Za trzy tygodnie czwarty Zjazd Gnieźnieński

Metropolita gnieźnieński opowiadał o zjeździe na konferencji prasowej zapowiadającej spotkanie. "Uczestnicy IV Zjazdu Gnieźnieńskiego będą się starali określić cele, które stoją przed naszym kontynentem w związku z poszerzeniem Unii Europejskiej" - tłumaczył intencje organizatorów abp Muszyński. Podkreślił, że rozszerzenie UE zaowocuje nową jakością, którą Jan Paweł II nazwał pełniejszą "europeizacją Europy". Zdaniem metropolity gnieźnieńskiego, tak jak nie ma demokracji bez wartości, tak jednocząca się Europa nie może ograniczyć procesów integracyjnych do płaszczyzny politycznej i gospodarczej, a niezmiernie istotnym tworzywem jedności kontynentu są głębsze wartości, wypływające z jego dziedzictwa judeochrześcijańskiego. To dlatego dyskusja nad wartościami ma podstawowe znaczenie dla określenia naszego miejsca w Europie - podkreślił mówca. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Michał Drozdek podkreślił, że IV Zjazd Gnieźnieński nie będzie bynajmniej wyłącznie zgromadzeniem euroentuzjastów, lecz zaproszono nań wszystkich, także tych krytycznie nastawionych do UE, którzy jednak chcą podjąć rzetelną debatę o Europie: jej przyszłości i wartościach, na jakich winna się ona opierać. Marcin Przeciszewski podkreślił z kolei, że debata, jaka odbędzie się w marcu u Grobu Św. Wojciecha, ma otworzyć oczy polskich katolików na zupełnie nowe zadanie misyjne, jakie dziś staje przed nimi, w postaci troski o duchowe oblicze coraz bardziej jednoczącej się Europy. Jego zdaniem nasi katolicy jako ogół nie są do tego dostatecznie przygotowani i refleksja nad tym tematem staje się obecnie pilnym zadaniem. Ideę obecnego zjazdu abp H. Muszyński wiąże zarówno ze sprawą integracji europejskiej, jak i z przypadającą w tym roku tysięczną rocznicą śmierci pięciu Polskich Braci Męczenników, z których trzech pochowanych zostało prawdopodobnie w obrębie katedry gnieźnieńskiej. Podkreślił, że w tym przełomowym momencie historii pielgrzymka do ich grobu, jak również do grobu św. Wojciecha jest szczególnym symbolem, gdyż święty ten, wyniesiony na ołtarze w czasach nie podzielonego Kościoła, może być wyjątkowym patronem europejskiej jedności. Specyfiką tegorocznego zjazdu, co podkreślił metropolita, jest fakt, że tym razem przygotowują go nie oficjalne struktury państwowe i kościelne, ale ludzie świeccy, poczuwający się do odpowiedzialności za Kościół. Organizatorami spotkania są: Forum Świętego Wojciecha, Rada Ruchów i Stowarzyszeń Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Polska Federacja Ruchów Obrony Życia, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu. W spotkaniu wezmą udział wybitne osobistości życia publicznego Polski i Europy, m.in. Prymas Polski kard. Józef Glemp, metropolita gnieźnieński abp Henryk Muszyński oraz politycy i intelektualiści europejscy, którym droga jest wizja Europy jako wspólnoty ducha i wartości. Do Gniezna przybędzie też silna reprezentacja chadeckiej Europejskiej Partii Obywatelskiej, która stanowi poważną siłę w Parlamencie Europejskim. Chadecy europejscy - ujawnił abp Muszyński - tak jak i inne chrześcijańskie środowiska krajów obecnej Unii, bardzo liczą na wejście do jej struktur Polski, uważanej za kraj tradycyjnie katolicki, co, według nich, może bardzo wzmocnić ten kierunek na scenie politycznej UE po jej rozszerzeniu. Zjazd rozpocznie debata na temat przyszłej Konstytucji europejskiej i wkładu do niej Polski. Wezmą w niej udział polscy członkowie Konwentu Europejskiego: pos. Józef Oleksy, prof. Danuta Hübner i prof. Edmund Wittbrodt. O Europie w ujęciu Jana Pawła II będzie mówił metropolita lubelski abp Józef Życiński, o oczekiwaniach Europy wobec Polski wypowie się Michael Weninger, doradca przewodniczącego Komisji Europejskiej, zaś grekokatolicki