunkiem prof. Jana Patočki i czytał mnóstwo książek. Rezultatem był rodzaj „wiary filozoficznej” z nieokreśloną sympatią do katolicyzmu. Drugim etapem było poznanie legendarnego duszpasterza, ks. Jiříego Reinsberga. „Latami chodziłem do kościoła głównie ze względu na niego” – wyznaje. Było to także wejście w życie sakramentalne, posługiwanie do Mszy św. i myśl o powołaniu kapłańskim.

Podczas tajnych studiów teologii pod kierunkiem ks. prof. Josefa Zveřiny poznał też wielu wybitnych duchownych, którzy oddziaływali na jego osobowość. 21 października 1978 r. został tajnie wyświęcony na księdza katolickiego w Erfurcie (NRD), przez tamtejszego biskupa Hugo Aufderbecka. Trzecia faza konwersji nastąpiła 12 lat po święceniach kapłańskich, doświadczeniu ryzykownego, intensywnego działania w warunkach konspiracyjnych. Wiązała się z dostrzeżeniem, że ogólny stan Kościoła był bardzo odległy od osobistych oczekiwań i doświadczeń. Jednak także i te niełatwe chwile zaowocowały głęboką inspiracją do życia duchowego – stwierdza powszechnie dziś znany praski duszpasterz. „Dziś postrzegam te 35 lat z Chrystusem jako jeden wielki proces nawrócenia, z fazami, w których stopniowo mogłem stopniowo dostrzec «trzy oblicza» Trójjedynego Boga” – mówi ks. Halík.

Porównując ludzi przychodzących do Kościoła w okresie dyktatury komunistycznej i obecnie ks. Halík przypomina, że w jego pokoleniu niemałą rolę odgrywał protest polityczny i moralny, przyjęcie wiary było między innymi wyrazem nonkonformizmu i oporu względem narzucanej przez reżim ideologii. „Instynktownie skłanialiśmy się do tego wszystkiego, czego ówczesny system zabraniał, tłumił czy szkalował” - wspomina. Niemałą rolę odgrywała szarzyzna i duchowe ubóstwo, proponowane przez reżim. W tym „podziemiu” było z pewnością dużo romantyzmu. „Dlaczego tego nie uznać? Bóg jest na tyle skromny i pomysłowy, dostosowuje się do sytuacji, w której znajduje się człowiek, nawet jeśli jest jeszcze niedojrzały” - wyznaje praski duszpasterz. Przypomina, że Kościół, który pokochało jego pokolenie katolików, był prześladowany, pozbawiony jakiegokolwiek majątku czy siły. Wielu konwertytów z jego pokolenia krytycznie ocenia obecny stan Kościoła, w którym jemu samemu z trudem udało się znaleźć swe miejsce. „Wiara jest odwagą prawdy, odwagą, aby zaakceptować obecną rzeczywistość jako wezwanie Boga, nie oglądać się do tyłu i nie zamykać się w swoich pragnieniach i złudzeniach” - twierdzi duszpasterz świata akademickiego stolicy Czech.

Mówiąc o dzisiejszych konwertytach ks. Halík wskazuje, że także dla części z nich sporą rolę odgrywa nonkonformizm wobec skorumpowanego, cyniczno-pragmatycznego świata polityki i ideologii wszechmocnej ręki rynku. „Nie lubią hipokrytów, którzy rano żarliwie bronią wartości chrześcijańskich, a jeszcze tego samego wieczoru zdradzają swoją żonę, wymagają od Kościoła odwagi, aby „niedyplomatycznie” dobro nazywać dobrem, a zło – złem” - wyznaje. Zaznacza, że znacznie więcej osób, z którymi się spotyka przywiązuje uwagą do motywów intelektualnych i duchowych. „Od tego czy spotkają osobowości wiele zależy – czy pozostaną jedynie na poziomie sympatii wobec niektórych stanowisk katolicyzmu, czy też staną się naprawdę uczniami Chrystusa, czy będą żyć Ewangelią, modlitwą i sakramentami, czy znajdą w naszym Kościele swój dom” – mówi w wywiadzie dla „Katolickego týdeníka” ks. prof. Tomáš Halík.