Abp Głódź: Pomniki mają łączyć, a nie dzielić

W rozmowie na łamach Dziennika czytamy: BOGUMIŁ ŁOZIŃSKI: Czy przenoszenie pomników żołnierzy Armii Czerwonej to obrażanie uczuć Rosjan i pisanie historii od nowa, jak twierdzi Putin czy patriarcha Aleksy II? ABP SŁAWOJ LESZEK GŁODŹ: Każdy kraj pisze swoją historię, to jest sfera dynamiczna, która podlega zmianom. Reakcje rosyjskie są zrozumiałe, bo oni od czasów Breżniewa są spychani z pozycji imperium i tak odczytują sprawę pomników. One zawsze będą budzić emocje, bo to, co np. dla Rosjan, Ukraińców czy Niemców jest drogie, u Polaków może wzbudzać zupełnie odwrotne reakcje. Niezależnie od globalizacji między sąsiadami zwykle iskrzy. Dlatego historię trzeba pisać w porozumieniu, dialogu, szukać kompromisu. Ja jestem za stawianiem pomników, a nie burzeniem, w mojej diecezji zbudowałem dwa. - Czy konflikt ten nie ukazuje różnic w ocenie przeszłości? Rosjanie świętowali wczoraj rocznicę zakończenia wojny, a dla niektórych krajów był to początek nowej okupacji. - Estonia to mały kraj, upomina się o swoją tożsamość. Każdy naród ma prawo do własnej oceny przeszłości. Tych różnic nie da się uniknąć. Być może nowe pokolenie spojrzy na to z dystansem i uszanuje różne perspektywy. Obawiam się, że politycy będą chcieli na nich zbić swój interes. Jeśliby tak miało być, to lepiej nie ruszać pomników. - Czy rzeczywiście Estonia i Polska, przenosząc pomniki, nie szanują pamięci rosyjskich żołnierzy poległych w czasie II wojny światowej? - Trzeba odróżnić pomniki od cmentarzy. Nikt w Polsce nie ma zamiaru przenosić czy niszczyć grobów żołnierzy. Kiedyś powiedziałem, że krew żołnierska ma jedną barwę i jedną cenę, należy się jej szacunek i cześć. Taki stosunek musimy mieć do wszystkich żołnierzy, którzy ginęli na terenie Polski. Uważam, że nekropolie powinny być otoczone opieką i czcią, niezależnie od narodowości czy religii tam pochowanych. - A czy należy przenieść praski pomnik Czterech Śpiących poświęcony żołnierzom radzieckim? - Te propozycje wynikają ze zmiany zagospodarowania przestrzeni wokół tego pomnika, a nie z chęci rewizji historii. Jednak jeśli ma to wywołać konflikt, to trzeba się dobrze zastanowić. Pomniki mają łączyć, a nie dzielić. - Ministerstwo Kultury przygotowało projekt, aby o losie pomników decydowały samorządy. Czy to dobry pomysł? - Tak, ta sprawa powinna być w gestii samorządów. Jednak według mnie to trochę temat zastępczy. Wolałbym, aby samorządy skupiły się na naprawie chodników, oświetleniu dróg czy zapewnieniu bezpieczeństwa, bo z tym mają problem. Mam na przykład obawy, czy samorząd na Pradze zdoła przygotować infrastrukturę wokół Stadionu Dziesięciolecia na Euro 2012.