metropolita lwowski kard. Lubomyr Huzar będzie mówił o tym, jak dziś budować jutrzejszą Europę Ducha. Następny blok tematyczny poświęcony jest tożsamości europejskiej. Prof. Grzegorz Górski opowie o chrześcijańskiej wspólnocie europejskiej od X do XIII w., tożsamości naszego kontynentu będzie poświęcony referat prof. Jerzego Kłoczowskiego, a prof. Wojciech Łączkowski wypowie się nt. osoby ludzkiej i granicach prawa stanowionego. W tym samym dniu spotkają się uczestnicy kilku grup tematycznych. O prawach człowieka i rodziny w Europie będą mówić ks. prof. Andrzej Szostek, rektor KUL-u i Paweł Wosicki, prezes Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia. Dyskusja o wkładzie Kościołów polskich w budowanie przyszłej Europy będzie miała charakter ekumeniczny, gdyż wezmą w niej udział abp Jeremiasz z Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, bp Tadeusz Szurman z Kościoła Ewangelicko-Augsburgskiego i abp Józef Życiński. W innej grupie tematycznej Bronisław Komorowski, Andrzej Wielowieyski, Kazimierz M. Ujazdowski i Andrzej Drzycimski wypowiedzą się o moralności w polityce; o wychowaniu do wolności i odpowiedzialności za Europę będą mówić prof. Maria Braun-Gałkowska, red. Maria Wilczek i przełożony polskiej prowincji dominikanów o. Maciej Zięba OP, a o tożsamości i suwerenności Polski - politycy i naukowcy: prof. Antoni Kamiński, prof. Zdzisław Najder, pos. Maciej Płażyński i pos. Artur Zawisza. Na zakończenie dnia uczestnicy spotkania zbiorą się w katedrze na Mszy św., której będzie przewodniczył i wygłosi homilię kard. Józef Glemp. W kolejnym dniu spotkania gnieźnieńskiego, w niedzielę 16 marca jego uczestnicy będą mówić o roli Kościoła w integracji europejskiej oraz o "stanie ducha" naszego kontynentu. Przewodniczący Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej bp Josef Homeyer wygłosi referat o wkładzie Kościoła w budowę jedności europejskiej, a prof. Hans Gert Poettering - przewodniczący frakcji Europejskiej Partii Obywatelskiej w PE i Elmar Brok - przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa w PE będą debatować o roli chrześcijańskiego polityka i chrześcijańskiej polityki w zjednoczonej Europie. Metropolita poznański abp Stanisław Gądecki, poseł Marek Jurek, prof. Jan Kułakowski, prof. Mirosław Marynowicz ze Lwowa i jezuita o. Wacław Oszajca będą zastanawiać się, czy zjednoczona Europa doprowadzi do dechrystianizacji czy jest może szansą na nową ewangelizację. Zarówno spotkania ogólne jak i panelowe będą prowadzić wybitni dziennikarze i intelektualiści, m.in. prof. Rocco Butiglione, minister ds. europejskich Włoch, Antoni Zięba, Zbigniew Nosowski, Róża Thun. Na pierwszy dzień spotkania, 15 marca, planowana jest też konferencja prasowa, którą poprowadzi prezes KAI Marcin Przeciszewski. Spotkanie zakończy specjalne przesłanie, w którym jego uczestnicy przedstawią wizję zjednoczonej Europy, za jaką się opowiadają, prezentujące katalog wartości, jakie są i winny być niezbywalnym fundamentem jedności kontynentu. Zostanie ono przekazane zarówno przedstawicielom Unii Europejskiej, jak i najbardziej opiniotwórczym środowiskom Europy. W konferencji prasowej, która odbyła się w Kurii Gnieźnieńskiej, wzięli udział m.in. przewodniczący Komitetu Organizacyjnego spotkania "Quo vadis Europo?" Michał Drozdek, przewodniczący Komitetu Lokalnego ks. Krzysztof Prus i prezydent Gniezna Jaromir Dziel. Pierwszy Zjazd Gnieźnieński odbył się w 1000 roku, kiedy do Gniezna przybył cesarz Otton III, drugi - w czerwcu 1997 r., gdy z Janem Pawłem II spotkało się siedmiu prezydentów Europy Środkowej i Wschodniej, trzeci - w 1999 roku, kiedy to z okazji Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa przybyli go grobu Św. Wojciecha najpierw liczni prezydenci, a następnie szefowie rządów, a obecny będzie czwarty.