W sytuacji pogorszenia stanu zdrowia pacjenta z COVID-19, leczonego w domu, nie należy zwlekać z kierowaniem go do szpitala - wskazali w swym stanowisku konsultanci krajowi z medycyny rodzinnej, chorób zakaźnych oraz anestezjologii i intensywnej terapii we współpracy z Radą Medyczną przy premierze.
Zalecenia dotyczą postępowania z osobami leczonymi w domu z COVID-19. Eksperci wskazali, że taki pacjent, zwłaszcza z czynnikami ryzyka ciężkiego przebiegu choroby, wymaga stałego monitorowania z uwagi na możliwość nagłego pogorszenia stanu zdrowia.
W razie pogorszenia stanu zdrowia pacjent powinien szybko trafić do szpitala. "Nie należy opóźniać kierowania pacjenta do leczenia szpitalnego" - stwierdzili eksperci.
Zalecili, aby kierować do szpitala pacjenta w razie duszności występującej w spoczynku i utrudniającej mówienie, częstości oddechów powyżej 30 na minutę, w przypadku sinicy lub hipoksemii - saturacji krwi tętniczej tlenem zmierzonej pulsoksymetrem poniżej 94 proc., a w przypadku chorych z przewlekłą niewydolnością oddechową, np. POChP, zwłóknienie płuc - poniżej 88 proc.
Dodali też, że hipoksemia jest wskazaniem do hospitalizacji niezależnie od subiektywnego uczucia duszności.
Do szpitala należy też skierować pacjenta z gorączką powyżej 39 st. Celsjusza, szczególnie utrzymującą się przez ponad dobę i powodującą bardzo znaczne osłabienie pacjenta w wieku średnim lub podeszłym, a także w razie kaszlu utrudniającego swobodne oddychanie i mówienie, bólu w klatce piersiowej, spadku ciśnienia tętniczego krwi poniżej 90/60 mmHg (jeśli chory zazwyczaj ma wyższe) oraz zmian świadomości i zachowania - trudność w obudzeniu chorego, niepokojąca zmiana zachowania i sposobu mówienia, utrudniony lub niemożliwy kontakt z chorym, utrata przytomności.
Specjaliści nie zalecają stosowania pewnych leków, m.in. deksametazonu, bo u osób "niewymagających tlenoterapii ani mechanicznej wentylacji płuc stosowanie glikokortykosteroidów zwiększa ryzyko zgonu" - wyjaśnili. Nie zalecają również podawania glikokortykosteroidów wziewnych w leczeniu COVID-19 ze względu na brak danych o ich skuteczności, jak również leków o działaniu przeciwwirusowym, charakteryzujących się wątpliwą skutecznością lub o dowiedzionej nieskuteczności, w tym: amantadyny, chlorochiny, hydrochlorochiny, lopinawiru z rytonawirem czy azytromycyny.
Dodatkowo nie zalecają też włączania leków przeciwpłytkowych ani przeciwzakrzepowych, o ile nie pojawią się wskazania inne niż zakażenie koronawirusem, i stosowania innych leków, w tym inhibitorów ACE i statyn.
Wskazali również na to, że "mimo wstępnych doniesień o ewentualnej szkodliwości stosowania ibuprofenu kolejne badania kliniczne na dużych populacjach chorych na COVID-19 nie wykazały takiej zależności. Dlatego brak jest danych uzasadniających wybór poszczególnych leków z tej grupy" - zaznaczyli.
Stwierdzili, że stosowanie antybiotyków jest uzasadnione wyłącznie u osób z przewlekłymi chorobami zapalnymi z zakażeniem (np. z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc), poddawanych immunosupresji lub z niedoborami odporności z innych przyczyn oraz w razie przewlekającej się infekcji dolnych dróg oddechowych powyżej 14 dni z cechami zakażenia bakteryjnego, np. pojawienie się ropnej plwociny.
