Kard. Dziwisz: Uregulować prawnie sprawę zapłodnienia in vitro

Publikujemy całą wypowiedź metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza: W ostatnim czasie na nowo rozgorzała dyskusja nad problemem zapłodnienia in vitro. Podejmując ten problem należy podkreślić, że zapłodnienie in vitro nie jest wyłącznie sprawą nauki i moralności katolickiej, ponieważ dotyczy godności osoby ludzkiej. Ta godność została potwierdzona we wszystkich prawnych dokumentach międzynarodowych, począwszy od Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ (1948 r.). Oznacza to, że głównym kryterium oceny nie jest światopogląd religijny, lecz szacunek dla godności osoby ludzkiej i uznanie jej podstawowych praw, w tym prawa do życia i do jego przekazywania w sposób odpowiadający tej godności. Trzeba także zauważyć, że w chwili obecnej godność osoby ludzkiej w działaniach mających na celu zapłodnienie in vitro w żaden sposób nie jest prawnie regulowana. Odwoływanie się do sumienia lekarzy i naukowców nie wystarcza do zapewnienia szacunku dla praw osobowych i ładu moralnego w życiu publicznym. Dlatego watykańska Instrukcja mówiąca O szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania – słusznie stwierdza, że jeśli prawodawca, odpowiedzialny za dobro wspólne, przestałby czuwać, mógłby być pozbawionym swoich uprawnień przez naukowców, którzy rościliby sobie prawo rządzenia ludzkością w imię odkryć biologicznych i w imię domniemanych procesów "ulepszania", które miałyby z nich wyniknąć (Donum vitae cz. III). Wydaje się więc, że podpisanie „Konwencji bioetycznej” Rady Europy stworzyłoby możliwość prawnego uregulowania spraw związanych z zapłodnieniem in vitro. W chwili obecnej bowiem – nie mając żadnych regulacji prawnych – wszystko jest w tym zakresie niekontrolowane. Kościół stoi na stanowisku, że godność każdego człowieka powinna być prawnie chroniona. Uważa także, że prawo świeckie powinno zabezpieczać prawa przysługujące każdemu człowiekowi, a wraz z nimi podstawowe jego dobra, zwłaszcza dobro życia i fizycznej integralności osoby. Z tej racji, aby normy prawne – jak powiedział Ojciec święty Benedykt XVI – były skuteczne, trzeba uznać naturalną normę moralną za podstawę normy prawnej, w przeciwnym razie zdana jest ona na łaskę i niełaskę kruchego, tymczasowego konsensusu (Benedykt XVI, Orędzie na światowy dzień pokoju, nr. 12; 1.01.2008). Dla chrześcijan ochrona życia i godne jego przekazywanie ma nadto wymiar religijny przez swoje odniesienie do Bożego prawa Dekalogu, który jest odbiciem praw zapisanych przez Stwórcę w naturze człowieka.