130. rocznica urodzin kard. Hlonda

Po utworzeniu w końcu 1925 roku diecezji katowickiej mianowany, a 3 stycznia 1926 konsekrowany na biskupa. 24 czerwca 1926 mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim, prymasem przez papieża Piusa XI, a 20 czerwca 1927 kreowany kardynałem. Jako prymas wiele wysiłku włożył w organizację Akcji Katolickiej, z centralą w Poznaniu, powstałej w 1930 roku. Brał również udział w licznych międzynarodowych kongresach eucharystycznych oraz zorganizował w 1927 roku międzynarodowy kongres misyjny w Poznaniu. W 1932 roku wraz z ks. Ignacym Posadzym utworzył Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej. Był reprezentantem poglądu, iż Kościół nie powinien opowiadać się za żadną opcją polityczną.

W 1939 roku opuścił wraz z rządem Polskę, udając się początkowo do Rumunii. 19 września 1939 przybył do Watykanu. Działał tu na rzecz sprawy polskiej poprzez przemówienia w watykańskim radiu, udzielając wywiadów prasie oraz wykorzystując swoje wpływy osobiste. W związku z przygotowaniami Włoch do wojny z Francją musiał opuścić Rzym. Od 9 czerwca 1940 do 6 kwietnia 1943 przebywał w Lourdes, gdzie informował przywódców Zachodu o sytuacji w okupowanej Polsce. Zmuszony przez rząd Vichy przeniósł się do opactwa w Hautecombe koło Aix-les-Bains. 3 lutego 1944 aresztowany przez gestapo i internowany w Paryżu, a potem kolejno w klasztorach w Bar-le-Duc i Wiedenbrück (w Westfalii). Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie udał się do Rzymu, skąd 20 lipca 1945 wrócił do Poznania.

Pierwszymi decyzjami, jakie podjął po powrocie do kraju, była reorganizacja Kościoła na Ziemiach Północnych i Zachodnich włączonych do Polski. 4 marca 1946 z jego inspiracji Papież Pius XII rozwiązał istniejącą od 1821 roku unię personalną metropolii poznańsko-gnieźnieńskiej i utworzył nową warszawsko-gnieźnieńską stawiając go na jej czele. Zmarł 22 października 1948 w Warszawie. Został pochowany w podziemiach Archikatedry św. Jana w Warszawie. (biogram za E-ncyklopedia - Encyklopedia wiedzy o Kościele katolickim na Górnym Śląsku WWW.encyklo.pl)