Najważniejsi są mieszkańcy

W drugiej części, która mówi o przejściu od starej do nowej gospodarki, członkowie Rady Społecznej wymieniają trzy fundamentalne procesy, w których zawiera się przebudowa strukturalna Górnego Śląska: długotrwały proces przejścia regionu od starej do nowej gospodarki i wejście na drogę trwałego wzrostu gospodarczego w tempie zapewniającym poprawę warunków życia poszczególnych grup społeczno-zawodowych, postindustrialna reurbanizacja regionu i jego wejście w fazę rozwoju metropolitalnego oraz przemiana i wzbogacanie tożsamości kulturowej społeczności regionalnej, połączone z rosnącą aktywnością sektora obywatelskiego.

"Gospodarka śląska, w stanie, w jakim jest aktualnie, nadal wymaga asystencji polityki państwa dla dokończenia przekształceń gospodarczych w sektorze przedsiębiorstw państwowych" - diagnozują autorzy dokumentu.

Według nich gospodarce Górnego Śląska potrzebna jest zasadnicza reorientacja strukturalna: nowe branże i firmy niezwiązane z dotychczasową gospodarką tradycyjną, nowe rynki i nowi partnerzy biznesowi. "Tego typu reorientację może uruchomić sektor szkolnictwa wyższego i badań naukowych oraz szkolnictwo artystyczne i sektor kultury. Taki proces już ma miejsce i nie należy mu się sprzeciwiać uporczywym zawracaniem regionu w stronę górnictwa węgla i tradycyjnej energetyki, przypisując tym ostatnim pozycję monopolu państwowego i czyniąc z regionu skansen starej gospodarki".

W części trzeciej Rada zwraca uwagę, że w procesie przebudowy strukturalnej Górnego Śląska wzmocnienia wymaga pozycja decyzyjna i finansowa samorządu regionalnego. "Samorząd województwa, funkcjonujący w obecnym kształcie i statusie prawnym, nie ma szans na wywiązywanie się z misji prowadzenia polityki rozwoju regionu".

Autorzy dokumentu opowiadają się za wzmocnieniem samorządu województwa w postaci rozwiązania ustawowego, obejmującego wszystkie województwa, i stanowiącego integralny składnik polskiego systemu samorządu terytorialnego. "Z tego punktu widzenia, zwłaszcza dla wsparcia aktywności środowisk regionalnych i subregionalnych, ważna byłaby inicjatywa legislacyjna powołująca do życia samorząd metropolitalny" - postulują.

Czwarta część dokumentu przynosi inicjatywy projektów rozwojowych. Autorzy stwierdzają, że przebudowa strukturalna Górnego Śląska wymaga kreowania i wdrażania projektów generujących nowe impulsy rozwojowe i wskazują kilka z nich, jako punkty startowe. "W celu przygotowania skutecznego sposobu udzielania pomocy publicznej dla nowych stref aktywności możliwe są do zastosowania nowe, specjalne instrumenty wsparcia, a także wykorzystywane dotychczas w specjalnych strefach ekonomicznych".