Po co tukanom takie duże dzioby?

Taką teorią tłumaczącą ten zagadkowy produkt ewolucji wysunęli naukowcy brazylijscy i kanadyjscy w tygodniku "Science".

Według nich dziób, osiągający u dorosłego osobnika długość ok. 20 cm., służy tukanom zamieszkującym tropikalne strefy klimatyczne Ameryki Środkowej i Południowej do szybkiego pozbycia się ciepłoty ciała przed zaśnięciem. W czasie tropikalnej nocy wysoka temperatura ciała nie jest im potrzebna.

Odkrycia dokonał Glenn Tattersall z uniwersytetu Brock w Ontario za pomocą fotograficznego aparatu termicznego, fotografując tukany toco szczycące się największymi dziobami w swoim gatunku. Ich dzioby stanowią około. 40 proc. ich masy ciała.

Zdjęcia wykazują, iż tukany kontrolują ciepłotę ciała regulując dopływ krwi do tej części ciała. Otwierając i zamykając naczynia krwionośne w dziobie, ptaki mogą tym sposobem stracić od 5 do - teoretycznie - 100 proc. ciepła.

O zmierzchu, gdy ptaki układają się do snu, ich dzioby w kilka minut stygną o 10 stopni Celsjusza. Szybkie wyzbywanie się ciepła jest pomocą przy zasypianiu. Tuż przed zapadnięciem w sen ptaki zakrywają dzioby skrzydłami.

"Gdy naczynia krwionośne w dziobie są rozszerzone, ptak może stracić blisko pięć razy więcej ciepła, niż go produkuje" - ocenia Tattersall. Jego zdaniem dziób ma również inne zastosowanie - pozwala tukanom ochłonąć po fizycznym wysiłku latania.

Naukowiec nie wyklucza, iż także inne gatunki ptaków mogą posługiwać się dziobem jako systemem chłodzenia, co tłumaczyłoby, dlaczego ptaki żyjące w chłodnym klimacie na ogół mają mniejsze dzioby niż te, które żyją w cieplejszym.

Innym rozwiązaniem termoregulacyjnym wprowadzonym przez naturę, pełniącym tę samą funkcję co dziób tukana, są uszy słonia i uszy królika.