Jeśli chodzi o stosowanie pewnych witamin i suplementów diety, eksperci podkreślili też, że nie ma wiarygodnych danych o wpływie np. stosowania witaminy D na ryzyko zakażenia i przebieg COVID-19.
"Ze względu na powszechny niedobór witaminy D w populacji - szczególnie w okresie jesiennym i zimowym - oraz niewielkie ryzyko powikłań zaleca się stosowanie suplementacyjnej dawki wit. D do 2000 IU dziennie u dorosłych (do 4000 IU u osób powyżej 75. roku życia), zgodnie z zaleceniami suplementacji tej witaminy w populacji polskiej" - wyjaśnili.
Wskazali też, że zalecenie Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wskazują na ryzyko cięższego przebiegu choroby u pacjentów z niedoborami witaminy D, przy jednoczesnym małym ryzyku związanym ze stosowaniem tego preparatu. Zaznaczyli jednak, że brak istotnego wpływu podawania witaminy D na przebieg ostrych infekcji dróg oddechowych.
Podobnie sytuacja wygląda ze skutecznością witaminy C i cynku.
Zauważyli, że konieczność stosowania tlenoterapii w leczeniu COVID-19 stanowi bezwzględne wskazanie do hospitalizacji.
"Pacjent z chorobą COVID-19, u którego pojawia się niewydolność oddechowa wymagająca stosowania tlenoterapii, wymaga niezwłocznego leczenia w warunkach szpitalnych. Tlenoterapia domowa jest powszechnie stosowana w leczeniu pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową, lecz nie może być stosowana w leczeniu ostrej niewydolności oddechowej" - ostrzegli.
"Pojawienie się ostrej niewydolności oddechowej świadczy o postępie choroby i groźbie bardzo szybkiego pogorszenia, mogącego prowadzić do bezpośredniego zagrożenia życia. Dodatkowo zastosowanie tlenoterapii w domu może spowodować opóźnienie w dotarciu pacjenta do szpitala, przez co pacjent traci szansę na otrzymanie leczenia wymagającego zastosowania w pierwszych dobach choroby COVID-19 o ciężkim przebiegu (5-8 dni od wystąpienia objawów)" - dodali.
Z drugiej strony zalecili kontynuację stałego leczenia chorób przewlekłych, w tym: glikokortykosteroidami - także wziewnymi - ze wskazań innych niż COVID-19, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, lekami przeciwnadciśnieniowymi (w tym inhibitory ACE), statynami, lekami przeciwpłytkowymi i przeciwzakrzepowymi.
"Nie wykazano zwiększenia ryzyka zgonu związanego z leczeniem częstych chorób przewlekłych" - zaznaczyli.
Eksperci nie widzą też przeciwskazań do stosowanie leków przeciwgorączkowych w przypadku gorączki powyżej 38,5 st. C. Wskazali, że najskuteczniejsze są niesteroidowe leki przeciwzapalne lub paracetamol. Podali również, że w razie nasilonego kaszlu (utrudniającego mówienie i sen) wskazane są leki przeciwkaszlowe. W ciężkich przypadkach można rozważyć stosowanie preparatów z zawartością kodeiny.
Zwrócili też uwagę na to, by przyjmować płyny - nie mniej niż 2 litry na dobę.
"W przypadku chorych z przewlekłą niewydolnością serca i przewlekłą niewydolnością nerek wskazana jest samokontrola diurezy, nasilenia obrzęków oraz codzienny pomiar masy ciała" - przypomnieli.
Ponadto u chorych na COVID-19 powyżej 65 lat oraz wszystkich leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca powinno się mierzyć ciśnienie tętnicze, a u wszystkich pacjentów z dusznością spoczynkową, a szczególnie u osób w wieku powyżej 60 lat monitorować saturację krwi tętniczej tlenem za pomocą pulsoksymetru.
Andrzej Duda podkreślił, że niektóre wypowiedzi szefa MSZ wzbudziły jego niesmak.
Filip Dębowski podpowiadał uczestnikom Festiwalu Kariery 2024, jak zadbać o higienę cyfrową.