Wzorzec macho szkodzi?

Wyniki badań na ten temat zostały przedstawione przez dwa niezależne zespoły naukowców na 118. Dorocznym Zjeździe Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologów, które odbywa się w San Diego.

Jak oceniła kierująca jednym z zespołów psycholog dr Sharon Lamb z Uniwersytetu Massachusetts w Bostonie, dzisiejsi superbohaterowie są ciągle w akcji, nieustannie biorą udział w aktach przemocy, są agresywni, sarkastyczni i rzadko kierują się w działaniu dobrem ludzkości. Gdy nie są odziani w kostium superbohatera, mężczyźni ci - np. Ironman - wykorzystują kobiety, popisują się gadżetami i demonstrują swoją męskość przy pomocy broni.

Aby sprawdzić, jakie wzorce męskości lansują wśród dzieci media i handlowcy dr Lamb i jej koledzy przebadali 674 chłopców w wieku od 4 do 18 lat oraz przespacerowali się po centrach handlowych, przepytując sprzedawców na stoiskach z książkami, zabawkami i filmami dla dzieci.

Okazało się, że w książkach, programach TV i filmach lansowany jest bardzo ograniczony wizerunek męskości. "Chłopcy mają do wyboru tylko dwie opcje. Mówi się im: 'Jeśli nie możesz być superbohaterem, zawsze możesz zostać bumelantem'. Bumelanci są zabawni, ale nie są wzorem, do którego chłopcy powinni dążyć, nie lubią szkoły i unikają odpowiedzialności" - mówiła dr Lamb, prezentując swoje wyniki.

Jej zdaniem, uczenie chłopców dystansu do tych postaci i pokazywanie im, jak przekłamują rzeczywistość może im tylko wyjść na dobre.

Potwierdzają to badania przedstawione w San Diego przez dr. Carlosa Santosa z Uniwersytetu Stanu Arizona. Objęto nimi grupkę 426 chłopców ze szkoły średniej. Psychologowie sprawdzali, czy są oni w stanie przeciwstawić się prezentowanemu w mediach stereotypowi mężczyzny, tj. niezależnego, odpornego fizycznie i trzymającego na wodzy emocje, innymi słowy macho. Oceniali, czy wpływa to na zdrowie psychiczne chłopców i relacje z innymi.

Okazało się, że chłopcy, którzy nie przyjęli takiej stereotypowej postawy byli lepiej przystosowani do tworzenia pozytywnych relacji z innymi i mieli mniej problemów psychicznych w szkole średniej.

Jak zaobserwowali psychologowie, w miarę dorastania chłopcy generalnie stawali się mniej odporni na przejmowanie zachowań macho - byli bardziej agresywni, mniej dostępni i uniezależniali się od przyjaciół, a to zwiększało ryzyko różnych zaburzeń psychicznych.

Jednak ci, którzy mieli bliskie relacje z matką, rodzeństwem i rówieśnikami tworzyli mniej emocjonalnych barier w kontaktach z innymi. Natomiast dobre relacje chłopców z ojcem sprzyjały ich dążeniu do autonomii i odsuwaniu się od przyjaciół.

Jak ocenia dr Santos, dorośli, w tym ojcowie, powinni pomóc chłopcom jak najwcześniej przeciwstawiać się wizerunkowi macho, gdyż może to korzystnie wpłynąć na ich zdrowie psychiczne oraz jakość relacji z innymi ludźmi.