Francja-Brazylia: Dyskusja o ekskomunice

"Gazeta Wyborcza" cytuje opinie: Abp Yves Patenčtre: - Nie rozumiemy tej ekskomuniki i prosimy, by została jak najszybciej zdjęta. Aborcja jest oczywiście zadaniem śmierci. Zostawia w tych, którzy jej doświadczyli rany, które być może nigdy się nie zabliźnią. Jednak jak to możliwe, że w obliczu takiego dramatu Kościół osądza i potępia, zamiast raczej okazać współczucie i prowadzić do życia? Bp Marc Stegner: "Wierzymy, że życie jest święte i stanowi dar od Boga. Jednak zdarzają się okoliczności, gdy człowiek pada ofiarą kogoś innego i wtedy chciałbym usłyszeć słowa miłosierdzia, a nie potępienia". Bp Norbert Turini: "W Ewangelii miłość i miłosierdzie przemawiają silniej niż potępienie i wykluczenie" Bp Gérard Daucourt: decyzja biskupa o nałożeniu ekskomuniki "dokłada ból do bólu i spowoduje cierpienie i zgorszenie u wielu ludzi na całym świecie". Od Redakcji Wypada zestawić ten tekst z wyjaśnieniami biskupów brazylijskich (informacja KAI ») "Dziewięcioletnie dziecko z całą pewnością nie wiedziało co robi, wręcz przeciwnie zostało ono wykorzystane, zgwałcone przez własnego ojczyma. Czy matka, a właściwie babcia nie narodzonego dziecka zaciągnęła ekskomunikę? Z tego co wiemy na podstawie listu proboszcza, który od samego początku był obecny przy sprawie nie chciała ona aborcji. W pewien sposób została zmuszona przez brak właściwej informacji, gdyż zaczęto wmawiać jej, że jeśli nie zgodzi się na aborcję, utraci córkę i w konsekwencji również niemowlę. Czy można mówić o ekskomunice prostej osoby oszołomionej strachem przed śmiercią córki? Raczej nie. Aby ktoś zaciągnął ekskomunikę musi rzeczywiście wiedzieć o tej karze i musi chcieć popełnić konkretne zło aby ją zaciągnąć". "Dlaczego Kościół ogłasza ekskomunikę za aborcję? Ponieważ w świadomości wielu aborcja jest uznawana za rozwiązanie problemu, częste są żądania tego procederu. Sumienie wielu chrześcijan staje się bardzo pobłażliwe wobec zbrodni aborcji. Kościół zwraca uwagę na to poważne zło wprowadzając ekskomunikę." Wypada również przypomnieć ("Gazecie"? francuskim hierarchom?) kan. 1398 prawa kanonicznego: "Kto powoduje przerwanie ciąży, po zaistnieniu skutku, podlega ekskomunice wiążącej mocą samego prawa." Biskup nie nałożył ekskomuniki, a jedynie ogłosił fakt jej zaciągnięcia. Wydawałoby się, że przynajmniej biskupi powinni o tym wiedzieć... Do zaciągnięcia ekskomuniki konieczne są jednak warunki. "Nie podlega karze osoba, która nie ukończyła 16 r.ż." (kan. 1323) - stąd z całą pewnością nie zaciągnęła jej dziewczynka. "Sprawca przekroczenia nie jest wolny od kary, lecz kara przewidziana ustawą lub nakazem powinna być złagodzona lub zastąpiona pokutą, jeśli przestępstwo zostało popełnione [...] przez tego, kto działał przymuszony ciężką bojaźnią, chociażby tylko względnie, albo z konieczności lub wielkiej niedogodności, jeśli przestępstwo jest wewnętrznie złe lub powoduje szkodę dusz" (kan. 1324, pkt. 5) - stąd, jak podkreślają brazylijscy biskupi, trudno zapewne mówić o ekskomunice dla matki. Warto w końcu przypomnieć, że do zaciągnięcia ekskomuniki trzeba świadomości, że za dany czyn grozi taka kara. Nie zwalnia z niej jedynie "ignorancja ciężko zawiniona czyli przewrotna lub umyślna" (kan. 1325). Nie mogę się oprzeć wrażeniu, że lepiej by było, gdyby francuscy biskupi potrafili wytłumaczyć ewentualnym zgorszonym wiernym tę sytuację, a nie kwestionowali prawo kanoniczne... Joanna Kociszewska