Walka o jaskinię

Kluczowe dla badań są dwa tysiąclecia między 32 tys. a 30 tys. lat temu. Wtedy to dwie jaskinie na obszarze dzisiejszej Francji były zamieszkiwane zarówno przez ludzi, jak i przez niedźwiedzie jaskiniowe.

"Ludzie epoki paleolitu polowali na duże zwierzęta. Zapewne potrafili też zabijać niedźwiedzie jaskiniowe" - wyjaśnia główna autorka badań, Celine Bon. Mimo że niedźwiedzie były głównie wegetarianami, to jednak mogły być agresywne w sytuacji zagrożenia lub nagle zbudzone z zimowego snu. Biorąc pod uwagę ich potężne pazury i kły, stanowiły ogromne niebezpieczeństwo.

Naukowcy przeprowadzili datowanie oraz badanie DNA kości niedźwiedzi z dwóch francuskich jaskiń - Chauvet-Pont d'Arc i Deux-Ouvertures nad rzeką Ardeche. W obu znajdują się freski, przedstawiające m.in. sylwetki niedźwiedzi.

Okazało się, że niedźwiedzie zamieszkiwały region Ardeche pomiędzy 37 tys. a 27 tys. 400 lat temu. Najstarsze ślady w jaskini Chauvet pochodzą sprzed 29 tys. lat.

Ludzie zaczęli wprowadzać się do jaskiń pomiędzy 32 tys. a 30 tys. lat temu. Niewielka, izolowana populacja niedźwiedzi, wyginęła niedługo potem.

"Populacja niedźwiedzi jaskiniowych zaczęła wymierać w tym samym czasie, kiedy ludzie wkroczyli do Europy. Nie jest pewne, czy to ludzie są za to odpowiedzialni z powodu rywalizacji o przestrzeń i pożywienie, czy może zmiany klimatyczne" - opisuje Bon.

Jak dodaje, wątpliwe jest, że ludzie i niedźwiedzie zamieszkiwali w jaskiniach dokładnie w tym samym czasie. Prawdopodobnie były okresy, kiedy wprowadzały się niedźwiedzie, np. zimą, ludzie zaś zajmowali jaskinie latem. Mogło być też tak, że te okresy trwały kilka lat, po czym następowała zmiana.

Ponieważ najstarsze ślady niedźwiedzi w jaskini Chauvet pochodzą sprzed 29 tys. lat, wydaje się prawdopodobne, że rysunki węglem, na których są przedstawione w tej grocie, są równie stare. Byłyby to więc najstarsze znane rysunki naskalne - uważają naukowcy.

Pełne wyniki badań ukażą się na łamach "Journal of Archaeological Science".