L' Osservatore Romano: Nowa ustawa o źródłach prawa w Państwie Watykańskim

Ustawa powstała z inicjatywy Benedykta XVI i została w październiku przez niego zaaprobowana. W dzisiejszym wydaniu „L'Osservatore Romano” ustawę przedstawia José María Serrano Ruiz, prezes watykańskiego sądu apelacyjnego i przewodniczący komisji, która dokonała rewizji dotychczasowej ustawy z 7 czerwca 1929 roku. Zwraca on przede wszystkim uwagę, że „pierwszym normatywnym źródłem i kryterium interpretacyjnym” watykańskiego prawodawstwa jest prawo kanoniczne. Autor uprzedza ewentualne pytania o to, dlaczego nie wspomina się w ustawie o „prawie Bożym, naturalnym i pozytywnym”, przypominając, że jest ono uwzględnione w prawie kanonicznym „in toto e per eminentiam”. Jedną z zasadniczych nowości jeśli chodzi o inne źródła prawne jest „wyraźna zgoda Stolicy Apostolskiej na traktaty i umowy międzynarodowe, podpisane przez nią z obowiązującymi zastrzeżeniami”. Prezes watykańskiego sądu przypomina, że zmianie uległ też stosunek do prawodawstwa włoskiego, traktowanego jako źródło „uzupełniające”. „Przy niemałej liczbie okazji rzymscy Papieże uznawali większość czy niemal wszystkich swoich poddanych za obywateli włoskich. Nie powinno to budzić zdziwienia, jako że Państwo Watykańskie ma niewielkie wymiary nie tylko geograficzne bądź jeśli chodzi o liczbę osób i czynów podlegających jego jurysdykcji, ale również instytucji powołanych do wypracowania i realizacji norm prawnych. W tym punkcie nowa ustawa wprowadza zmianę, której nie można pominąć. O ile na mocy poprzedniej ustawy dochodziło do swego rodzaju automatycznego przejęcia uznanego za regułę o tyle nowa ustawa wprowadza konieczność wstępnej oceny ze strony kompetentnych władz watykańskich” – wyjaśnia Serrano Ruiz. Przemawia za tym, dodaje wiele racji. „Wymienimy tylko trzy: po pierwsze prawdziwie przesadna liczba norm włoskiego prawodawstwa, z których oczywiście nie wszystkie można zastosować w Watykanie; również niestałość prawa cywilnego w większości bardzo zmiennego i jako takie nie bardzo do pogodzenia z tomistycznym ideałem 'lex rationis ordinatio'; wreszcie sprzeczność, zbyt często ewidentna, tych praw z zasadami, których Kościół nie może się wyrzec” - czytamy w artykule. Autor podkreśla, że Państwo Watykańskie nadal nie posiada własnego ustawodawstwa pracy ani kodeksu karnego, a na zakończenie podkreśla, że wszyscy, którzy współpracują w tym, „aby obecny był na ziemi, a w pierwszym rzędzie na umiłowanej ziemi Rzymu, ów znak radości i nadziei, jakim jest Kościół, mają prawo i dzielą obowiązek przekształcania coraz bardziej Państwa Watykańskiego w Miasto wzorowe, wzniesione na górze”.